Bir Twitter hesabından 5 Ağustos 2021 tarihinde yapılan bir paylaşımda Covid-19 yüzünden geçen yıl temmuz ayında 560 kişinin vefat ettiği, bu yıl temmuz ayında ise 1600 kişinin vefat ettiği ve aşıların etkili olmadığı iddia edildi.
Paylaşımda geçen metin şu şekilde:
Geçen yılın Temmuzunda 560 vefat -Bu yılın 74 milyon doz aşılı Temmuzunda 1600 vefat. İlk dozu olanlar ikinciyi, ikinci dozu olanlar üçüncüyü olmuyor. İnsanlığın çoğunluğu yanlıştan dönüyor. Sizin de doğru yolu bulacağınıza inanıyoruz.

Aşılama ile Vaka Sayısı Arasındaki İlişki Ne?
Çeşitli araştırmalar Covid-19 aşılarının, özellikle de Pfizer/BioNTech ve Moderna aşılarının, hastalığın geçirilme şiddetini azaltmasında ve hastaneye yatış oranlarında etkili olduklarını gösteriyor. Büyük Britanya Sağlık Bakanlığı tarafından bir çalışmaya referansla verilen bilgilere göre Pfizer/BioNTech aşısının iki dozdan sonra Delta varyantına rağmen hastaneye yatışlara karşı %96, Moderna aşısının da %92 oranında etkili olduğu ölçülmüş. Genel olarak mRNA aşılarının hastaneye yatışlara karşı %96 oranında etkili olduğu gözlenmiş. Özetle aşıların koruyuculuk etkisi düşünüldüğünde vaka sayısından çok, hastalığı ağır geçirme ve vefat sayılarındaki değişim geçerli bir değişken.
Hasta Sayısı/Vefat Sayısı Oranları Nasıl?
Sağlık Bakanlığının internet sitesinde bulunan Covid-19 Bilgilendirme Platformu’nda tüm ölüm sayılarına ve vaka sayılarına ulaşmak mümkün. Tüm rakamlar toplandığında, 2020 Temmuz ayında toplam vefat sayısının 560, bu yıl temmuz ayında ise 1600 olduğu ortaya çıkıyor. Ancak sağlıklı bir hesaplama yapabilmek için o ayki toplam vaka sayıları da incelenmeli ve vaka sayılarının toplam ölüm sayısına oranlanması gerekiyor. Bu şekilde ölüm sayısındaki artışı, vaka sayısındaki artışa göre değerlendirmek ve ölümlerin vaka içerisindeki oranını bulmak mümkün olacaktır. Bu hesap yapılırken bir başka önemli noktaya da dikkat çekmek gerekiyor. Sağlık Bakanlığı belirli bir tarihe kadar verileri hasta sayısı olarak açıklarken, 25 Kasım 2020 tarihinden itibaren vaka sayısı olarak vermeye başladı. Ama bu tarihten önce de hasta sayısını verdikten sonra o sayı ‘toplam vaka sayısı’ içerisine işliyor. Bu nedenle, hasta sayısı bu tarihten sonra vaka sayısı olarak isimlendirilmiş oluyor.
2020 Temmuz ayında açıklanan toplam hasta sayısı 30.967 iken bu yıl aynı ay için açıklanan vaka sayısı 301 olarak görülüyor.
Hasta/vaka sayısı ile vefat sayısı oranlandığında ise Temmuz 2020’de 1,81 ve Temmuz 2021’de 0,53 oranları karşımıza çıkıyor. Yani Temmuz 2020’de her 1000 hastadan 18’i vefat ederken bu yıl ise her 1000 hastadan yaklaşık 5’i vefat ediyor. Bu oran sayesinde bu yıl temmuz ayına göre ölüm oranında ciddi bir düşüş olduğu görülmektedir. Türkiye’de aşılamanın 14 Ocak 2021 tarihinde başladığı düşünüldüğünde, aşıların önemli bir etkisi olduğunu görmek mümkün.
İddia YANLIŞ
Bir Twitter hesabından yapılan bir paylaşımda Covid-19 yüzünden geçen yıl temmuz ayında 560 kişinin vefat ettiği, bu yıl temmuz ayında ise 1600 kişinin vefat ettiği ve aşıların etkili olmadığı iddia edilmişti. Sağlık Bakanlığında bulunan verilere göre bahsedilen rakamların doğru olduğu ancak toplam hasta/vaka sayısına oranlandığında Temmuz 2020 yılında her 1000 hastadan 18’i, Temmuz 2021 yılında ise her 1000 hastadan 5’inin vefat ettiği görülüyor.

Sonuç olarak;

Sonuç olarak, aşılamaya rağmen ölüm sayılarının geçen yıla göre arttığı iddiası yanlış.