Türklerin Bosna Hersek’te Kurdukları İlk Köy İsmi ‘Başlangıç’ Anlamına Gelen Poçitel mi?

→  Kaynaklar Poçitel’in Osmanlıların bölgeyi ele geçirmesinden önce yerleşim yeri olarak var olduğunu gösteriyor. Köyün Bosna Kralı 1.Tvrtko tarafından kurulmuş olabileceği argümanı literatürde öne çıkıyor.  

→ Poçitel isminin etimolojik kökeninin ne olduğuna dair net bir görüş birliği yok. Fakat kökene dair görüşler arasında Türkçede “başlangıç” anlamına gelen “početak” kelimesinden türediğine dair bir iddia da yer almıyor.

Sosyal medyada viral olmuş ama tamamıyla uydurma birçok iddiaya rastlamak mümkün. Bu iddialar kaynaksız şekilde paylaşıldığı gibi net cümlelerle takipçileri ikna etme konusunda da başarılılar. Etkileşim amaçlı paylaşılan bu gönderiler iddianın içeriğine göre birkaç milyon görüntülenmeye ulaşabiliyor. Bosna Hersek’te bulunan bir köy olan Poçitel ile ilgili paylaşım da bu türden iddialara tipik bir örnek oluşturuyor. 

Paylaşımdaki ilk iddia Poçitel köyünün Türkler tarafından kurulduğu üzerine. Yerel ismi Počitelj olan Poçitel köyü ile ilgili internette yapılan araştırmada yerleşim yerinin tarihiyle ilgili çeşitli Türkçe kaynaklara rastlamak mümkün. Bu kaynaklara göre Poçitel ile ilgili yazılı kaynaklar 1444 yılına kadar gidiyor. Köyün yerleşim tarihiyle ilgili net bir görüş birliği olmasa da Türklerin tarafından kurulduğuna dair bir teori yer almıyor. Çeşitli kaynaklar Poçitel’in 1383’te Bosna Kralı 1. Tvrtko tarafından kurulduğunu belirtiyor. Osmanlı Devleti bölgeyi 1471'de fethetti. Bu tarihten sonra Poçitel de stratejik konumu nedeniyle daha sonra gelişen bir müslüman kasabanın çekirdeği haline geldi. 1693-1718 arası kısa bir Venedik hakimiyetinde kalsa da 1878'de Bosna-Hersek'in Avusturya-Macaristan İmparatorluğu tarafından ilhak edilmesine kadar Poçitel Osmanlıların elinde kaldı. Özetle, öne çıkan kaynaklarda Poçitel'in Türkler tarafından kurulduğuna dair bir bilgi yok. 

Paylaşımdaki diğer kısımda ise Poçitel’in kelime anlamının başlangıç olduğu öne sürülüyor. Bu iddianın çıkma nedeninin Türkçede “başlangıç” kelimesinin Boşnakça ve Hırvatça karşılığının “početak” olması olabilir. İnternet araştırmasıyla yerleşimin tarihine ve isminin kökenine dair bilgiler veren kaynaklara ulaşmak mümkün. Çoğunlukla Boşnakça olan bu kaynaklarda Poçitel isminin etimolojik kökenine dair  net bir görüş birliği olmadığı anlaşılıyor. Fakat teoriler arasında yerleşim yerinin isminin başlangıç anlamına gelen “početak” kelimesinden türediğine dair bir açıklama da yer almıyor.

Poçitel isminin kökeniyle ilgili tartışmalarda öne çıkan teoriler ise şunlar:  

Özetle, Poçitel’in Türklerin Bosna Hersek’te kurduğu ilk köy olduğu ve kelime anlamının başlangıç olduğu iddiası yanlış.