
Atatürk’e Atfedilen Milletvekili Maaşları ile İlgili Açıklama Doğru mu?
Politika
İlk yayın :
23 Aralık 2024
İddia şöyle;
Bir X hesabı tarafından 24 Kasım 2015 tarihinde yapılan paylaşımda Atatürk’ün ‘Milletvekili maaşı,öğretmen maaşını geçmesin’ dediği iddia edildi.
İddia YANLIŞ
Atatürk’ün söylev ve demeçlerini ele alan kaynaklarda milletvekili ve öğretmen maaşlarıyla bir açıklamaya dair bir kanıt bulunmuyor.
Atatürk’ün cumhurbaşkanı olduğu 1923-1938 döneminde öğretmen maaşları 15-46 lira arasında değişirken milletvekili maaşları 308-360 lira arası değişmiş.
Atatürk'e Atfedilen Demeç Kaynaklarda Geçmiyor
Sosyal medyada hızla yayılan yanlış bilgilerin en çarpıcı örneklerinden biri, genellikle sevilen tarihi kişiliklere atfedilen demeçler. Bu tür ifadeler, kaynağı sorgulanmadan doğru kabul edilmekle kalmaz, aynı zamanda atfedildiği kişinin popülaritesinden dolayı hızla yayılır. Atatürk’ün “Milletvekili maaşı, öğretmen maaşını geçmesin” dediği iddiası da bu durumun tipik örneklerinden biri.
Bu iddiayı incelemek için, Atatürk’ün söylev ve demeçlerini derleyen resmi kaynaklar taranabilir. Ancak yapılan araştırmalar, bu ifadenin Atatürk’ün bilinen herhangi bir konuşmasında veya yazılı kaydında yer almadığını gösteriyor. İddiayı paylaşan hesaplar da bunun bir anektod olduğunu belirtmekle birlikte herhangi bir kaynak göstermiyorlar. Bu da söz konusu iddianın, tarihi bağlamdan kopuk bir şekilde sonradan üretilmiş olabileceğini düşündürüyor.
Atatürk Döneminde Milletvekili Maaşı Öğretmen Maaşından Yüksek
İddiayı daha detaylı değerlendirmek için Atatürk’ün cumhurbaşkanlığı döneminde (1923-1938) milletvekili ve öğretmen maaşlarının durumu incelenebilir. Bu bağlamda, dönemin öğretmen ve milletvekili maaşları hakkında ipuçları sunan önemli bir kaynak, 1926 yılında yürürlüğe giren Maarif Teşkilatına Dair Kanun’un 9. maddesidir.
Maddeye göre:
DOKUZUNCU MADDE — ilk tedrisat muallimlerinin maaşları en az onbeş liradır, ilk tedrisat muallim muavinlerinin maaşları en az sekiz liradır. Orta tedrisat sabit muallimleri staj müddetinde iki bin kuruş maaş alırlar. Muallim unvanını kazandıkları tarihten itibaren maaşları iki bin beş yüz kuruşa iblâğ edilir. Orta tedrisat mevkut muallimlerinin maaşı bin beş yüz kuruştan başlar. Staj müddetinin nihayetinde bin yedi yüz kuruşa çıkarılır. Gerek orta ve gerek ilk tedrisat sabit muallimlerinin maaşlarına her üç senede yüzde on beş ve mevkut muallimlerin maaşlarına yüzde on nisbetinde zam icra edilir.
1926 yılında öğretmen ve milletvekili maaşları arasındaki fark erken Cumhuriyet döneminde öğretmen ve milletvekili maaşlarının arasında fark olduğunu gösteriyor. O yıl, ilköğretim öğretmenleri en az 15 lira, ortaöğretim öğretmenleri ise 17 lira maaş alırken, milletvekili maaşı 308 lira olarak belirlenmiş. Ayrıca milletvekilleri, görevlerini yerine getirebilmek adına başka ödenekler de alıyordu.
İlerleyen yıllarda maaşlarda çeşitli güncellemeler yapılmış olsa da, milletvekili maaşları ile öğretmen maaşlarının hiçbir zaman eşitlenmediği görülüyor. 1935 yılına gelindiğinde, öğretmen maaşları ortalama olarak 42 ile 46 lira arasında değişirken, milletvekili maaşları 360 lira seviyesine yükselmiş. Ayrıca, kaynaklardan elde edilen bilgilere göre, öğretmen maaşlarının ödenmesinde devletin ciddi zorluklar yaşadığı ve bu meselenin hükümeti o yıllarda oldukça meşgul ettiği görülmektedir.
Sonuç olarak;
Atatürk'e atfedilen milletvekili maaşları ile ilgili açıklamalar yanlış.
İLGİNİ ÇEKEBİLİR
Atatürk Döneminde 1 Lira 100 Dolara mı Karşılık Geliyordu?
Atatürk'ün Sarıklı ve Cübbeli Fotoğrafı ile İlgili İddialar Doğru mu?
Görsel 1930’dan Bir Şapka Reklamını mı Gösteriyor?
Görsel Gazze’de Öldürülen Bir Kadınla Çocuğunu mu Gösteriyor?
İngiliz Bir Rapçinin Atatürk Tişörtü ile Fotoğraf Paylaşarak Açıklama Yaptığı Doğru mu?
Kemal Sunal’ın Asıl Doğum Gününün 10 Kasım Olduğu İddiası Doğru mu?
Görseldeki Açıklamalar Mustafa Kemal Atatürk’e mi Ait?
Türkiye Siyasetinin Eskimeyen Kavramı: Sine-i Millet
Fotoğraf İsrail’deki Atatürk Büstünü Öpen İsrail Askerini mi Gösteriyor?
Video Acun Ilıcalı'nın Atatürk'e Hakaretten Gözaltına Alınan Mustafa Atmaca'yı Ziyarete Gittiğini mi Gösteriyor?