Fotoğraf, Ay’da Kasklarını Çıkaran Astronotları mı Gösteriyor?

Bir Facebook sayfası tarafından 12 Nisan 2021 tarihinde yapılan paylaşımda yer alan fotoğrafın Ay’a giden bir ekip astronotun Ay’da kasklarını çıkardıklarını gösterdiği iddia edildi.

Paylaşımda geçen metin şu şekilde:

Söz konusu iddia aynı fotoğraf ile daha önce sosyal medyada sıklıkla paylaşılmış. İddia 12 Temmuz 2021 tarihinde doğruluk kontrolü platformu Check Your Fact tarafından da analiz edilmiş.

Fotoğraf paylaşılırken iddiada kullanılan ifadeler, astronotların ayda kasklarını çıkararak fotoğraf çekilmeleri mümkün olamayacağından Ay’a gidilmediğine dair komplo teorilerine atıfta bulunuyor. Apollo 11 ile 1969’da Ay’a ilk kez gidilmesinin ardından Aya’a gidişin sahte olduğuna dair iddialar özellikle internetin yaygınlaşmasıyla hatrı sayılır bir kitleye ulaşmıştı. Bu tür komplo teorileri, Ay’a gidilmesinin yayının Stanley Kubrick tarafından çekilmiş olmasına kadar uzanıyor. Politifact’in konu ile ilgili hazırladığı bir içeriğe göre, 1999’da Amerikalıların %6’sı Ay’a gidildiğine inanmıyordu. Bu oran çok fazla olmamakla beraber, sosyal medya bu tür teorilerin görünürlüğünü arttırmada önemli rol oynuyor.

Söz konusu iddiada yer alan fotoğrafı NASA’nın arşivlerinde bulmak mümkün. Fotoğraf, Apollo 16 ekibinin ABD’deki Kennedy Uzay Merkezi’nde yapılan bir eğitim egzersizi sırasında çekilmiş ve arşivlerde de bu açıklama ile yer alıyor. Fotoğraf zaten uzayda çekilmiş olarak lanse edilmemekle birlikte, uzay görevi için yapılan eğitimlerde çekildiği de açıkça belirtilmiş.

6 Şubat 1972’de çekilen fotoğrafı İngiliz stok fotoğraf ajansı Alamy’de bulmak da mümkün. Bir başka deyişle, fotoğraf, gizli olmamakla beraber çeşitli arşiv ve ajanslarda bulunuyor. Lunar Planetary Institute’a göre Apollo 16, 16 Nisan 1972'de fırlatıldı, 20 Nisan 1972'de Ay’a indi ve 27 Nisan 1972'de Dünya yüzeyine geri döndü. Apollo 16’nın görevi sırasında astronotları kask giydikleri birçok fotoğraf bulunuyor.

Bir Facebook sayfası tarafından yapılan paylaşımda yer alan fotoğrafta Ay’a giden bir ekip astronotun Ay’da kasklarını çıkardıklarını gösterdiği iddia edilmişti. Astronotların Ay’da kasklarını çıkarmaları mümkün olamayacağından, fotoğrafta yer alan açıklama aynı zamanda aslında Ay’a gidilmediğini de ima eder nitelikte. Söz konusu fotoğraf NASA’nın arşivlerinde yer alıyor ve Apollo 16 ekibinin Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi’nde yaptığı eğitim egzersizlerini gösteriyor. Apollo 16, 20 Nisan 1972’de aya indi ve 27 Nisan 1972’de Dünya’ya geri döndü. Fotoğraf bu detayı belirtmediği için yanlış yönlendirici niteliğe sahip.