Kartlı Harcama Tutarı Geçen Yıla Göre %62 Artış Gösterdi

2021 yılının son aylarında yaşanan kur dalgalanmaları ve bu durumun tetiklediği belirsizlikler kredi kartı harcamalarına yansıdı. Dolar kurunun hızlı şekilde 10 lirayı aştığı kasım ayının son haftasında kredi ve banka kartı harcamaları rekor kırarak 44 milyar lirayı aştı, aralığın ikinci haftası ise 44,3 milyar liraya ulaştı. 2021 yılında ise  kredi ve banka kartı kullanım tutarı 1 trilyon 723 milyar TL olarak gerçekleşti.

2021 yılının son aylarına fiyat belirsizlikleri damgasını vurdu. Temel ihtiyaç ürünlerinde fiyat artış beklentisi tüketicileri daha fazla alıma yönlendirdi. Özellikle Kasım 2021’de  doların 9,5 lira ile başlayıp ayı 13,7 liranın üzerinde kapaması 26 Kasım haftasında kartlarla yapılan harcama tutarını 44 milyar liraya kadar çıkardı. Tüketicilerin beklentileri ise aylık enflasyon oranlarıyla doğrulandı. Kasım ayında fiyatlar %3,5, aralık ayında ise %13,5 arttı. Aralık ayında yıllık enflasyon ise 2002’den beri en yüksek seviye olan %36,08 olarak ölçüldü. 

Bunun yanı sıra 2021 yılında Türkiye’deki enflasyon oranı hiçbir ayda tek hanelere düşmedi. 2021’de TL dolar karşısında %44,3, euro karşısındaki %39,6, sterlin karşısında ise %43,7 oranında değer kaybı yaşadı. Öte yandan ülkede yaşana tedarik zinciri sıkıntıları ve ürünlerin fiyatlarında yaşanan hızlı artış Türkiye’de ürün fiyatların zam olarak yansıdı. 

2020 yılında toplam kart kullanım harcama tutarı 1 trilyon 61 milyar TL olarak açıklanmıştı. 2021 yılının geneline bakıldığında ise bu miktar %62,3 arttı ve 1 trilyon 723 milyar TL’ye ulaştı. 

2021’in ilk haftasında haftalık harcama tutarı 23 milyar lira seviyelerinde seyrederken Ekim 2021 itibarıyla haftalık bu miktar 35 milyar liranın altına hiç düşmedi.  Aralık 2021 döneminde ise kartlı harcama miktarı haftalık 43 milyar liralık ortalamaya ulaştı. 2021’de kartlı harcamaların % 28’ini ise market ve alışveriş merkezi ile elektrik-elektronik eşya harcamaları oluşturdu. 

Market ve alışveriş merkezlerinde kartlı harcamalar geçen yıla göre %54 artışla 344 milyar liraya ulaştı. Bu harcama 2020 yılında 224 milyar liraydı. Haftalık bazda ise kredi kartı ile market alışverişlerinin harcama tutarı 26 Kasım haftasında ilk kez 8 milyar lirayı aştı. 19 Kasım haftasından 26 Kasım haftasına market ve alışveriş merkezlerinde yapılan harcama miktarındaki artış yüzde 10,22 oldu. 

Kurların yaşadığı hızlı değişimin en fazla etkilediği harcama gruplarının başında ithal elektronik cihaz ve bilgisayarlarlar geliyor. 2021 yılında elektroniğe kartlarla yapılan harcama tutarı 136 milyar TL oldu.12 Kasım haftasına 26 Kasım haftasına geçişte bu gruptaki harcamalar yüzde 60 artarak 5,2 milyar liraya ulaştı. Öte yandan kasım sonunda elektrik, elektronik eşya ve bilgisayar harcamalarında ekim sonuna göre yaklaşık yüzde 94 oranında bir yükselme yaşandı.

2021’in son aylarında benzin ve motorinin değişiklik gösteren fiyatlandırmaları ve eşel mobil sisteminin sona ermesiyle kartla yapılan akaryakıtta harcamalarında da artışlar yaşandı. 2021 yılında benzin ve yakıt istasyonlarında yapılan kartlı harcama tutarı toplam harcamaların % 6,1’ni oluştururken geçen yıla göre de % 40 artarak 104 milyar lira oldu. Bunun yanı sıra aralık ayının tamamında kasım ayına göre harcamalarda yüzde 30,8 artış yaşandı ve toplam tutar 13,1 milyar lirayı buldu. 17 Aralık haftası kartlı akaryakıt harcamaları  haftalık 3 milyar lirayı aşarak rekor kırdı. 

Kartla yapılan giyim ve aksesuar harcamaları toplam kartlı harcamaların %7’sini oluşturuyor. 2021 yılında ise bu harcamalar yaklaşık %64 oranında artarak 121 milyar liraya ulaştı. Kasım ayında birçok alışveriş sitesi tarafından yapılan indirimli satış kampanyaları bu ay yapılan giyim ve aksesuar harcamalarını 3,5 milyar liraya yaklaştırdı. Özellikle 19-26 Kasım aralığındaki kartlı harcamalar yüzde 12,9 artış yaşadı. Bu haftadan sonra da harcamalar yüzde 14,2 oranında düşüş gösterdi.