Türkiye'nin En Mutlu Olduğu Yıl 2011 mi?

Mutluluk, tanımı ve ölçümü konusunda en tartışmalı kavramlardan biri; bireylerin yaşam memnuniyeti, beklentileri, ekonomik koşulları ve hatta o anki ruh halleri sonuçları ciddi şekilde etkileyebiliyor. Bu nedenle ulusal ve uluslararası ölçekte yapılan mutluluk araştırmaları ortak bir yöntem sunmuyor. Bazıları öznel değerlendirmelere dayanırken bazıları yapısal göstergeleri hesaba katıyor ve her biri farklı sonuçlar üretebiliyor. Bu metodolojik çeşitlilik, tek bir yılın “en mutlu dönem” olarak tanımlanmasını hem analitik hem de kavramsal açıdan sorunlu hale getiriyor. Ayrıca Türkiye’de ekonomik dalgalanmalar, siyasal gerilimler ve toplumsal güvensizlik gibi etkenler son yıllarda geçmişe yönelik nostalji duygusunu güçlendirdiğinden, belirli yılların “altın dönem” olarak idealize edilmesi sosyal medyada çok sık rastlanan bir durum. 

Paylaşımda kaynağın parantez içinde Statista olarak verilmesi, verinin nereden geldiğini anlamayı özellikle önemli kılıyor. Statista, pazar ve tüketici verilerinde uzmanlaşmış küresel bir veri ve iş zekası platformu; temel işlevi farklı kurumların yayımladığı güvenilir verileri derlemek ve kullanıcıya tek bir çatı altında sunmak. Bazı alanlarda kendi saha araştırmalarını yürütse de, çoğunlukla ikincil veri kaynaklarıyla çalışıyor. Bu nedenle, söz konusu iddianın Statista’ya dayanması durumunda önce verinin birincil kaynağını tespit etmek gerekiyor. İlgili anahtar kelimelerle yapılan araştırmada Statista’nın Türkiye’ye ilişkin mutluluk verilerini bir IPSOS araştırmasından aldığını, uluslararası karşılaştırmalar için ise World Happiness Report ve Happy Planet gibi küresel endeksleri kullandığını görüyoruz.

Kısa bir araştırmayla, IPSOS’un 18 Mart 2025’te yayımladığı ve 30 ülkede yürüttüğü mutluluk araştırmasının sonuçlarını paylaşan bültene ulaşılabiliyor. IPSOS bu çalışmayı 2011’de 20 ülkeyle başlatmış ve zaman içindeki değişimleri aynı anket soruları üzerinden takip etmiş. Bulgulara göre, araştırmaya dahil edilen 15 ülkede 2011’e kıyasla belirgin bir mutsuzluk artışı görülüyor; en büyük düşüş ise Türkiye’de. Bültene göre Türkiye’nin mutluluk puanı 2011’den bu yana tam 40 puan gerilemiş.

TÜİK’in 2003’ten bu yana yürüttüğü Yaşam Memnuniyeti Araştırması da son 21 yılın mutluluk eğilimini görmeyi mümkün kılıyor. Bu verilere göre, kendini “çok mutlu” veya “mutlu” olarak tanımlayanların oranının en yüksek olduğu yıl 2011. O yıl katılımcıların %62,1’i mutlu olduğunu belirtirken, serinin en düşük değeri %48,2 ile 2020’de kaydedilmiş. 2024 ölçümünde ise bu oran %49,6 seviyesinde.

Türkiye’nin zaman içindeki değişimini izlemek için başvurulabilecek bir diğer kaynak da World Happiness Report verileri. Bu rapor, ülkelerin mutluluk düzeyini Gallup World Poll kapsamında uygulanan “Hayat Merdiveni” (Cantril ladder) sorusuyla ölçüyor; katılımcılardan yaşamlarını 0 ile 10 arasında puanlamaları isteniyor. Ardından kişi başı gelir, sosyal destek, sağlıklı yaşam beklentisi, özgürlük, cömertlik ve yolsuzluk algısı gibi etkenlerin bu değerlendirmeye katkısı ekonometrik modellerle hesaplanıyor.

Bu endeksin 2005’ten bu yana hesaplanan yıllık verilerine bakıldığında, Türkiye’nin en yüksek mutluluk düzeyine 2007’de ulaştığı görülüyor; 2017 ise buna çok yakın bir ikinci yıl. En düşük değer ise 2021’de kaydedilmiş. IPSOS ve TÜİK verilerinden farklı olarak yalnızca öznel beyanlara değil, çeşitli yapısal göstergelere de dayanan bu ölçümde 2011, 2005–2024 döneminde dokuzuncu sırada yer alıyor. 2011’in mutluluk düzeyi 2016 ve 2023’ün de gerisinde.