Hedefe Atış Yapabilen İlk Denizaltı, II. Abdülhamid Tarafından mı Yapıldı?

Bilim & TeknolojiTarih

İlk yayın :

24 Eylül 2020

Bir Instagram kullanıcısı tarafından paylaşılan gönderide dünyanın ilk hedefe atış yapabilen denizaltısının II. Abdülhamid tarafından yapıldığı iddia edildi. Paylaşım 9 binin üzerinde beğeni alarak sosyal medyada yayılmış.

Hedefe Atış Yapabilen İlk Denizaltı Abdülhamit Tarafından mı Yapıldı?

Evren Mercan tarafından yapılan “Osmanlı Bahriyesi’nde İlk Denizaltılar: Abdülhamid ve Abdülmecid” isimli akademik çalışma Osmanlı’nın aldığı Nordenfelt denizaltılarının ne amaçla alındığı ve nasıl kullanılması planlandığını inceliyor. Nordenfelt Denizaltısı hakkında çalışmadan edinilen bilgiler şu şekilde:

İsveçli silah fabrikatörü Thorsten Wilhelm Nordenfelt, denizaltıların ticari potansiyelini fark ederek, 1885 yılında Stockholm’de Garrett’in tasarımı olan Nordenfelt-I denizaltısını inşa ettirmiştir. Kendi ismini verdiği ve buhar gücüyle hareket eden Nordenfelt denizaltıları büyük ticari hedefler gözetilerek seri üretime konulmuştur. Nordenfelt serisi denizaltılardan dört adet üretilmiştir. Bir numaralı Nordenfelt Yunanistan’a, iki ve üç numaralı denizaltılar Osmanlı İmparatorluğu’na teslim edilmiş…

Nordenfelt denizaltıları ile ilgili aynı çalışmadan ulaşılabilen diğer bir bilgi ise şu şekilde:

Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’ndan ulaşılan “İlk Denizaltılar Abdülhamit ve Abdülmecit” isimli içeriğe göre ise; Yunan Hükümeti’nin Nordenfelt şirketi tarafından aynı isimle üretilen dört denizaltıdan bir numaralı Nordenfelt Denizaltısını satın almasıyla, Abdülhamid de iki adet denizaltı gemisi alınması isteğini Bahriye Nezareti’ne bildirdi. 23 Ocak 1886’da Bahriye Nezareti ile Nordenfelt arasında imzalanan anlaşma sonucu, İngiltere’de inşa edilen denizaltılar parçalar halinde İstanbul’a getirildi. “Abdülhamid” ismi verilen denizaltılardan biri ilk deneme seyrini 5 Şubat 1887’de yaptı. “Abdülmecid” ismi verilen diğeri ise 4 Ağustos 1887’de denize indirildi. 13 Ocak 1888’de ise nihayet Abdülhamit ve Abdülmecit isimli denizaltıları İzmit Körfezi’nde yapılacak seyir için yola çıkmış, suya dalma ve sualtında seyir konularında hedeflenen başarıya ulaşamamış. Ancak, Abdülhamit ve Abdülmecit hedef gösterilen gemilere başarılı torpido atışları gerçekleştirerek, dünyada hedefe torpido atan ilk denizaltı olma başarısını yakalamışlar.

“Osmanlı Bahriyesi’nde İlk Denizaltılar: Abdülhamid ve Abdülmecid” isimli çalışmada bu olaydan şu şekilde söz ediliyor:

Çalışmanın yazarı ayrıca şu notu eklemiş:

Bu olayla ilgili herhangi bir arşiv belgesi bulunamamıştır ancak Abdülhamid ve Abdülmecid denizaltılarının İzmit açıklarında yaptıkları başarılı torpido atış denemeleri sonucunda, bu denizaltıların bir suüstü gemisini batırabilecek kabiliyette olduğu anlaşılmaktadır. Nitekim Farnham Bishop gibi birçok yabancı yazar da bu olayın gerçekleştiğinden söz etmektedirler.

Bu da ilginizi çekebilir: Doktorlara %16-50 arası, imamlara ise %100 ek zam verileceği iddiası doğru mu?

Sonuç:

İddia KISMEN YANLIŞ

İsveçli silah fabrikatörü Thorsten Wilhelm Nordenfelt buhar gücüyle çalışan Nordenfelt serisi denizaltıları 1884-85’te Stockholm’da üretildi. Nordenfelt 1 denizaltısının Yunanistan donanması tarafından satın alınmasının ardından Nordenfelt 2 (Abdülhamid) ve Nordenfelt 3 (Abdülmecid) de Osmanlı donanmasına II. Abdülhamit tarafından satın alınarak dahil edildi. Denizaltıların Marmara Denizi’nde yapılan testlerinde hedefe attığı torpidonun bir suüstü gemisini batırmasıyla dünyanın ilk hedefe torpido atışı yapan gemisi statüsüne ulaştığı farklı kaynaklardan doğrulanabiliyor. Fakat paylaşımda belirtildiği gibi bu denizaltının II. Abdülhamit tarafından ya da onun direktifiyle bir mühendis grubu tarafından yapıldığı iddiası gerçeği yansıtmıyor. Bu denizaltılar Thorsten Nodernfelt tarafından üretilmiş ve II. Abdülhamid tarafından satın alınmış.

Sonuç olarak;

Hedefe atış yapabilen ilk denizaltının Sultan II. Abdülhamid tarafından yapıldığı iddiası