Video 1985’te Alaska’da Megatsunamiden Kurtulan Bir Tekneyi mi Gösteriyor?

Sosyal medyada yer alan en yaygın yanlış bilgi türlerinden birinin bağlamından koparılmış videolar. Bu tür videolar sosyal medyada, asıl bağlamdan koparılarak ya da kasıtlı olarak manipüle edilerek yanlış bilgiyi yaymak için kullanılabiliyor. İçerik üreticiler, yapay zeka ve 3D tasarım teknolojileri ile gerçeğe yakın üretilmiş videoları paylaşarak yüksek etkileşimleri hedefliyor. Bu videolar, çoğu zaman eksik bağlamlarla ve yanıltıcı bilgiler içeren bir anlatıyla kullanıcıya sunuluyor. 

Sosyal medyada yayılan bir paylaşımda da bu durumun bir benzeri görülüyor. Bir Instagram hesabının paylaşımında yer alan videonun “1985 yılında Alaska’da yaşanan megatsunamiden kurtulan bir tekneyi gösterdiği” iddia edilmiş. Videonun açıklamasına bakıldığında ise 1958 yılında yaşanan Lituya Bay tsunamisinden bahsedildiği görülüyor. Video, ek bir bağlam sunulmadan 1958 yılındanmış gibi yanıltıcı bir anlatıyla sunulmuş.

1958’de Alaska’daki Lituya Körfezi’nde tarihin kaydedilmiş en büyük tsunamisi yaşandı. 9 Temmuz 1958 gecesi gerçekleşen 7.8 büyüklüğündeki deprem, yaklaşık 30 milyon metreküplük bir kaya kütlesinin çökmesine neden oldu. Bu dev heyelan, körfez suyunu yukarı doğru fırlatarak 524 metre yüksekliğe ulaşan bir dalga oluşturdu. Videonun ise bu olaya ait olduğu öne sürülmüş.

Videodan kesitler tersine görsel arama ile aratıldığında aynı videodan kesitler paylaşılmış bir forum başlığına ulaşılıyor. Bu yazıda videonun dikey olarak daha geniş görüntüsü bulunuyor. Videonun altında MBS logosu yer alıyor.

Forumdaki gönderiye gelen yorumlardan birinde tüm videoların CGI olduğu ve Metaball Studio adlı bir şirket tarafından yapıldığı yazılmış. MetaBall Studio’ya ilişkin yapılan internet aramasında, şirketin Youtube hesabına ulaşmak mümkün. Bu hesapta çeşitli olayların yeniden tasviri yapılarak 3D karşılaştırmalar yapılıyor. 

İddiada yer alan video, bu kanalda 4 Nisan 2024’te “Tarihteki En Büyük Tsunamiler 3D Karşılaştırma” başlığıyla paylaşılmış bir videodan alınmış. Videonun 3.18 dakikasında, Lituya Bay’de gerçekleşen tarihin en büyük tsunamisinin canlandırması yapılmış. Bazı ünlü binalar ile karşılaştırılırsa 524 metreye ulaşan tsunamiye neden megatsunami dendiği daha iyi anlaşılabilir. Örneğin Fransa’da bulunan ünlü Eyfel Kulesi 300, ABD’deki Empire State Binası ise 381 metre.