Bir Facebook sayfası tarafından 12 Kasım 2020 tarihinde paylaşılan fotoğrafın Şapka Kanunu'na uymamamaları nedeniyle asılacak iki kişinin son anlarını gösterdiği iddia edildi. Gönderi 152 binden fazla görüntülenme 2 binden fazla paylaşım almış.
Bu iddia daha önce Teyit tarafından da incelenmiş.
Paylaşımda geçen metin şu şekilde:
Biraz sonra asılacaklar. Neden mi? Şapka takmadıkları için
Görseldeki Kişilerin Şapka Takmadıkları İçin Asıldıkları İddiası Doğru mu?
Paylaşılan görsel, Roger Viollet’in arşivinde yer alıyor ve fotoğraf Birinci Balkan Savaşı dönemine ait. 1912-1913 yılları arasında Bulgar yetkililer tarafından idam edilen Türkler görselde yer alıyor. Fotoğrafçı Maurice-Louis Branger 1912 yılında bu fotoğrafı çekmiş. Fotoğrafın açıklamasında, “1912 yılında Bulgaristan’da Türk casuslar idam cezasına çarptırıldı” yazıyor.
Roger Viollet’in arşivinde, aynı olaya ait başka fotoğraflarda bulunuyor. Bulgaristan’da asılma cezası verilen iki Türk açıklamasıyla paylaşılmış.

Roger Viollet’in arşivinde yer alan diğer bir fotoğrafta ise asılmadan önce son duasını yapan Türk bir insan ve Bulgaristan askerinin olduğuna dair açıklama bulunuyor.

İddia Nasıl Yayıldı?
Bir sosyal medya fenomeni 4 Haziran 2018 yılında şapka takmadıkları için asıldılar iddiasını Twitter hesabında paylaştı. Kısa sürede tepki toplayan içerikle ilgili Twitter fenomeni özür mesajı yayınladı.

Balkan Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği tarafından da iddia yalanlandı. Derneğin açıklamasına göre, Bulgar ordusu, kendilerine ateş açtığı bahanesiyle iki Türk’ü idam etmiş.

Balkan Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği tarafından basılan kitapta bu olaya yer verilmiş. Kitaptaki açıklamada, “Cisr-i Mustafapaşa kasabası meydanında ili Türk’ün idamı. Bulgar Askeri Mahkemesi’nde yargılanan bu Türkler, bu iddiaya göre köylerinin dışından geçen Bulgar birliğine ateş etmişler. Bir diğer iddiaya göre ise evlerine giren Bulgar askerini öldürmüşler. İdam sehpasına getirilen iki Türk’ten yaşlı olanın abdest alıp sonra namaz kıldığı görülüyor.” ifadeleri yer alıyor.

Sonuç:
İddia Yanlış 
Paylaşılan görselde, şapka kanununa uymadıkları için asıldıkları iddia edilmişti. Ancak paylaşılan görsel, Birinci Balkan Savaşı’na ait. 1912 yılında fotoğrafçı Maurice-Louis Branger tarafından çekilmiş. Roger Viollet arşivinde yer alan fotoğraf açıklamasına göre iki Türk’ün casus olduğu gerekçesiyle idam edildiği yazıyor. Balkan Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği’nin açıklamasına göre ise, Bulgar askerine ateş açtıkları ya da öldürdükleri gerekçesiyle idam edilmiş.

Sonuç olarak;

Fotoğrafın Şapka Kanunu'na muhalefetten idam edileceklerin son anlarını gösterdiği iddiası