Suudi Arabistan, Türkiye’ye 3,3 Trilyon Dolarlık Yatırım Yapılacağını mı Açıkladı?

Recep Tayyip Erdoğan, 2023 seçimleri öncesinde Türkiye’yi “rahatlatan ülkeler” olarak bahsettiği Körfez ülkelerini, finansal kaynak - yatırım çekmek ve teşekkür etmek adına, seçim sonrası ziyaret edeceği bir tura çıkacağını açıklamıştı. Seçimin Erdoğan’ın zaferi ile sonuçlanmasının ardından Erdoğan, BAE, Katar ve Suudi Arabistan’ı kapsayan turunun ilk durağı Cidde’ye ulaştı.

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu’nun (DEİK) yürüteceği iş forumlarının ilki Cidde Ritz-Carlton Otel’de, Suudi Arabistan Yatırım Bakanlığı ile birlikte gerçekleştirildi. 

Forumun ardından yapılan ve yanlış yorumlanan açıklamalar, Suudi Arabistan’ın 2030 yılına kadar Türkiye’ye oldukça büyük bir rakam olan 3,3 trilyon dolarlık yatırım yapılacağı yönünde söylentilere sebep oldu.

Sosyal medyada kısa sürede yayılan iddia, birçok haber kuruluşu tarafından da manşete taşındı.

Suudi Arabistan’ın 2030 yılına kadar 3,3 trilyon dolarlık yatırım hedefi, Vizyon 2030 adını taşıyor ve yalnızca Türkiye’ye yönelik değil. Türkiye basınında doğrudan Türkiye’ye gelecek bir yatırım olarak yansıtılan bu miktar ve forum, Arabistan  basınında aynı ifadelerle yer almıyor. 

Anahtar kelimelerle yapılan bir araştırma, Suudi Arabistan’ın yatırım hedefinin Türkiye’den ibaret olmadığını, farklı ülkelerin de dahil olduğu ve Suudi Arabistan özel sektörünü geliştirmeyi amaçlayan bir programın parçası olduğunu, ülkenin hedefi doğrultusunda Türkiye dışında birçok ülkeyle de görüştüğünü gösteriyor. 

Japonya’yla yapılan Vizyon 2030 görüşmesinin ardından da benzer bir şekilde Suudi Arabistan’ın Japonya’ya 3,3 trilyon dolarlık yatırım yapacağı iddialarının yayıldığı gözlemleniyor.

Peki, Erdoğan’ın Körfez turunun ilk durağında Suudi Arabistan Yatırım Bakanı el-Falih’in yanlış yorumlanan açıklamaları aslında nasıl?

İş forumu toplantısı, Suudi Arabistan Yatırım Bakanı el-Falih’in konuşmasıyla başlamış. El-Falih, Vizyon 2030’un Krallık’ta yaşamın her alanında yeni bir aşama oluşturmak amacını taşıdığını vurgulayarak, 2030 yılına kadar Krallığın yeni yatırım hedeflerinin tüm sektörlerde toplam 3,3 trilyon dolar olduğunu tekrar duyurmuş. Bu miktarın yerli ve yabancı şirketler için büyük bir fırsat olduğunu vurgulamış. 

El-Falih, konuşmasını şu ifadelerle sürdürmüş: “Vizyonun en belirgin özelliklerinden biri, Suudi ve Türkiye’den özel sektör de dahil olmak üzere, yabancı özel sektörleri dahil etme isteğidir. Hedef, Suudi ve Türk özel sektörlerinin yeteneklerini entegre etmek ile daha büyük fırsatlar elde edilebilmesi, Krallık içinde ve dışında yatırımları genişletmektir. (...)”

AA’nın aktardığına göre Bakan’ın konuşmasından diğer kesitler şöyle:

"Hem Suudi Arabistan hem de Türkiye özel sektörünün var olmasını çok önemsiyoruz. Burada yatırımların farklılaşmasını ve çeşitlenmesini istiyoruz. Geçen yıl aralık ayında bu forumun birincisi düzenlendi. Oraya çok sayıda iş adamı katılmış ve önemli anlaşmalar imzalanmıştı. Şu an ikincisini düzenlediğimiz bu forum aslında çok önemli bir ziyaretin yanı sıra yapılıyor. Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın gelmesiyle bu forum yapılıyor. Çok üst düzey ziyaretçilerimizle bu forumu gerçekleştiriyoruz. Yani iki taraftan bir araya gelen bu üst düzey temsilciler ilişkilerin ne kadar önemli olduğunu ve olacağını gösteriyor. Her iki hükümetin sürece verdiği önemi gösteriyor. Hem Suudi Arabistan'ın Türkiye'de hem de Türkiye'nin Suudi Arabistan'da yatırımlarını artırmak için çok önemli bir çalışma."

Türkiye Ticaret Bakanı Ömer Bolat ise yaptığı konuşmada, iki ülke arasındaki yatırım ve ticaretin gelişmesi için çalışmak gerektiğini vurgulayarak şu ifadeleri kullanmış:

"Sürdürülebilir kalkınma hedeflerimize ve gerekli ticari ilişkilere ulaşmanın yollarını her zaman açmaya söz veriyoruz. Suudi Arabistan'ın Türkiye'de 2 milyar dolardan başlayan yatırımları var. Bu rakamlar Suudi kardeşlerimizin Türkiye'ye olan güvenini teyit ediyor, sizi Türkiye'ye bekliyoruz diyoruz."

“Müteahhitlik ve yapay zeka konusunda çok tecrübemiz var... Ayrıca Kızıldeniz projelerinde yararlanabileceğimiz fırsatları da bilmek gerekiyor.”

“Suudi Arabistan ve Türkiye arasındaki ticaret hacminin 2023'ün ilk yarısında 3,4 milyar doları bulduğunu açıklayarak, 2022'de ticaret hacminin 6,5 milyar doları bulduğunu ve 2022'de artan ivmeyle devam edeceğini belirtti. 2023 hedefimiz karşılıklı ticareti kısa vadede 10 milyar dolar, uzun vadede 30 milyar dolar seviyesine çıkarmak”.

Bir Twitter hesabının yaptığı paylaşımda, Suudi Arabistan’ın 2030 yılına kadar Türkiye’ye 3,3 trilyon dolarlık yatırım yapmayı hedeflediğini açıkladığı iddia edilmişti. Erdoğan’ın Körfez Turu kapsamında Cidde’de gerçekleştirilen iş forumunun ardından yayılan bu söylenti, Suudi Arabistan Yatırım Bakanı El-Falih’in forumda gerçekleştirdiği bir konuşmanın yanlış yorumlanmasından kaynaklanıyor. Suudi Arabistan’ın 2030 yılına kadar 3,3 trilyon dolarlık yatırım hedefi, Vizyon 2030 adını taşıyor ve yalnızca Türkiye’ye yönelik değil. Farklı ülkelerin de dahil olduğu ve Suudi Arabistan özel sektörünü geliştirmeyi amaçlayan bir programın parçası olarak, ülke hedefi doğrultusunda Türkiye dışında birçok ülkeyle de görüşüyor.