Aşıların Koruyuculuk Sağlamadığı ve Aşı Olanların Süper Bulaştırıcı Olduğu Doğru mu?

Bir Twitter hesabı tarafından 5 Ağustos 2021 tarihinde yapılan paylaşımda, Covid-19 aşılarının aşı olan kişiye koruyuculuk sağlamadığı ve bu kişilerin süper bulaştırıcı olarak virüsü bulaştırdığı iddia edildi.

Paylaşımda geçen metin şu şekilde:

Gönderi, sosyal medyada birçok kez paylaşılmış ve benzer gönderilerin uluslararası sosyal mecralarda da dolaştığını görmek mümkün. Benzer bir iddia daha önce Snopes tarafından da incelenmiş.

Paylaşıma göre, iddiayı dile getirdiği öne sürülen Prof. Dr. Faruk Aydın, Karadeniz Teknik Üniversitesi Mikrobiyoloji Anabilim Başkanı olarak görev yapıyor. Paylaşımdaki iddia da 25 Nisan 2021’de Demirören Haber Ajansı tarafından yayımlanmış bir röportaja dayanıyor. “Aşı olan 'süper bulaştırıcı' olarak virüs taşıyabilir” başlığıyla haberleştirilen röportajda Aydın, bazı kişilerin virüs taşıyıcısı olmasına rağmen semptom göstermediğinden süper bulaştırıcı olduklarını, aşı olanların da bu özellikleri gösterebileceklerini ve önlem almaya devam etmeleri gerektiğini belirtmiş. Aydın röportajda, aşının koruyucu olmadığına dair hiçbir şey söylemediği gibi Covid-19 aşıları ile ilgili olarak 25 Aralık 2020 tarihinde Anadolu Haber Ajansı’na yaptığı açıklamada da en iyi korunmanın aşı olduğunu vurgulamış.

İddianın dayanak olarak gösterildiği röportajda Prof. Aydın, aşıların koruyucu olmadığına dair hiçbir imada bulunmuyor. Paylaşımda yer alan haber bağlantısına göre, aşıların aşı olan kişiye “koruma” sağladığı fakat başka kişilere bulaştırma yönünden rehavete kapılmamaları gerektiğini belirtilmiş. Birçok uzmanın görüşü de bu şekilde. Ayrıca bilim insanlarının önceden belirttiği üzere, aşıların amacı %100 koruma sağlamak değil, hastalığı ağır geçirme riskini ve hastalıktan dolayı ölüm riskini en aza indirmek. Yapılan son araştırmalar ve ülkelerdeki sağlık otoritelerinin açıklamaları aşıların hastalığı ağır semptomlarla geçirmeyi engellediği yönünde.

ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) de 30 Temmuz 2021 tarihinde yayımladığı raporda, aşıların etkisiz olmadığını ve eğer daha fazla insan aşılanırsa bulaş riskinin de ortadan kalkıp vaka sayılarının azalacağını belirtmiş. Raporda ayrıca enfekte aşı olan kişilerin virüsü taşıdığını fakat son verilere bakıldığında aşılanmış kişilerin, aşı olmayan kişilerden daha fazla potansiyel virüs taşımadığı da belirtilmiş. Fakat CDC, özellikle virüsün delta varyantının yayılmasını yavaşlatmada aşı olan kişilerin önlemleri devam ettirmesinin gerekliliğini de vurgulamış.

Bir Twitter sayfası tarafından yapılan paylaşımda Covid-19 aşılarının, aşı olan kişiye koruyuculuk sağlamadığı ve bu kişilerin süper bulaştırıcı olarak virüsü bulaştırdığı iddia edilmişti. Gönderide kaynak olarak gösterilen röportajda ve haberde aşının koruyucu olmadığına dair bir açıklama geçmiyor. CDC’nin raporlarında da aşıların koruyucu olduğuna dair bilimsel kanıtlar açıkça sunulduğu gibi hastalığı ciddi geçirme ve vefat oranlarında da düşüş gözlemleniyor. Röportajda geçen aşı olanların süper bulaştırıcı olarak virüsü bulaştıracağı iddiası da bağlamından koparılarak sunulmuş. Prof. Dr. Faruk Aydın aşının koruyucu olduğunu vurgularken aşı olanların da önlemlere devam etmesi gerektiğini belirtmiş. CDC de son raporunda özellikle delta varyantının yayılmasını yavaşlatmak için bu önlemlerin devam etmesi gerektiğine odaklanmış.