Kurtuluş Savaşı'nda Yunan Başkomutanı Trikopis'i Esir Alanın Afyonlu Ahmet Çavuş Olduğu İddiası Doğru mu?

Tarih

İlk yayın :

24 Nisan 2025

Yazar:

Ertunç Özvural

İddia şöyle;

Bir X hesabı tarafından 9 Nisan 2025 tarihinde yapılan paylaşımda Kurtuluş Savaşı'nda Yunan başkomutanını esir alanın Afyonlu Ahmet Çavuş olduğu iddia edildi.

İddia 124 bin görüntülenme alırken farklı platformlarda uzun zamandır dolaşımda paylaşıldı.

İddia YANLIŞ

Ahmet Çavuş bulunduğu birlik hakkında bir bilgi vermediğinden iddiası doğrulanamıyor.

Güvenilir kaynaklara göre Trikopis ilk önce Yüzbaşı Nihat Bey tarafından teslim alınmış daha sonra ise resmi teslim için 5. Kafkas Tümeni komutanı Dadaylı Halit Bey’e teslim edilmiş.

Ahmet Çavuş’un Hikayesi Doğrulanamıyor

Sosyal medyada en fazla ilgi gören paylaşımların başında, şüphesiz tarih temelli iddialar geliyor. Bu tür içerikler, hem milli duygulara hitap etmeleri hem de doğrulanmalarının diğer konulara kıyasla daha zahmetli olması nedeniyle kolayca kabul görebiliyor. Özellikle kaynağı belirsiz olsa bile güçlü duygulara seslenen bu iddialar, hızla viral hale gelebiliyor. Kurtuluş savaşı sürecinde Yunan başkomutanı olan Trikopisi esir aldığı iddia edilen Ahmet Çavuş iddiası ise bu iddiaların en tipik ve son örneklerinden.

İddia ise Türk bayrağı filigran ile birlikte paylaşılan bir kişinin fotoğrafı ile dile getirilmiş. Bu paylaşım “Kurtuluş Savaşı'nda Yunan Başkomutanı General Nikola Trikopis'i esir alan Afyonlu Ahmet Çavuş.” açıklaması ile paylaşılarak hem Yunan generali esir alanın Ahmet Çavuş olduğu iddia edilmiş hem de fotoğrafta bulunan kişinin Ahmet Çavuş olduğu iddia edilmiş.

Araştırmaya bazı anahtar kelimeler belirlenip bu kelimeleri akademik arama motorlarında aratılarak başlatılabilir. Bulunan ilk bulgularda Ahmet Çavuş’un Trikopis nasıl esir aldığına dair bir hikayeye ulaşılıyor. Bu hikaye kaynaklara doğrudan Ahmet Çavuş’un ağzından anlatılarak geçmiş.

Hikaye ise şöyle:

Keşif için üç kişi dağa tırmanmağa başladık. Yanımda saatli, tetikli, fitilli olmak üzere 11 bomba vardı. Arkamızdan da kırk kişi yollayacaklardı. Alaca karanlıkta tepenin bir boyun noktasına vardığımız zaman, 5-10 zabitin oturduklarını gördüm. Derhal bombalardan birisini yakalayarak, "Davranmayın, teslim olun" diye haykırdım. Hepsi ellerini kaldırdılar. Arkadaşlarım da yanına gelmişlerdi. Ben önümüzde duran bir zabitin atını yularından yakalayarak çektim.Sordular:"Ne kadar kuvvetiniz var?" dediler."Üç ordu" dedim. "Tamamen muhasara altındasınız. Ya teslim olacaksınız, ya sizi gurup ateşine vereceğiz.""Hangi kıtaya kumanda ediyorsun?" dediler."Alay kumandanıyım" dedim.Rütbemi sordular."Başçavuş..." dediğim zaman hepsi hayret içerisinde kalmışlardı. Hayretlerini gidermek için devam ettim: "Bizde onbaşıdan fırka kumandanı bile var" dedim. Onlara torbalarımızdan peksimet çıkararak verdik. Onlar da bize bol bol sigara ikram ettiler. Ceplerimizi doldurduk. Biz onları böylece esir aldıktan epey sonra Kaymakam Hüseyin Hüsnü Beyle tabur kumandanımız Fuat Bey geldiler.Hüseyin Hüsnü Bey, esir zabitlerin içerisinden birisini eliyle işaret ederek bana sordu: "Bu zabitin kim olduğunu biliyor musun?""Ne bileyim" dedim. "Elin düşmanı... Babamın oğlu değil ya!.."Fuat Beyin gözleri faltaşı gibi açılmıştı: "Trikopis, Trikopis" diye haykırdı. "Yunan Başkumandanı..."Trikopis'i Uşak'a kadar getirdik. Orada bana bir İstiklal Madalyası yazdılar. Trikopis'in esvaplarını da bana hediye ettiler. Geçen seneye kadar bu esvapları giyerdim. Şimdi bunlar azıcık eskidi. Sokağa pek gelmiyor. Evde saklıyorum.

Hikayeye bakıldığında ise Ahmet Çavuş’un oldukça önemli kısımları anlatmadığı görülüyor. Örnek olarak Ahmet Çavuş’un hangi askeri birliğe üye olduğu hikayeden öğrenilemiyor. Ahmet Çavuş’un hikayesini biraz daha araştırmak adına araştırma derinleştirildiğinde ise Trikopis'in esir edilişini konu alan akademik makalelere ulaşılıyor. Bu makalelerde de Ahmet Çavuş’un hikayesi doğrulanamıyor. Fakat, Ahmet Çavuş’un neden böyle bir beyanda bulunabileceğine dair bir açıklama yapılmış. Makalelere göre, Yunan Başkomutanını esir etmenin getireceği prestij herkes tarafından arzulanır olduğundan İsmail Hakkı Bey ve Celal Bey gibi birden fazla ordu mensubu tarafından Yunan Başkomutanını kendilerinin esir aldığına dair hikayeler türetilmiş. Ahmet Çavuş ise bu hikayelerden en bilindik ve gündem olanı. Öyle ki 1972 yılında bir filmi dahi yapılmış. Konuyla ilgili uzman görüşleri de kontrol edildiğinde Ahmet Çavuş’un yalan beyan vermiş olabileceğine dair görüş bir belirtilmiş.

Resmi Belgelere Göre Esir Alınan Trikopis’in Teslimi 2 Defa Gerçekleşmiş

Resmi belgelere bakıldığında ise General Trikopis, Büyük Taarruz'da Türk ordusunun kuşatmasından kaçarak Murat Dağları'na çekilmiş; ancak Uşak'ın düşmesiyle umudu kırılan Trikopis, 2 Eylül 1922'de Aşağı Karacahisar yakınlarında, askerlerinin direniş göstermemesi üzerine teslim olmaya karar vermiş. 23. Tümen'e bağlı Yüzbaşı Nihat Bey tarafından ilk olarak teslim alındıktan sonra 5. Kafkas Tümeni Komutanı Dadaylı Halit Bey'e götürülerek resmen esir kabul edilmiş. Daha sonra Uşak'ta Mustafa Kemal Paşa'nın huzuruna çıkarılarak esir hayatı başlamış.

Sonuç olarak;

Kurtuluş Savaşı'nda Yunan başkomutanı Trikopis'i esir alanın Afyonlu Ahmet çavuş olduğu iddiası yanlış.