Kemal Kılıçdaroğlu SSK’yı Dolandırdı mı, Batırdı mı?

Kemal Kılıçdaroğlu’nun Sosyal Sigortalar Kurumu’nun batmasına sebep olduğu, kurumu dolandırdığı, yıllardır birçok platformda dillendirilen bir iddia. Ancak bu iddiaların herhangi bir dayanağı bulunmuyor. Paylaşılan kupür, 1 Mayıs 1996’ya ait Milliyet gazetesinde yer alıyor. Milliyet gazetesi arşivi, açık kaynaklar üzerinden ulaşılabilir durumda. Söz konusu kupürde yer alan haberin tamamı ise aşağıdaki gibi. Haberde Kılıçdaroğlu’nun SSK’da yapıldığını tespit ettiği bir yolsuzluk aktarılıyor:

“Batma noktasına gelen SSK, hatalı siyasi kararlardan sonra, taraflı bilirkişi raporları ile göz göre göre zarar ettiriliyor. SSK Genel Müdürü Kemal Kılıçdaroğlu’nun Sayıştay’a ‘dürüstlüğünden endişe ettiğini’ belirterek şikayet ettiği Sayıştay Denetçisi Gürel Eriş, aynı suçu işleyen iki firmaya farklı raporlar verdi. Eriş’in raporu ile SSK’yı 2 milyar 881 milyon lira dolandıran Sa-San firması suçlu bulunurken, aynı personelle işbirliği yaptığı ve kurumu 10 milyar 606 milyon lira dolandırdığı tespit edilen Oksi Medikal Şirketi suçsuz bulundu.İDDİALARAnkara Eğitim Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahi Kliniği’nden 10 personel SaSan ve Oksi Medikal ilaç firmaları ile gizli ilişkiler kurarak, hastalarda kullanılmayan ilaçları, ‘kullanıldı’ gibi gösterip kurumu dolandırdıkları iddiası ile şikayet edildiler. Bunun üzerine SSK soruşturma açarken, Sayıştay’dan bilirkişi raporu istendi. Sayıştay tarafından görevlendirilen Bilirkişi Gürel Eriş, raporunda, ‘Sa-San Sağlık Malzemeleri A.Ş. yetkililerinin kuruma zarar verdiğini ifade etti. Aynı konuda Okis Medikal içinse ‘Suç işlenmediğini’ raporuna ekledi.Böylece, SSK’yı 10 milyar 655 milyon lira zarara uğratan firma aklanırken, Uzman Denetçi Eriş hakkında Sayıştay’a SSK Genel Müdürlüğü tarafından birşikayet yazısı gönderildi. Kemal Kılıçdaroğlu imzasını taşıyan yazıda Eriş’in taraflı davranarak, işe gelmeyen bir Doçent hakkında ‘Soruşturmaya gerek yoktu’ raporu verdiği savunuldu.”

Kemal Kılıçdaroğlu, 1971’de Maliye Bakanlığı’nda Hesap Uzman Yardımcılığı, 1983’ten itibaren ise Gelirler Genel Müdürlüğü’nde Daire Başkanlığı ve Genel Müdür Yardımcılığı görevlerini üstlenmiş. 1991’de Bağ-Kur Genel Müdürlüğü’ne atanmış, Sosyal Sigortalar Kurumu’nda genel müdürlük görevine 1992’de başlamış ve 1999’da bu kurumdan emekli olmuş. Emekli oluşunun ardından, 1999-2003 yılları arasında, Vatandaşın Vergisini Koruma Derneği başkanlığı yapmış.

Vatandaşların büyük bölümünün sosyal güvenliğini sağlamakla yükümlü ve bu konudaki hükümet politikalarına sıkı sıkıya bağlı olmak durumunda olan SSK, 1990’ların ortalarından itibaren gelir-gider açığı sorunlarıyla karşılaştı. SSK, bu sırada Hazine desteğinden faydalandı. 

Kılıçdaroğlu’nun SSK’yı batırdığına dönük iddialar da buradan kaynaklanıyor. Ancak, finansman sorununun kurumun Genel Müdürlüğü’nü yapan Kılıçdaroğlu olduğunu öne sürmek için yeterli kanıt ve dayanak bulunmuyor. Aksine, Kemal Kılıçdaroğlu’nun imzasını taşıyan, kurumun yaşamak üzere olduğu derin finansal problemler hakkında uyarıda bulunan 1995 tarihli bir kitapçık ve Kılıçdaroğlu’nun o dönem gazetelere sık sık bu konuda verdiği demeçler ve yayınladığı akademik yayınlar göze çarpıyor.

Uzmanlar, SSK’nın o dönem hazine desteği ve yardımına muhtaç olmasının sebebini, SSK’nın üstlendiği risk ödemelerinin tamamının alınacak primle finanslanması ve devlet katkısının yokluğunda arıyor. Prime dayalı olmayan ödemelerin kaynağını ise vergiler oluşturuyor.

Kimi OECD ülkeleri arasında o dönem için de bir norm olan ve bazı ülkelerde %50’yi aşan sosyal güvenliğe devlet katkısı, Türkiye’de 2008’den sonra uygulanmaya başladı. SSK'nın, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı ile 2006 yılında kabul edilen 5502 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunuyla birleştirilerek Sosyal Güvenlik Kurumu'nun kurulduğunu da eklemek gerekiyor. SGK giderleri içinde devlet katkısı 2008-2022 yılları arasında %37–49 arasında gerçekleşti. “SSK battı” suçlamalarının işaret ettiği 1990’lı yıllar döneminde finansman açığının en fazla %32’ye ulaşmış olması, SSK üzerindeki devlet desteğinin olmadığı bir senaryoda bugün verilecek açığın geçmişe göre daha fazla olabileceğini işaret ediyor.

Bir Twitter hesabının yaptığı paylaşımda yer alan gazete kupürünün, Kemal Kılıçdaroğlu’nun SSK’yı dolandırdığı iddia edilmişti. Bir dönem SSK Genel Müdürlüğü görevini yürüten Kılıçdaroğlu’nun bu sırada SSK’yı dolandırdığı ve batmasına sebep olduğu sık sık dile getirilen iddialar. Kılıçdaroğlu’nun fotoğrafını ve “SSK’yı dolandırıp cezasız kaldılar” başlığını taşıyan gazete kupüründe aslında, Kemal Kılıçdaroğlu’nun tespit ettiği bir yolsuzluk anlatılıyor. SSK’nın battığına dönük iddialar ise, yeterli dayanağa sahip değil. Kurum üzerinde düzenli devlet desteğinin uygulanmadığı ve kurumun hükümetin sık sık değişen sosyal güvenlik uygulamalarına bağlı olduğu bu dönemde verilen finansman açığı, günümüzde uygulanan devlet desteği oranının oldukça altında.