Türkiye Cumhuriyeti’nin İlk Parasında “Saban Kılıçtan Üstündür” mü Yazıyor?

Bir Facebook kullanıcısı 4 Temmuz 2020 tarihinde yapmış olduğu paylaşımda Türkiye’nin ilk madenî parasının 2,5 lira değerinde olduğunu ve bu madenî paranın üstünde Türkiye Cumhuriyeti ve “Saban Kılıçtan Üstündür” yazısının olduğu iddia etti. Kullanıcı tarafından Facebook’ta paylaşılan bu görsel 4 bine yakın paylaşım alırken 580 bin kullanıcı tarafından da görüldü.

Facebook kullanıcısı tarafından görselle beraber paylaşılan madenî para 2,5 TL değerinde değil ve Türkiye Cumhuriyeti’nin de ilk madeni parası değil. T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü’nün “Paranın Tarihi” başlıklı yazısında Türkiye’de ilk madenî parasının 1924 yılında tedavüle çıkarılan 100 para, 25 kuruş, 10 kuruş ve 5 kuruştan oluştuğu açıklanmış. Ayrıca bu seriye 1925 yılında 25 kuruş da eklenmiş. İlk üretilen madeni paraların fotoğrafları genel müdürlüğün sitesinde yer almasa da özellikleri ve görselleri Vikipedi’nin sayfasında şu şekilde:

Bununla birlikte eski Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürü Sadettin Parmaksız da 2018 yılında TRT’ye yapmış olduğu açıklamada tedavüle konulan ilk madenî paraların 100 para, 25 kuruş, 10 kuruş ve 5 kuruş olduğunu belirtmiş. 2,5 liralık madeni para 1960’a kadar tedavüle çıkmamış.

Görselde paylaşılan ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk madenî parası olduğu iddia edilen “Saban Kılıçtan Üstündür” yazılı para ilk tedavüle koyulan para değil. Twitter’da dolaşan yanlış bilgilerin ardından doğrulama platformu Malumatfuruş 6 Temmuz 2020 tarihli analizinde bu iddiayı yanlışlamıştı. “Saban Kılıçtan Üstündür” yazılı madenî para 1970 ila 1979 yılları arasında çıkarılan bir hatıra paraya ait. Ayrıca nominal değerleri 10 kuruş, 50 kuruş, 1 lira, 2,5 lira, 5 lira, 150 lira olan “Saban Kılıçtan Üstündür” yazılı satıştan kaldırılan madeni paraların özellikleri görselleriyle beraber hatıra madeni paralar listesinde yer alıyor.

“Saban Kılıçtan Üstündür” yazılı 1970-1979 arası üretilen satıştan kaldırılan hatıra madenî paralar şu şekilde:

Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk madenî parası 2,5 TL değerinde değil ve üzerinde “Saban Kılıçtan Üstündür” yazmıyor. Darphane tarafından ilk üretilen madenî paralar 1924’te üretilen 100 para, 25 kuruş, 10 kuruş ve 5 kuruş değerinde olan madenî paralar. 2,5 liralık madeni paralar 1960’a kadar tedavüle çıkmadı. “Saban Kılıçtan Üstündür” yazılı paralar hatıra parası olarak 1970-1979 arası tedavüldeydi.