İddia şöyle;

Bir Twitter hesabı 23 Aralık 2022’de paylaştığı görüntülerin bir uçağın chemtrails spreylediği anı gösterdiğini iddia etti.

Teorinin en önemli taraftarları özellikle ABD’de sosyal medya, blog ve forumlarda bir araya geliyor. Türkiye’de de bir süredir var olan chemtrails teorisi, son dönemde kamu nezdinde üne sahip kişiler de dahil olmak üzere daha sık dile getirilmeye başladı.
Doğruluk Payı’nın 'chemtrails'e dair daha önce incelediği iddialara bağlantılar üzerinden ulaşılabilir.
Chemtrails Nedir?
Chemtrails, uçaklara dair bir grup komplo teorisini içeren genel bir terim. ‘Kimyasal izler’ olarak çevrilebilecek bu kelime, uçakların arkasında bıraktığı beyaz izleri tanımlamak için kullanılıyor. Chemtrails teorisine inananlar, bu beyaz izlerin doğaya salınan zehirli kimyasallar olduğunu, bu yolla ‘gücü’ elinde tutan gizli bir grubun insan ırkının yok edilmesi, nüfusun azaltılması, kısırlaştırma ve zihin kontrolü gibi birçok kötücül hedef için çalıştığını öne sürüyor. Geçerli ve tartışılabilir kanıtlar öne sürmeyen bu teori genellikle yalnızca beyaz izlerin görüntülerini birer kanıt olarak öne sürüyor. Taşıdığı bu özellikler ile chemtrails, tipik bir komplo teorisi örneği.
Uzmanlar Chemtrails’in Gerçek Olmadığı Konusunda Hemfikir
Türkiye’de inanılan birçok ‘ithal’ komplo teorisi gibi, bu teori de ilk kez ABD’de 1990’lı yıllarda ortaya çıkmış. Chemtrails ile ilgili ilk hakem onayından geçmiş akademik makale ise 2016’da hazırlanmış. Makalenin başlığı “Gizli, büyük ölçekli bir atmosferik püskürtme programının varlığına karşı, uzmanların fikir birliğini ölçmek.” Bu amaçla uçak atığı ve atmosferik birikim alanlarında şimdiye dek en fazla atıf almış 100 makalenin yazarları ile görüşülmüş. Bu şekilde belirlenen 77 uzmanın 76’sı, yani %98,7’si, chemtrails ile ilgili hiçbir kanıt olmadığını söylemiş. 
Bunun yanında chemtrails için sunulan kanıtların olağan başka sebepler ile açıklanabileceği konusunda da fikir birliğine varılmış. Örneğin uçakların yıllar içinde daha fazla ya da havada daha uzun kalabilen izler bırakmaya başladıkları doğru, fakat bunun sebebi uçak üretiminde yaşanan gelişmeler. Bazı uçakların izlerinin havada daha uzun süre kaldığı, bazılarının yoğunlaşırken bazılarının daha silik olduğu da doğru fakat bunun sebebi de aslında farklı hava koşulları, sıcaklıklar ve yakıt türleri. Uçakların arkalarında izler bırakıyor olmasının en belirgin ve gerçek sebebi ise tıpkı soğuk havalarda nefesimizin buğulanması gibi, çoğu su buharı olan uçak atıklarının yoğunlaşması. Makalede yer alan uzmanlar ek olarak, büyük ölçekli atmosferik bir kimyasal ilaçlama programına odaklanmanın, dikkate değer asıl sorunların gözden kaçmasına neden olabileceğini de eklenmiş.
Görüntüler Bir Yangın Müdahale Uçağına Ait

Sosyal medyada yayılan ve bir uçağın chemtrails püskürttüğü anı gösterdiği iddia edilen bu videoda aslında bir yangın söndürme uçağı görülüyor. Tersine arama yöntemleriyle aynı uçak modeline ait birçok video içeriğe ulaşılıyor. 
Uçağın modeli videolarda ‘MAFFS C-130 Hercules’ olarak belirtilmiş. MAFFS, Modular Airborne FireFighting System, yani Modüler Havadan Yangın Söndürme Sistemi demek. ABD’de birden fazla askeri kargo uçağına uyarlanabilen bu sistemle ani yangınlara hızla müdahale edilebiliyor. Uçağın tipi ise C-130 Hercules, Türk Hava Kuvvetleri’nin envanterinde de 1964’ten bu yana yer alan C-130, bir askeri kargo aracı. 
İddialarla birlikte dolaşımda olan video, 2020’ye ait bir talim görüntüsü içeren bu videonun bir kesiti. ABD’nin gerçekleştirdiği bu uçuş taliminde uçağın 3000 galonluk su püskürtme gücü test ediliyor.

İddia YANLIŞ

Bir Twitter hesabının paylaştığı görüntülerin, bir uçağın chemtrails püskürttüğü anı gösterdiği iddia edilmişti. Chemtrails, uçakların komplo amaçlı zehirli gazlar yaydığına inanılan, gerçek olmadığı konusunda uzmanların fikir birliğine vardığı bir komplo teorisi. Paylaşımda chemtrails püskürtüldüğü öne sürülen görüntüler ise ABD menşeli bir havadan yangın söndürme aracı. C-130 Hercules modeline sahip bu askeri kargo uçak, yangın söndürme sistemi MAFFS ile donatılmış, görüntüler ise uçak ile geçmiş yıllarda gerçekleştirilen bir talimden alınmış.

Sonuç olarak;

Videonun bir uçağın chemtrails püskürtme anını gösterdiği iddiası yanlış.