Ses Kaydı Atatürk'ün Türkü Söylediğini mi Gösteriyor?

→ Ses kaydı orijinal değil ve yapay zeka araçları ile üretilmiş. 

→ Cumhuriyet’in 100. yılı kutlamaları nedeniyle Atatürk’ün olduğu iddiasıyla pek çok ses kaydı dolaşıma girdi. Bunların çoğunluğunu yapay zeka ile üretilmiş ses kayıtları oluşturuyor. Bu kayıtları paylaşan kaynaklara dikkat edilmeli ve bu kullanımın manipülasyona açık olduğu unutulmamalı.

Teknosa, Cumhuriyet’in 100. yılı kutlamaları kapsamında başlattığı “İkinci Yüzyılda da En Büyük Armağan: Türkiye Cumhuriyeti” projesini tanıttığı bir gece gerçekleştirmişti. Bu gecede davetlilere, Atatürk’ün başta Nutuk’ta yer alan sözleri olmak üzere diğer pek çok sözünü kendi sesinden dinletilmişti. 4129Grey tarafından yapay zeka teknolojisiyle hazırlanan çalışmada Atatürk'ün ses dalgaları ise silüetini oluşturan formlara dönüştürülmüştü. 

Teknosa’nın hazırladığı ve kamuoyu ile paylaştığı bu projenin ardından yapay zeka kullanarak Atatürk’ün sesini paylaşan gönderiler yaygınlaşmaya başladı. Örneğin, 2023 CEV Avrupa Şampiyonası finalinde Sırbistan'ı yenerek Avrupa şampiyonu olan kadın voleybol takımının zaferi için bir YouTube kanalında “Atatürk’ün sesinden Filenin Sultanlarına yapay zeka ile kutlama mesajı” başlığıyla bir kayıt yayınlanmış. 

Temmuz 2023’ten itibaren YouTube’da pek çok kanal Atatürk’ün sesinden olduğu iddiasıyla çeşitli videolar paylaşmış. Bunlardan bazıları seslerin yapay zeka ile üretildiği notuyla paylaşılırken bir kısmı Atatürk’ün gerçek sesi olduğunu iddia etmiş. Örneğin 7 Ağustos 2023 tarihli bir video “Yapay zeka yardımı ile Atatürk'ün sesinden "Bir Fırtına Tuttu Bizi" türküsü seslendirilmiş.” notu ile paylaşılırken paylaşılan sesin yapay zeka ile üretildiği belirtilmediği için Atatürk’ün sesinden bir kaydın ortaya çıkarıldığı algısını yaratan videolar da yer alıyor.

Bu iddiada ele aldığımız Bir Fırtına Tuttu Bizi isimli eser, Atatürk’ün Sevdiği Şarkılar albümünde yer alıyor. Bu albümde yer alan şarkıların bazıları da yapay zeka ile ve “AI Cover” notu ile Atatürk’ün sesinden yayınlanmış. Ancak bu analizde ele aldığımız paylaşımda yer alan metin “Atatürk’ün köy yerinde bağdaş kurup türkü söylediğini” iddia ediyor. Videoda yer alan bu fotoğraf, 16 Temmuz 1934 tarihinde Atatürk’ün Kızılcahamam’ı ziyareti sırasında çekilmiş. Ancak bugüne ait Atatürk’e ait herhangi bir ses kaydı bulunmuyor. Ayrıcapaylaşımın herhangi bir yerinde bu sesin yapay zeka ile üretildiği notu da bulunmuyor.

Yapay zeka ile üretilmiş sesleri ayırt etmenin zor olduğunu belirtmekte fayda var. Dolayısıyla bu iddiadaki gibi paylaşımlara şüphe ile yaklaşmak gerekiyor. Özellikle tarihi bir figüre ait olduğu iddia edilen her türlü kaydın resmi kanallar üzerinden ulaşılabilir olduğuna dikkat etmek önemli. Bu iddiada olduğu gibi yapay zeka ile üretilen seslerin insanların beğenisi kazanacağını düşünerek yapılan paylaşımlar zararsız gibi görünse de gerçek sesten ayırt etmesi zor olduğundan manipülasyona oldukça açık bir alan. Bu nedenle böyle paylaşımlar sesin yapay zeka ile üretildiği notu düşülerek yapılmalıdır.