Fenerbahçe Ligden Çekilirse Ülke Puanı Silinir mi?

Spor

İlk yayın :

22 Mart 2024

Yazar:

Türkiye tansiyonu yüksek bir futbol sezonu geçiriyor. Fenerbahçe ve Galatasaray arasında kıran kırana geçen şampiyonluk mücadelesinin yanında maçlarda yaşanan olaylar ve takım yöneticilerinin birbirlerine yönelik suçlamaları 2023-2024 sezonuna damga vurmuş durumda. Gündem olan son olay da 17 Mart’ta yapılan Trabzonspor - Fenerbahçe maçı sonrası Trabzonsporlu taraftarların sahaya atlayarak Fenerbahçeli futbolcularla çatışması. Sosyal medyada olayla ilgili birçok paylaşım yapılırken birçok kesimden de tepki geldi. Olayların ardından Fenerbahçe Başkanı Ali Koç Fenerbahçe’nin ligden çekilmesinin oylanması için 2 Nisan’da olağanüstü genel kurul yapılacağını açıkladı.

Bu açıklamanın ardından Fenerbahçe ligden çekilirse ülke puanlarına ne olacağına dair bir tartışma başladı. Fenerbahçe ligden çekildiği zaman ülke puanının tamamen sıfırlanacağı, gelecek sene Avrupa’ya Türk takımı gönderilemeyeceği iddiaları sosyal medyada dolaşıma girdi.

Söz konusu ligden çekilme olduğunda iki farklı senaryo düşünülebilir:

Senaryo 1: Fenerbahçe 2 Maça Çıkmadığı için Küme Düşürülür

Fenerbahçe 2 Nisan’da yapılan kongrede kalan maçlara çıkmama kararı aldığı takdirde TFF Fenerbahçe’yi küme düşürecek. Çünkü TFF’nin kurallarına göre bir sezonda en az 2 maça çıkmayan kulüp o sezon kalan maçlara da çıkamaz ve gelecek sezon bir alt ligden devam eder.

“Bir sezon boyunca ikinci defa müsabakaya gelmeyen, müsabaka sahasına gelmekle beraber müsabakaya çıkmayan veya müsabakayı terk eden takım hakkında hükmen mağlubiyet kararı verilmekle beraber, bu takım ligden çıkarılarak bir alt lige düşürülür ve bu müsabaka tarihinden itibaren bu takımla müsabakası olan diğer takımlar müsabakaları oynamaksızın hükmen galip gelmiş sayılırlar.”

Caption: Türki̇ye Futbol Federasyonu Futbol Müsabaka Tali̇matı (Madde 24)

Peki, böyle bir senaryoda UEFA Fenerbahçe’nin puanlarını siler mi? Öncelikle şunu belirtmek gerekiyor ki UEFA yerel lig federasyonlarının iç işlerine karışmıyor. Bunun örnekleri geçmişte yaşanan olaylara bakarak da anlaşılabilir.

İtalya ve İskoçya’daki Örneklerde Ülke Puanı Silinmedi

2006 yılında İtalya futbol tarihini en büyük skandallarından birisi yaşanmış ve sonucunda İtalya Futbol Federasyonu şike yaptığı gerekçesiyle Milan, Lazio ve Fiorentina’ya puan silme cezası verirken, Juventus’un ise 2 şampiyonluğunun alınması ve gelecek sezon eksi puanla bir alt ligde oynamasına karar verdi. Ek olarak, Juventus’un bir sonraki sezon UEFA Şampiyonlar Ligi’ne katılım hakkı da federasyon tarafından elinden alındı. İtalya Futbol Federasyonu’nun aldığı kararlara UEFA’nın herhangi bir dahli olmadı. UEFA aynı zamanda İtalya’nın kazandığı ülke puanlarını da silmedi.

Bir başka örnek de İskoçya’dan verilebilir. 2000’lerin sonlarında yüksek borçlarla uğraşan Rangers, 2012 senesinde vergi borçlarını ödeyemeyecek duruma gelmişti. Kayyuma devredilen kulübü Charles Green tarafından işletilen Sevco Scotland Ltd isimli şirket satın aldı. Şirket adını daha sonra The Rangers Football Club Ltd olarak değiştirdi. Borçlarından dolayı tasfiye edilen ve sportif hakları yeni bir şirkete satılan Rangers Premier Lig fikstürüne dahil edilmedi. Kulüp yeni sahibiyle beraber İskoçya Premier Ligi’nde dahil olmak istedi ancak yapılan oylamada Rangers’ın 2012-13 sezonuna 4. kademe olan İskoçya 3. Ligi’nden başlamasına karar verildi.

Rangers’ın sportif kimliğinin yeni bir şirkete satılmasının ardından İskoçya’da Rangers’ın yeni bir kulüp olduğu tartışmaları hakim oldu. Bu süreç içerisinde UEFA’nın Rangers’a herhangi bir yaptırımı olmadı, ülke puanları da silinmedi.

Bunun yanı sıra TFF’nin Fenerbahçe’nin talimatlara aykırı hareket edip lisansını iptal edebileceği iddia edildi. Kulüp lisansları her sene yenilenen bir belgedir. TFF kulüp lisansı olmayan takımları UEFA’ya bildirmek zorundadır.

Lisansı olmayan takımlar UEFA organizasyonlarına katılamıyor. Bu durumda Fenerbahçe’nin Konferans Ligi’nden elenmesi söz konusu olabilir ancak bu durum da ülke puanına etki etmiyor.

UEFA Konferans Ligi’nin yönetmeliğine bakıldığı zaman maça çıkılmadığı takdirde ülke puanıyla alakalı bir ibare görünmüyor. UEFA, söz konusu iddianın aksine 28.03 maddesinde grup aşamasında kazanılan puanlardan bahsetmektedir.

“Eğer bir kulüp maça çıkmayı reddederse veya maçın (penaltı atışları da dahil olmak üzere) oynanmamasından veya tam olarak oynanmamasından sorumlu ise, UEFA Kontrol, Etik ve Disiplin Kurulu ilgili kulübün maçı kaybettiğini ilan eder. Ayrıca, olayın koşullarının haklı göstermesi halinde, UEFA Kontrol, Etik ve Disiplin Kurulu, ilgili kulübe, müsabakadan ihraç da dahil olmak üzere, uygun gördüğü diğer disiplin tedbirlerini uygulayabilir.
UEFA Kontrol, Etik ve Disiplin Kurulu, maç sonucunun maçın terk edilmesinden sorumlu olan kulübün aleyhine olması halinde, maçın terk edildiği andaki sonucu geçerli kılabilir.

Bir kulüp diskalifiye edilirse veya herhangi bir nedenle grup aşamasındaki maçlarını tamamlamadan önce yarışmadan çekilirse, tüm maçlarının sonuçları geçersiz ve hükümsüz ilan edilir ve puanları kaybedilir.

Bir maçı oynamayı reddeden veya bir maçın gerçekleşmemesinden ya da tam olarak oynanmamasından sorumlu olan bir kulüp, koşulların ciddiyetine bağlı olarak UEFA'dan alacağı tüm ödeme haklarını kaybedebilir.

UEFA yönetimi, mağdur kulüp(ler)den gerekçeli ve iyi belgelenmiş bir talep aldıktan sonra, mali kayıp için ödenmesi gereken tazminat miktarını belirleyebilir.”

Bunun dışında UEFA, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından Rusya’yı turnuvalardan men etme kararı almıştı. UEFA bu kararının ardından yaptığı açıklamada Rusya takımlarının o zamana kadar kazandığı puanları tabloda tutacağını belirtmişti.

2020-21 sezonunda KÍ Klaksvík ile Sloven Bratislava arasında oynanacak olan Şampiyonlar Ligi 1. ön eleme mücadelesi Sloven Bratislava ekibinin korona olması nedeniyle oynanamadı. UEFA’nın yaptığı açıklamada Faroe Adaları temsilcisi Ki Klaksvik mücadeleyi 3-0 hükmen kazandı. UEFA Sloven Bratislava’nın o sezon topladığı ülke puanlarını silmedi.

Senaryo 2: Fenerbahçe Türkiye Liglerinden Çekilir

Çok düşük bir ihtimal olsa da Fenerbahçe’ni kararı Türkiye liglerinden tamamen çekilmek olabilir. Süper Lig’de 2 maça çıkmadığı takdirde TFF kuralları gereğince küme düşürülecek olan Fenerbahçe önümüzdeki sezon TFF 1. Lig’e katılmama kararı da alabilir.

Fenerbahçe bu süreçte kağıt üzerinde farklı ülkedeki bir lige müraacat edip o ülkenin federasyonuyla anlaşma sağlayabilir. Buradaki durum, anlaşma sağlanmak istenen ülkenin katı kuralları, Fenerbahçe’nin hangi ligde yer alacağı, şu an Gençlik ve Spor Bakanlığının sahipliğinde olan stadyumunu kullanıp kullanamayacağı, borsadaki durumu gibi pek çok soru işareti barındırıyor. Soru işaretlerinin görmezden gelindiği ve Fenerbahçe'nin bir başka ligde mücadele edebildiği senaryoda UEFA, Fenerbahçe’nin kulüp puanlarını sıfırlayıp, Türkiye’ye kazandırdığı ülke puanını silebilir.

UEFA’nın Sovyetler Birliği’nin Dağılması Sonrası Puanlama Yöntemi

Bu konudaki en yakın örnek Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra UEFA’nın uygulamaları olabilir. Bu olaydan sonra UEFA, Rusya’yı Sovyetler Birliği’nin kalanı olarak kabul etti. Rusya’da kalan kulüplerin ülke puanına katkısı devam ederken, Sovyetler Birliği’nden ayrılan ülkelerin takımlarının kazandırdığı puanları tablodan çıkardı. Örneğin Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından Ukrayna’ya geçen takımlardan olan Dinamo Kiev ve Chernomorets Odessa’nın geçmişte kazandığı puanlar silindi. Sovyetler Birliği takımı olarak Avrupa Kupalarına katılmış ancak dağılmadan sonraki sezon kendi ülkelerinde başarıya ulaşamamış ya da Avrupa kupalarına katılma imkânı olmayan futbol kulüpleri ise UEFA’nın sıralamasından çıkarıldı. Bu takımlara Dinamo Minsk, Zalgris Vilnius, Dinamo Tiflis, Metalist Kharkiv örnek olarak gösterilebilir.

1992 UEFA Takım Sıralaması

1993 UEFA Takım Sıralaması

UEFA’nın ülke puanı ülke liglerine bağlı takımlarının o sezon kazandığı toplam puan ülkeyi o sezon Avrupa’da temsil eden takım sayısına bölünerek bulunuyor.

1992 UEFA Ülke Sıralaması

1993 UEFA Ülke Sıralaması

UEFA yaptığı takım düzenlemesinin ardından Rusya’nın puanını sadece Rusya’da kalan takımları dikkate alarak tekrar hesapladı.

Fenerbahçe’nin Türkiye liglerinden tamamen çekildiği bir senaryoda UEFA Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra yaptığı uygulamayı tekrarladığı takdirde Fenerbahçe’nin Türkiye’ye kazandırdığı ülke puanı silinebilir.

Mevcut durumda Türkiye, UEFA sıralamasında 38,1 puan ile 9. sırada yer alıyor ve bu sezonu ilk 10 içerisinde bitirmeyi garantiledi. Bu şekilde 2024/2025 sezonunda Türkiye şampiyonu UEFA Şampiyonlar Ligi’ne direkt olarak katılabilecek. Bunun yanı sıra, Türkiye Şampiyonlar Ligi elemelerine 1 takım, Avrupa Ligi elemelerine 1 takım ve Konferans Ligi elemelerine 2 takım olmak üzere Avrupa Kupalarına toplam 5 takım gönderebilecek.

Mevcut UEFA Ülke Puanı Sıralaması

Sıra	Ülke	Toplam Puan	23-24	22-23	21-22	20-21	19-20
1	İngiltere	103,1	16,2	23	21	24,3	18,5
2	İspanya	87,8	14,4	16,5	18,4	19,5	18,9
3	İtalya	86,9	17,7	22,3	15,7	16,2	14,9
4	Almanya	83,6	16,3	17,1	16,2	15,2	18,7
5	Fransa	65,3	14,7	12,5	18,4	7,9	11,6
6	Hollanda	61,3	10	13,5	19,2	9,2	9,4
7	Portekiz	55,9	10,6	12,5	12,9	9,6	10,3
8	Belçika	47,6	13,2	14,2	6,6	6	7,6
9	Türkiye	38,1	11,5	11,8	6,7	3,1	5
10	İskoçya	36	6,4	3,5	7,9	8,5	9,7

Fenerbahçe’nin Türkiye liglerinden tamamen çekildiği senaryoda ise Türkiye’nin puanı 33,5’e geriliyor ve 3 basamak birden düşerek 11. sırada yer alıyor. UEFA’nın kurallarına göre 11. ile 15. sıra aralığında yer alan takımlar Şampiyonlar Ligi’ne direkt takım gönderemezken toplam katılan takım sayısı da 4’e düşüyor.

Fenerbahçe'nin çekildiği varsayılan UEFA Ülke Puanı Sıralaması

Sıra	Ülke	Toplam Puan	23-34	22-23	21-22	20-21	19-20
9	İskoçya	36	6,4	3,5	7,9	8,5	9,7
10	Çekya	35,8	13,2	6,7	6,7	6,6	2,5
11	Türkiye	33,5	9,3	9,5	6,6	3,1	5
12	İsviçre	32,9	5,2	8,5	7,7	5,1	6,4

Sonuç olarak Fenerbahçe Türkiye liglerinden ayrılmadığı sürece Türkiye için kazandığı puanların silinmesi söz konusu değil. Bunun dışında Fenerbahçe’nin liglerden tamamen ayrıldığı senaryoda Türkiye’den Avruıpa Kupalarına hiçbir takımın katılamaması iddiası da gerçeği yansıtmıyor.