Yerel Seçimler Sonrası Nüfus Dağılımı Nasıl Değişti?

Türkiye’de 31 Mart 2019’da gerçekleşen yerel seçimleri AK Parti ve MHP tarafından oluşturulan Cumhur İttifakı, CHP ve İyi Parti tarafından oluşturulan Millet İttifakı, ittifaklara dahil olmayan HDP ve SP arasında kıyasıya bir mücadeleye sahne oldu. Yaklaşık 48 milyon vatandaşın oy kullandığı yerel seçimlerde bazı partiler il belediye başkanlık sayılarını 2014 yerel seçimlerine kıyasla arttırırken bazı partilerin ise il belediye başkanlık sayıları azalmış durumda.

31 Mart 2019 yerel seçimlerinde, il belediye başkanlıklarının 2014 seçimlerine göre partiler tarafından el değiştirmesi ile birlikte yönetimlerinde bulunan nüfus da oldukça değişiklik gösterdi. Biz de sizler için hem 2014 yerel seçimleri sonrasında partilerin yönetmiş olduğu nüfusu hem de 2019 yerel seçimi sonrası partilerin yönetecekleri toplam nüfusu ve Türkiye’deki yüzdesel dağılımlarını araştırdık. Ayrıca bu araştırmada partilerin yönetmiş ve yönetecek oldukları büyükşehirlerdeki nüfusun tamamı, diğer il belediyelerinde ise il merkez ilçeleri ve diğer ilçelerin nüfusları ayrı ayrı hesaplanmıştır.

2014 yerel seçimleri sonucunda yaklaşık 53 milyon vatandaşın yaşadığı 48 il belediyesinin yönetimini elinde bulunduran AK Parti, 2019 seçimleri sonucunda ise yöneteceği toplam nüfus ciddi düşüş gösterdi. Yerel seçimler sonrasında kesin olmayan sonuçlara göre özellikle İstanbul, Ankara ve Antalya gibi AK Parti yönetiminde olan ve nüfusun fazla olduğu illerin yönetiminin CHP’ye ve 7 il merkez yönetiminin de MHP’ye geçmesiyle birlikte AK Parti’nin yönetiminde olacak 39 ilin toplam nüfusu yaklaşık 31 milyon oldu. Bununla birlikte AK Parti’nin 2014 yerel seçimleri sonrasında %68,1 olan yöneteceği toplam nüfusun payı, 2019 seçimleri ardından %37,8’e gerilemiş durumda.

5 yıl önceki yerel seçimlerde yaklaşık 11,5 milyon vatandaşın yaşadığı 14 büyükşehir ve il merkez ilçesi belediyelerinin yönetimini elinde bulunduran CHP, 2019 yılı seçimlerinden belki de en kârlı çıkan siyasi parti konumunda. 2019 yerel seçimleri sonrasında Millet İttifakı ile birlikte girdiği yarışta, kesin olmayan sonuçlara göre, AK Parti yönetimindeki İstanbul, Antalya ve Ankara gibi nüfusu fazla olan büyükşehir belediyelerini bünyesine katan CHP, bununla birlikte MHP yönetimindeki büyükşehirler Adana ve Mersin’de de seçimleri kazanarak yeni dönemde 21 ilde yaklaşık 40 milyon vatandaşa belediye hizmeti sunacak. Buna ek olarak 2014 seçimlerinin ardından %14,8 olan CHP’li belediyelerin hizmet sunduğu nüfusun toplam nüfusa oranı, 2019 seçimleri sonrasında ise %48,7’ye çıkacak.

Cumhur İttifakı’nın diğer bir üyesi olan MHP, bir önceki yerel seçim sonuçlarında yaklaşık 7 milyon vatandaş ile birlikte 8 büyükşehir ve il merkez ilçesi belediyelerinin yönetimini sağlarken, 2019 seçimleri sonrasında yöneteceği il bakımından artış gösterse de hizmet vereceği nüfus, bir önceki döneme göre oldukça azaldı. MHP, 2014 yılından bu yana AK Parti’nin yönetiminde olan 7 büyükşehir ve il merkez ilçesinde yerel seçimleri kazansa da özellikle Adana ve Mersin belediyelerinin CHP’li adaylar tarafından kazanılmış olması sebebiyle yeni dönemde 11 ilde yaklaşık 4,5 milyon vatandaşa hizmet verecek. Ayrıca bir önceki dönem MHP’li belediyelerce yönetilen il ve ilçelerdeki nüfusun toplam nüfusa oranı %9,1 iken yeni dönemde ise %5,5’a düşmüş durumda.

Partilerin yapmış oldukları ittifakların hiçbirinde yer almayan HDP, bir önceki yerel seçimler sonucunda yaklaşık 5 milyon vatandaş ile birlikte özellikle Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde 10 il belediyesinin yönetimini elinde bulunduruyordu. 2019 yerel seçimlerinin ardından Şırnak, Ağrı, Bitlis ve Tunceli il merkez ilçeleri diğer parti yönetimlerine geçse de Kars ve Mardin’deki seçimleri kazanan HDP, toplam yöneteceği nüfusu yaklaşık 5,8 milyona çıkardı. Ayrıca 2014 yılında %6,5 olan toplam nüfustaki payı yeni dönemde %7’ye çıkmış durumda.