Görsel, Rus Ortodoks Kilisesinin "Şeytan" Adında Bir Roketi Kutsamasını mı Gösteriyor?

İddia yerli ve yabancı sosyal medya hesapları tarafından yoğun olarak paylaşılıyor. 

İddianın viral bir gönderi olmasını sağlayan paylaşımı yapan ilk kişi eski bir Rus oligarkı Mihail Hodorovski. Bir dönem dünyanın en zengin insanlarından biri olan ve siyasi tercihleri nedeniyle Rus hükümeti tarafından önce tutuklanmış, daha sonra serbest bırakılmış olan Hodorovski Londra’da yaşıyor ve Putin rejiminin sert muhaliflerinden biri olarak biliniyor. 

Hodorovski, aynı zamanda, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik işgal girişimi çerçevesinde savaş karşıtı hareketin önemli sözcülerinden biri oldu. Savaş başladığı zaman Twitter hesabından savaşı kınayan bir açıklama da yayınlamıştı. 

Satan, yani ‘şeytan’ ismi verilen Rus füzelerinin resmi adı R-36M. R-36M, Ruslar tarafından geliştirilen bir kıtalararası balistik füze ve nükleer başlık taşıyabiliyor. 1975’ten itibaren geliştirilen füzenin, günümüz itibarıyla 6 varyantından sadece SS-18 Mod 6 - R-36M2 “Voivode” faal durumda. R-36M’lerin fırlatılması ise sadece bir roket fırlatma tesisinden gerçekleştirilebiliyor.

Fakat, füzelere Satan ismini Ruslar değil, NATO vermiş. NATO tarafından füze SS-18 Satan olarak tanımlanıyor ve dünyanın en ağır ve en güçlü kıtalararası balistik füzesi olarak biliniyor. 

Fotoğraf tersten görsel arama araçlarıyla araştırıldığında fotoğrafın 2015 yılına ait olduğu görülüyor. 6 Mayıs 2015 tarihinde çekilen fotoğrafın açıklamasında, Rusya’nın Zafer Günü’nde yapılan geçit töreni öncesindeki kutsama ayinini gösterdiği belirtilmiş. Sovyetlerin Nazi Almanyası’nı mağlup ettiği 9 Mayıs 1945 Rusya’da her yıl Zafer Günü olarak kutlanıyor. 

Fotoğrafın güncel olmamasının yanında fotoğrafta görünen füzenin ‘Satan’ olduğuna dair şüpheler de mevcut. Ukrayna’nın popüler tarih dergisi Istorychna Pravda’nın 2015 tarihli bir haberinde aynı füze görseli kullanılmış ve bunun RS-24 (Yars) füzesi olduğu belirtilmiş. Reuters’e konuşan akademisyen ve nükleer silah uzmanı Mariana Budjeryn de fotoğraftaki füzenin büyük ihtimalle RS-24 Yars olduğuna dair görüş belirtmiş. RS-24 Yars füzesi fotoğrafta görüldüğü gibi R-36M’nin aksine bir araç üzerinden de fırlatılabiliyor.

İddia Politifact, Snopes, The Dispatch ve Reuters tarafından da analiz edilmişti. 

Bir Twitter hesabı tarafından yapılan bir paylaşımda, Rus Ortodoks Kilisesi mensubu bazı rahiplerin Satan adındaki bir roketi kutsadığı iddia edilmişti. Fotoğraf geçmişe dönük aratıldığında fotoğrafın 2015 yılında Rusya’daki Zafer Günü kutlamaları öncesinde çekildiği anlaşılıyor. Fotoğraftaki füze sadece füze fırlatma tesislerinden ateşlenebilen R-36M veya Satan füzesini değil, fotoğraftaki gibi mobil olarak da fırlatılabilen RS-24 Yars füzesini gösteriyor.