Papağan Alex'in Ölmeden Önce Sahibine “Benim İçin Üzülme, Seni Seviyorum” Dediği Doğru mu?

→ Papağan Alex’in son sözleri yanlış aktarılmış. Sahibi Dr. Pepperberg’ün anlatımına göre Alex ölmeden önceki gün her günkü sözlerini tekrarlayarak “İyi ol. Seni seviyorum. Yarın görüşürüz” demiş.

→ Alex’in araştırmalara konu olmuş birçok bilişsel yetkinliği bulunuyor. Fakat bu makalelerde IQ testi skoruyla ilgili bir bilgi bulunmuyor. 

Bir Afrika gri papağanı olan Alex dünyanın en tanınmış hayvanlarından biri ve psikolog Irene Pepperberg'in dünya çapında sergilemeyi amaçladığı otuz yıllık bir deneyin de başrol oyuncusu. "Avian Learning EXperiment" ifadesinin kısaltması olan Alex'in adı, deneyin de amacını belirtiyor. Dr. Pepperberg, Alex'i 1977 yılında bir evcil hayvan mağazasından satın aldı ve o günden itibaren, Alex özellikle papağanlarda dil öğrenimi konusunda yapılan araştırmaların ayrılmaz bir parçası haline geldi. Dr. Pepperberg'in Alex üzerinde yürüttüğü çalışmalar, kuşların sınırlı bilişsel yeteneklere sahip olduğu yönündeki yaygın kanıyı sorguladı. Alex'in dil öğrenme, büyüklük/küçüklük, aynılık/farklılık gibi kavramları anlama yeteneği ve altıya kadar sayabilmesi, kuşların karmaşık düşünce süreçlerine sahip olabileceğini gösterdi. Alex, 2007 yılında hayatını kaybetti ancak mirası, Dr. Pepperberg tarafından kurulan ve hayvan bilişi ile iletişimi üzerine çalışmaları desteklemeyi amaçlayan Alex Vakfı aracılığıyla sürdürülüyor. Vakıf, papağanların bilişsel ve iletişimsel yetenekleri üzerine yapılan araştırmaları desteklemenin yanı sıra, bu zeki canlıların korunması ve refahının teşvik edilmesini amaçlıyor. 

Paylaşımda Alex’in ölmeden önce sahibine “Benim için üzülme, seni seviyorum” dediği aktarılmış. Bir araştırma öznesi olduğu için Alex ile ilgili Dr. Pepperberg tarafından aktarılan birçok anekdot bulunuyor ve Alex’in ölmeden önceki son sözleri de internette oldukça popüler olmuş durumda. Fakat paylaşım daha fazla duygusal sansasyon yaratma amaçlı bir şekilde Alex’in sözlerini yanlış aktarmış. 

Pepperberg’in 2008’de yayınladığı “Alex & Me: How a Scientist and a Parrot Uncovered a Hidden World of Animal Intelligence–and Formed a Deep Bond in the Process” kitabında Alex ile olan son gününü ayrıntılı şekilde belirtmiş. Alex ile her gün ayrılırken aynı konuşmayı yaptıklarını vurgulayan Pepperberg bu konuşmanın şu şekilde olduğunu yazmış: 

Alex'in dil öğrenme, büyüklük/küçüklük, aynılık/farklılık gibi kavramları anlama yeteneği ve altıya kadar sayabilmesi, kuşların karmaşık düşünce süreçlerine sahip olabileceğini göstermişti. Alex, 100'den fazla kelime bilgisiyle nesneleri, renkleri ve şekilleri tanıyabiliyordu. Sorular sorabilme yeteneği ve varoluşsal sorular sorması gibi davranışları, onun bilinç ve öz-farkındalık düzeyine işaret ediyordu. Örneğin, kendi rengini sorgulayarak, kendi varlığının ve kimliğinin farkında olduğunu göstermişti. Alex’in tüm bu çok boyutlu yetkinlikleri birçok makaleye söz konusu olmuşken IQ testinden 77 aldığına dair bir bilgi bulunmuyor. Kısa bir internet araştırması Papağan Alex’i konu alan Türkçe içeriklerde bu bilginin yayılmış olduğunu gösteriyor.