Çanakkale Şehitler Abidesi Zeki Müren’in Çabalarıyla mı Tamamlandı?

Geniş kitlelere ulaşma potansiyeli sunan sosyal medya, tarihi kişilikler hakkında dolaşıma sokulan çarpıcı iddiaların yayılmasını kolaylaştırıyor. Kullanıcıların dikkatini çeken ve yüksek etkileşim alan, önemli kişiliklere atıf yapan gönderiler çoğunlukla tıklanabilir içerik üretme motivasyonuyla abartılarak paylaşılıyor. Söz konusu paylaşımlarda iddianın kaynağını ve tarihsel kanıtlar ise doğru ve sağlıklı bilgi ekosistemi açısından oldukça önemli.

Zeki Müren’in Çanakkale Şehitler Abidesi inşaatının ekonomik sorunlardan dolayı yarım kalması üzerine bağış kampanyası başlatılmasıyla, Müren’in tüm sözleşmelerini iptal ederek turnelere çıktığı ve tüm kazancını inşaata harcanması için bağışladığı iddiası sosyal medyada ve basında uzun zamandır dolaşımda. Konuyla ilgili tarihi kayıtlara ve akademik çalışmalara bakıldığında, 2015 yılında Celil Bozkurt tarafından yayımlanan “Çanakkale Şehitleri Abidesi’nin İnşaatı ve Türk Kamuoyundaki Yankıları” adlı makaleye ulaşılıyor. 

Makalede, Çanakkale Şehitler Abidesi’nin inşaatının tamamlanması için dönemin öğrencileri tarafından Milliyet Gazetesi’ne bağış kampanyası çağrısında bulunulduğu, Milliyet’in 100.000 liralık bağış kampanyası başlatması üzerine sanat, eğitim ve spor camiasından birçok kişi ve kurumun kampanyaya destek verdiği belirtilmiş.

Kampanya kapsamında Zeki Müren ile Muammer Karaca’nın Karaca Tiyatrosu’nda düzenlediği gösterinin yoğun ilgiyle karşılandığı, Zeki Müren’in gösteride sahne alan diğer sanatçıların masraflarını cebinden karşıladığı, 21.575 lira değerindeki hasılatın Abide’nin yapımına bağışlandığı bilgisi verilmiş. 

Konuyla ilgili Milliyet Gazetesi’nin arşivi araştırıldığında da 20 Şubat 1958 tarihli gazetenin ilk sayfasında Müren’in katkılarına dair kanıt bulunuyor.

18 Mart 1958’de tamamlanan bağış kampanyasında 1,3 milyon lira toplanmış ve bu destekle 21 Ağustos 1960’ta abide törenle açılmış.

İddiada yer alan “Zeki Müren’in gazino programlarını yarıda bırakıp şehir şehir dolaşarak bağış topladığı” kısmı ise abartı içeriyor. Müren’in hayatıyla ilgili belgesellere göre sanatçı, 1957’de askerlik görevini yapıyordu. Bu dönemde, askerlik görevi sürerken, yalnızca çekimleri yapılan Altın Kafes filmi için İstanbul’a gidip gelmişti. Askerliği tamamladıktan sonra ise 1958’de Tepebaşı Gazinosu’nda sahne almaya başladı. Dolayısıyla 1958 Ocak–Mart aylarında yürütülen bağış kampanya sırasında Müren’in bir Anadolu turnesine çıkma ihtimali yok, zaten bu konuya dair herhangi bir kanıt da bulunmuyor.