Bir Twitter hesabı tarafından 9 Kasım 2021 tarihinde yapılan paylaşımda, ABD’de hamile kadınlara yapılan Covid-19 aşıları sonucu 2433 fetal ölüm kaydedildiği iddia edildi. İddia, 36 defa paylaşılmış ve 62 defa beğenilmiş.
Paylaşımda geçen metin şu şekilde:
COVID-19 aşılarından biri enjekte edilen hamile kadınlardan VAERS'ta 2.433 fetal ölüm kaydedilmiştir. Pfizer (1.862 ölüm) Moderna (656 ölüm) COVID-19 aşılarından son 11 ayda, 2198 ölüm

Söz konusu iddia, yerli ve yabancı birçok sosyal medya hesabı tarafından da paylaşılmış. İddia, Newtral tarafından da incelenmiş.
Kaynak Olarak Gösterilen VAERS Nedir?
1990 yılında ABD’de Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) ve Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) işbirliğiyle hayata geçen bir veri tabanı olan ABD Aşı Olumsuz Olay Raporlama'nın (VAERS) amacı, “kullanım lisansı alan aşıların yaratabileceği olası güvenlik sorunlarının takibi için ülke genelinde bir erken uyarı sistemi oluşturulması" olarak açıklanıyor. Aşı olunduktan sonra herhangi bir yan etki durumunda vaers.hhs.gov adresine girilip gerekli bilgiler doldurularak rapor oluşturuluyor. VAERS’nin açık erişimli bir sistem olmasıyla birlikte bu noktada güvenilirlik sorunu ortaya çıkıyor. ABD’deki aşıların sonuçlarını ölçmek amacıyla oluşturulan sisteme bildirimde bulunmak için ABD’de yaşamanıza, ABD’de bulunmanıza ve aşı olmanıza dahi gerek duyulmuyor. Dünya üzerindeki herhangi birisi sisteme girip “bir yakınının” aşı nedeniyle öldüğünü dahi raporlayabiliyor. Sisteme girilen raporlar, öncesinde doğrulanmadığı için yanlış da olabiliyor.
Aşılar ve Ölümler Arasında Nedensel Bir Bağ Bulunmuyor
CDC’nin VAERS’yi açıkladığı sayfada da sistemin yanlış bilgiler içerebileceğine değinilmiş. CDC, VAERS raporlarının tek başına bir aşının olumsuz bir olay veya hastalığa neden olup olmadığını belirlemek için kullanılamayacağını, bazı raporların yanlış, eksik veya doğrulanamayan bilgiler içerebileceğini belirtmiş. CDC, aşıların beklenmeyen etkilerine dair bilgileri yayımladığı sayfasında da 14 Aralık 2020'den 15 Kasım 2021'e kadar Amerika Birleşik Devletleri'nde 442 milyondan fazla doz COVID-19 aşısı uygulandığını açıklamış. CDC burada da VAERS’ye raporlanan, aşının ardından gerçekleşen ölümlerin nedeninin aşı olduğuna kanıt olmadığını da vurgulayarak, aşılar ve ölümler arasında nedensel bir bağ kurulamadığını aktarmış.

Covid-19 Aşısı Olan Kişiler Arasında Düşük Yapma Riskinde Artış Bulunamadı
CDC’nin internet sitesinde yer alan “Hamileyken veya Emzirirken COVID-19 Aşıları” başlıklı sayfaya bakıldığında hamile olan, emziren, hamile kalmaya çalışan veya gelecekte hamile kalabilecek kişilere COVID-19 aşısı önerildiği görülüyor. CDC, hamilelik sırasında bir mRNA COVID-19 aşısı almanın güvenli olduğunu belirterek, bilim insanlarının hamileliğin hemen öncesinde ve erken hamilelik sırasında (20 haftalık hamilelikten önce) mRNA COVID-19 aşısı alan kişiler arasında düşük yapma riskinde artış bulamadıklarını açıklamış. CDC, hamilelik sırasında COVID-19’a yakalanan kişilerde erken doğum ve ölü doğum riskinin arttığını ve diğer hamilelik komplikasyonlarının riskinin daha yüksek olabileceğinden bahsederek, COVID-19 aşısı yaptırmanın faydalarının, hamilelik sırasında aşılamanın bilinen veya potansiyel risklerinden daha ağır bastığını kaydetmiş.
İddia YANLIŞ
Bir Twitter hesabı tarafından 9 Kasım 2021 tarihinde yapılan paylaşımda ABD’de hamile kadınlara yapılan Covid-19 aşıları sonucu 2433 fetal ölüm kaydedildiği iddia edilmişti. İddiaya kaynak olarak ABD Aşı Olumsuz Olay Raporlama (VAERS) gösterilmişti ancak ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) ile Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından hayata geçen bir aşı güvenliği programı olan VAERS’nin herhangi bir güvenilirliği bulunmuyor. CDC de 19 Kasım 2021’de güncellediği “Hamileyken veya Emzirirken COVID-19 Aşıları” sayfasında, mRNA COVID-19 aşısı alan kişiler arasında düşük yapma riskinde artış bulamadıklarını açıklamış.

Sonuç olarak;

ABD’de hamile kadınlara yapılan Covid-19 aşıları sonucu 2433 fetal ölüm kaydedildiği iddiası yanlış.