Video, Endonezya'daki Semeru Yanardağı Patlamasını mı Gösteriyor?

Bir Twitter hesabı tarafından 7 Aralık 2021 tarihinde yapılan paylaşımdaki videonun Endonezya’daki Semeru Yanardağı’nda yaşanan volkanik patlamayı gösterdiği iddia edildi. İddia 143 defa beğenilmiş.

Paylaşımda geçen metin şu şekilde:

Söz konusu iddia yerli ve yabancı birçok sosyal medya hesabı tarafından da paylaşılmış. İddia, Reuters ve Maldita tarafından da incelenmiş.

Videodan alınan ekran görüntüleri arama motorlarında aratıldığında, videodaki yanardağ görselinin birçok sitede yer aldığı görülüyor. Wallpapers13 adlı internet sitesinde paylaşılan fotoğrafın altındaki açıklamada, görüntünün Şili’de 2015’te yaşanan Calbuco Volkanı’nın patlamasına ait olduğu belirtilmiş. Calbuco patlamasında görüntülenen kül bulutunun ve yeryüzü şekillerinin, iddiadaki videoda yer alan görüntülerle birebir örtüştüğü görülebiliyor. Bunun yanı sıra arama motorlarında anahtar kelimeler kullanılarak yapılan aramalarla Şili’de yaşanan patlamanın haberlerine ulaşılıyor. DeutscheWelle Türkçenin haberinde kullandığı görüntülere bakıldığında da aynı kül bulutunun fotoğrafına ulaşılabiliyor.

Videodan alınan şelale görüntüsü tersten aratıldığında ise görsel bir stok görsel sitesi olan Istock’ta bulunuyor. Sitedeki fotoğrafta ön tarafta bulunan şelalenin Endonezya Lumajang’da bulunan Tumpak Sewu adlı şelale olduğu belirtilirken, arkadaki dağın Semeru Dağı olduğuna yer verilmiş. İddia videosunda yer alan yer şekillerinin, fotoğraftaki Semeru dağıyla oldukça farklı olduğu görülüyor.

İddia videosu, InVid programı kullanılarak aratıldığında ise, videonun ilk olarak “vedeptrunhoga” adlı bir Tiktok kullanıcısı tarafından 15 Haziran’da paylaşıldığı ortaya çıkıyor. Endonezya’daki Semeru Yanardağı’nın patladığı tarih ise 4 Aralık 2021. Dolaşımda olan video patlamadan 6 ay önce sosyal medyaya yüklenmiş. Kullanıcının Tiktok’taki diğer paylaşımlarına bakıldığında da montaj tekniğiyle yapılmış benzer birçok görüntüye rastlanıyor.

Endonezya'nın Doğu Cava eyaletinin Lumajang bölgesinde yer alan 3 bin 676 metre yükseklikteki Semeru Yanardağı 4 Aralık 2021 Cumartesi günü patladı. Patlamayla birlikte en az 34 kişi hayatını kaybederken, onlarca kişi ise henüz bulunabilmiş değil.

Bir Twitter hesabı tarafından 7 Aralık 2021 tarihinde yapılan paylaşımdaki videonun, Endonezya’daki Semeru Yanardağı’nda yaşanan patlamayı gösterdiği iddia edilmişti. Video, Şili’de 2015 yılında yaşanan Calbuco Yanardağı patlamasının görüntüsüyle, Endonezya’daki Tumpak Sewu şelalesinin görüntüsü montajlanarak oluşturulmuş ve Semeru patlamasından 6 ay önce sosyal medyaya yüklenmiş. Videonun Semeru Yanardağ patlamasıyla herhangi bir ilişkisi bulunmuyor.