Yazar:
Gül Hür
İddia şöyle;

Bir X hesabı tarafından 4 Ocak 2024’te yapılan bir paylaşımda Hamas - İsrail Savaşı’nın başladığı 7 Ekim’den bu yana Türkiye’nin İsrail’e ihracatının üç ayda 1 milyar doları aştığı iddia edildi. İddiada ayrıca 2023 yılının İsrail ihracat verilerinde 883 milyon dolarla çelik ithalatının ilk sırada, 593,8 milyon dolarlık ihracatla ikinci sırada kimyevi maddelerin yer aldığı da belirtilmiş. İddiada ihracat ile ilgili veriler açıklanırken muhtemelen yanlışlıkla ithalat kelimesinin kullanıldığını da belirtmek gerek.

İddia DOĞRU
→ TİM verilerine göre, 2023 yılının Ekim, Kasım ve Aralık ayı İsrail ile ihracat bedeli toplamı 1 milyar doları aşmış.
→ Türkiye’nin İsrail’e en çok ihraç ettiği ürünler çelik ve kimyevi maddeler.
→ 2022 yılında neredeyse 7 milyar dolara ulaşan ihracat değerlerinin 2023 yılında 5 milyar doları biraz aştığı görülüyor.

2023 Yılının Son Üç Ayında İsrail ile Yapılan İhracatın Bedeli 1.022.830,94 TL

X platformu üzerinden paylaşılan iddiayı iki başlıkta incelemek mümkün. Birincisi, Hamas - İsrail Savaşı’nın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden 31 Aralık 2023 tarihine kadarki İsrail - Türkiye toplam ihracat verileri. İkincisi ise İsrail’e en çok ihraç edilen maddeler.
İddianın ilk kısmını kontrol etmek için Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Ekim, Kasım ve Aralık 2023 İhracat Rakamları verileri incelenebilir. 2023 yılının son üç ayının verileri incelendiğinde aşağıdaki gibi bir tablo ile karşılaşılıyor:

Ekim 2023 İsrail konsolide ihracat rakamları 

20222023DEĞ.
460.841,44327.618,23-%28,9
31.10.2023 Konsolide Ülkelere Göre İhracat (1000 $)

Kasım 2023 İsrail konsolide ihracat rakamları

20222023DEĞ.
538.558,15301.918,93-%43,9
30.11.2023 Konsolide Ülkelere Göre İhracat (1000 $)

Aralık 2023 İsrail konsolide ihracat rakamları

20222023DEĞ.
579.975,46393.293,78-%32,2
​​31.12.2023 Konsolide Ülkelere Göre İhracat (1000 $)
2023 yılının son üç ayının toplam ihracat bedeli 1.022.830,94 TL iken 2022 yılının aynı aylarında toplam ihracat 1.579.375,05 TL imiş. TİM’in 1 Ocak - 31 Aralık verileri incelendiğinde ise aşağıdaki değerlere ulaşmak mümkün:
20222023DEĞ.
6.686.656,695.095.115,14-%23,8
2022 yılında neredeyse 7 milyar dolara ulaşan ihracat değerlerinin yanında 2023 yılının 5 milyarı biraz aştığını görmek mümkün. İddiada Ekim, Kasım ve Aralık 2023 tarihli verilerin toplamından bahsedildiği için iddianın ilk kısmı doğru.
Gönderide yer alan ikinci iddiaya göre ise İsrail’e en çok ihraç edilen maddeler 883 milyon dolarla çelik ve 593,8 milyon dolarla kimyevi maddeler olmuş. İddiayı TÜİK’in 2023 yılı Ülkelere Göre Sektörel İhracat Rakamları verileri üzerinden kontrol etmek mümkün.

1 OCAK - 31 ARALIK (ÇELİK)

20222023DEĞ.
1.508.059,15883.027,65-%41,4

1 OCAK - 31 ARALIK (KİMYEVİ MADDELER VE MAMÜLLERİ)

20222023DEĞ.
728.110,06593.792,45-%18,4
2023 yılı verileri kontrol edildiğinde demir ve kimyevi maddelerin İsrail’e en fazla ihraç edilen malzemeler olduğunu görmek mümkün. Bu nedenle iddianın ikinci kısmı da doğru.

Sonuç olarak;

Türkiye'nin İsrail'e ihracatının üç ayda 1 milyar doları aştığı iddiası doğru.