Kuzey Kore’de Halk, 2014 Dünya Kupası’nı Kuzey Kore’nin Kazandığını mı Sanıyor?

9 Ağustos 2020 tarihinde bir Instagram hesabı üzerinden paylaşılan görselde Kuzey Kore’de halkın 2014 Dünya Kupası’nı kendi ülke takımlarının kazandığını sandığı iddia edildi. Paylaşım 900 bini aşkın görüntülenme aldı.

Söz konusu iddia 14 Temmuz 2014 tarihinde çeşitli haber ve spor siteleri tarafından paylaşılmış ve yine 2014’te Twitter’da sıkça paylaşılmış. Bunun yanı sıra aynı konuda bir ekşi sözlük başlığı da bulunuyor. İddia aynı zamanda yabancı sitelerde de paylaşılmış. 17 Temmuz 2014’te PolitiFact tarafından yanlışlanmış.

Basın özgürlüğünü savunan Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) isimli sivil toplum kuruluşu tarafından 2002’den beri her sene Basın Özgürlüğü Endeksi yayınlıyor.

Bu endekste 2020 yılında Kuzey Kore, 180 ülke arasında sonuncu olmuş. Ülke 2019 yılında 179., 2018 yılında ise yine son sırada yer alıyor.

RSF tarafından hazırlanan ülke profilinde, Kim Jong-un tarafından yönetilen ülkenin rejimi totaliter olarak belirtiliyor ve vatandaşların bilgiye erişimlerinin teknik kısıtlamalarla oldukça sınırlandığı açıklanıyor. Resmi haber organı olarak çalışan tek kurum devlet kontrolü altındaki Kore Merkezi Haber Ajansı (KCNA) olarak belirtiliyor.

Freedom House isimli sivil toplum kuruluşu tarafından hazırlanan Kuzey Kore profilinde de benzer bilgiler yer alıyor. Ülkedeki bütün medya kuruluşlarının devlet tarafından kontrol edildiği, televizyon ve radyoların da yalnızca devlet kanallarını görecek şekilde önceden ayarlandığı, diğer yayın ve programların ise sıkı denetim ve sansür altında olduğu belirtiliyor.

2014 FIFA Dünya Kupası, Brezilya’da gerçekleşti ve kupayı 13 Temmuz 2014 tarihinde oynanan final maçında Arjantin’i 1-0 yenen Almanya kazandı. Kuzey Kore ise 2014 Dünya Kupası’na katılamamıştı.

2014 Dünya Kupası’nı Kuzey Kore kazandığına dair iddialar, Youtube’da Korea News Backup isimli hesapta yayınlanan 2 video sonrası başlamış. Kore Merkez Televizyonu’nun logosunun bulunduğu haberde bir spiker, Kuzey Kore’nin öncelikle grup karşılaşmalarını kazandığını, diğer videoda ise Dünya Kupası’nı kazandığını söylüyor.

Doğrulama platformu PolitiFact, iddiaya dair analizinde videonun sahte olduğunu belirtiyor. Analizde, devlet kontrolü altında olan medyanın, canlı olmamakla birlikte, Dünya Kupası maçlarını televizyonda yayınladığı belirtiliyor.

NK News isimli Kuzey Kore ile ilgili haber ve analizler sunan internet sitesi de maçların gecikmeli yayınlandığını haber yapmış.

Politifact’in ulaştığı Victoria Üniversitesi’nden Kore kültürü ve toplumu uzmanı Stephen Epstein da videonun şaka amaçlı yapılmış olduğunu söylüyor. Epstein, aynı zamanda videodaki spikerin aksanının Güney Kore’ye ait olduğunu belirtiyor.

İddia YANLIŞ

Kuzey Kore’de basın ve yayın organları büyük oranda denetim ve sansür altında olmasına rağmen, diğer fact-checking kuruluşları ve haber ajansları Kuzey Kore’de 2014 Dünya Kupası’nın televizyonda yayınlandığını belirtiyor. Bu nedenle de Kuzey Kore halkının ulusal takımın 2014 Dünya Kupası kazandığını sandığı iddiası asılsız. Bu iddiaların yayılmasını tetikleyen videoların resmi Kuzey Kore medya organları tarafından yapıldığında dair bir kanıt yok. Videodaki spikerin Güney Kore aksanına benzer şekilde konuşması da videonun mizah amaçlı yapıldığı izlenimini güçlendiriyor.