Türkiye'de Neden Çince Etiketli mRNA Aşıları Kullanılıyor?

Bir Twitter hesabı tarafından 12 Aralık 2021 tarihinde yapılan paylaşımda Çin almaktan vazgeçtiği için Türkiye’ye Çince etiketli mRNA aşıları geldiği iddia edildi. Gönderi 80’den fazla retweet 300’den fazla beğeni almış.

Paylaşımda geçen metin şu şekilde:

12 Aralık 2021 tarihinde Prof. Dr. Bülent Tutluoğlu, “Şu anda ülkemizde Pfizer-Biontech aşısı olarak bu aşı yapılıyor. Etiket Çince. Ben yoğunluktan gündemi takip edemiyor olabilirim. Bu konuda bir açıklama var mı? Bu Biontech ‘in Çin için yaptığı aşılar mı yoksa Çin’de araştırma amacıyla üretilen m-RNA aşıları mı? Bilgi lütfen.” tweeti paylaştı. Bu paylaşımın ardından söz konusu iddia hızla yayılmaya başladı.

İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi mezunu Prof. Dr. Bülent Tutluoğlu göğüs hastalıkları uzmanı olarak COVID-19 salgını ve aşılarına yönelik halkı bilgilendirme amacıyla paylaşımlarda bulunuyor. Herhangi bir karışıklığa ve dezenformasyona neden olmaması açısından Türkiye’de uygulanan BioNTech COVID-19 aşılarının Çince etiketli olmasına ilişkin BioNTech ve Sağlık Bakanlığı’ndan açıklama talebinde bulundu.

14 Aralık 2021 tarihinde Sağlık Bakanlığı, Çince etiketli BioNTech COVID-19 aşılarına ilişkin açıklamada bulundu. Bu açıklamada, "Türkiye’de yer alan flakonlar BioNTech firmasının bir uzak doğu ülkesi için ürettiği aşılara aittir. COVID-19 aşılarının henüz yeterli miktarda olmadığı bir dönemde BioNTech firmasının tedariği hızlandırmasını talep etmiştir. Bunun üzerine BioNTech firması bir uzak doğu ülkesi için ürettiği aşıları ülkemize yönlendirmiştir. Yönlendirilen aşıların üzerinde yer alan etiketlerin Türkiye’de değiştirilmesi soğuk zincirin bozulmasına neden olacağı için etiket değişimi yapılmamıştır. Sonuç olarak, sosyal medya ve yazılı basında yer alan aşılar, açıklama metninin sonunda yer verilen aşı paketi ve flakonu görselinde görüleceği üzere BioNTech firması tarafından üretilmiştir.” ifadeleri yer alıyor.

Aşının üzerindeki flakonun yer aldığı fotoğraf Yandex arama motorunda aratıldığında, fotoğrafın üzerinde yer alan metin görülebiliyor.

Pfizer-Biontech mRNA aşılarının Çin’de Fosun Pharma tarafından dağıtıma çıkarılması planlanmıştı. Fosun Pharma tarafından Temmuz 2021’de yapılan açıklamaya göre mRNA aşısı Çin’de düzenleyici kurumun ilk testlerinden geçmiş ve son karar aşamasına gelmişti. Fakat Aralık 2021 itibarıyla Çinli yetkililer Çin anakarasında Pfizer-BioNTech aşısının kullanımına hala izin vermedi. Uzmanlar Çin hükümetinin yerli üretim mRNA aşısı geliştirme çalışmalarını ve Çin pazarı içindeki rekabet koşullarını dikkate alarak bu kararı geciktirdiği görüşünde. Çin anakarası dışında Çincenin yazıldığı ve konuşulduğu Hong Kong, Macau ve Tayvan’da ise Pfizer-BioNTech aşısı kullanılıyor.

Bir Twitter hesabı tarafından yapılan paylaşımda Çin almaktan vazgeçtiği için Türkiye’ye Çince etiketli mRNA aşılarının geldiği iddia edilmişti. 14 Aralık 2021 tarihinde Sağlık Bakanlığı konuya ilişkin açıklamada bulundu. Açıklamada BioNTech COVID-19 aşısı yeterli miktarda bulunmadığı dönemde, Sağlık Bakanlığı’nın BioNTech’ten tedariki hızlandırma talebinde bulunduğu ve tedariki hızlandırmak için BioNTech’in bir Uzak Doğu ülkesi için ürettiği aşıların Türkiye’ye yönlendirildiği belirtilmiş. Yönlendirilen aşıların üzerinde yer alan etiketlerin Türkiye’de değiştirilmesi soğuk zincirin bozulmasına neden olacağı için etiket değişimi yapılmamış. Etikette bulunan Çince karakterler dikkate alındığında aşıların Hong Kong, Makao veya Tayvan için üretilmiş olması muhtemel. Çin’de ise Pfizer-BioNTech aşıları için düzenleyici kurumun henüz onayı çıkmadı.