Bir Facebook sayfası tarafından 1 Kasım 2020 tarihinde yapılan paylaşımda Türk hükümetinin ulusal yardım talep etmemesine rağmen Azerbaycan’ın Türkiye’ye yardım uçağı gönderdiği iddia edildi. Bu paylaşımda ayrıca Fransa, Almanya, İngiltere, Yunanistan ve Rusya’nın İzmir depremi ile ilgili açıklamalarına da yer verilmiş. Gönderi 3 milyondan fazla görüntülenme 17 binden fazla paylaşım almış.
Paylaşımda geçen metin şu şekilde:
İzmir depremi sonrası; "FRANSA; Bir şeye ihtiyacınız var mı? ALMANYA; Elimizden gelen her şeyi yapmaya hazırız. İNGİLTERE; Geçmiş olsun. YUNANİSTAN; Bugün acımız ortak. Yardıma hazırız. RUSYA; Acınızı ve üzüntülerinizi paylaşıyoruz. TÜRKİYE; Uluslararası yardım talebimiz yok! AZERBAYCAN; Gardaş, biz sizin hava sahanıza yaklaştık bile... İniş izni bekliyoruz. TÜRKİYE; İzne ne gerek var, burası senin evin, HOŞ GELDİN Can Gardaşım. Kardeş, zor günde çağrılmadan gelendir... Bu durum hiç değişmez! Geçmişte de böyleydi, bugün de böyle, yarında böyle olacak..." OKURKEN İKİ ŞEY İÇİN AĞLADIM 1.TÜRKİYE; Uluslararası yardım talebimiz yok! 2.AZERBAYCAN; Gardaş, biz sizin hava sahanıza yaklaştık bile... İniş izni bekliyoruz.
Bu iddia daha önce 24 Şubat 2020’de gerçekleşen Elazığ depremi sırasında da ortaya atılmış ve birçok paylaşım yapılmış. Daha önce doğrulama platformu Teyit'de iddiayı analiz etmiş.
Azerbaycan İzmir depremi için Türkiye’ye yardım gönderdi mi?
Depremin ardından Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu gelen destek ve taziye mesajlarını Twitter hesabından paylaştı ve cevapladı. Azerbaycan ile olan diyalog şu şekilde:
İlk olarak Azerbaycan Dışişleri Bakanı Jeyhun Bayramov resmi Twitter hesabı üzerinden deprem günü olan 30 Ekim’de ‘‘Türkiye'nin İzmir kentinde yaşanan deprem haberi bizi çok üzdü. Bu zor günde sevgili kardeşimizin yanında olduğumuzu beyan ederiz. Dualarımız sizinle!’’ paylaşımı yapmış.
Qardaşım @MevlutCavusoglu ilə telefon danışığında #İzmir zəlzələsi nəticəsində həyatını itirənlərin ailə və yaxınlarına dərin hüznlə başsağlığı bildirdim, yaralılara Allahdan şəfa dilədim. Həmrəyliyimiz, dəstəyimiz, dualarımız sizinlədir, qardaş #Türkiyə! 🇦🇿🇹🇷
Qardaşım @MevlutCavusoglu ilə telefon danışığında #İzmir zəlzələsi nəticəsində həyatını itirənlərin ailə və yaxınlarına dərin hüznlə başsağlığı bildirdim, yaralılara Allahdan şəfa dilədim. Həmrəyliyimiz, dəstəyimiz, dualarımız sizinlədir, qardaş #Türkiyə! 🇦🇿🇹🇷— Jeyhun Bayramov (@bayramov_jeyhun) October 31, 2020
Deeply saddened by the news of earthquake in #Izmir city of #Turkey. We are standing next to brotherly Turkey in these difficult times. Our prayers are with you!#BirMilletİkiDevlet🇦🇿🇹🇷
Deeply saddened by the news of earthquake in #Izmir city of #Turkey. We are standing next to brotherly Turkey in these difficult times. Our prayers are with you!#BirMilletİkiDevlet🇦🇿🇹🇷— Jeyhun Bayramov (@bayramov_jeyhun) October 30, 2020
Buna tweete yanıt olarak, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu iki ayrı tweet ile arayan ve geçmiş olsun dileklerini ileterek yardıma hazır olduklarını belirten Azerbaycan’a teşekkür etmiş. Bu etkileşimde herhangi bir yardım gönderimi olmadığı açıkça görülüyor.
İzmir’deki depremin hemen ardından ilk arayan ve geçmiş olsun dileklerini ileterek yardıma hazır olduklarını belirten Can Azerbaycan’ın Olağanüstü Haller Bakanı kardeşim Kemalettin Haydarov’a teşekkür ediyorum. Sevinçte de kederde de biriz! #BirMilletİkiDevlet 🇹🇷🇦🇿
İzmir’deki depremin hemen ardından ilk arayan ve geçmiş olsun dileklerini ileterek yardıma hazır olduklarını belirten Can Azerbaycan’ın Olağanüstü Haller Bakanı kardeşim Kemalettin Haydarov’a teşekkür ediyorum. Sevinçte de kederde de biriz! #BirMilletİkiDevlet 🇹🇷🇦🇿— Mevlüt Çavuşoğlu (@MevlutCavusoglu) October 30, 2020
Değerli kardeşim Ceyhun, Can #Azerbaycan’ın bu zor günümüzde yanımızda olmasıyla yüreğimiz az da olsa soğudu. Allah tekrarı ve beterinden saklasın. #BirMilletİkiDevlet 🇹🇷🇦🇿@bayramov_jeyhun https://t.co/AIlYQGVIHj
Değerli kardeşim Ceyhun, Can #Azerbaycan’ın bu zor günümüzde yanımızda olmasıyla yüreğimiz az da olsa soğudu. Allah tekrarı ve beterinden saklasın. #BirMilletİkiDevlet 🇹🇷🇦🇿@bayramov_jeyhun https://t.co/AIlYQGVIHj— Mevlüt Çavuşoğlu (@MevlutCavusoglu) October 30, 2020
İzmir depremi konulu Türkiye-Azerbaycan etkileşimi bu çerçevede gerçekleşiyor. Sonrasında iki ülke arasında bu konuda bir etkileşim yok. Uluslararası yardım alındığı dair resmi twitter hesaplarında, Dışişleri Bakanlığı veya AFAD’ın sitesinde bilgi bulunmuyor.
Diğer Ülkelerin İzmir Depremi ile İlgili Paylaşımları
Paylaşımda isimleri yer alan Fransa, Almanya, İngiltere, Yunanistan ve Rusya Türkiye’ye başsağlığı dileyen ülkeler arasında. Ülkelerin Twitter’dan İzmir depremi için yaptığı paylaşımlar söyle:
Fransa İçişleri Bakanı Gérald Darmanın, Fransa’nın depremden etkilenen Türkiye ve Yunanistan’ın yanında olduğunu ve ülkelerin hükümetlerinin talep etmeleri halinde yardıma hazır olduklarını belirtti.
Un puissant séisme vient de toucher la Turquie et des îles grecques. La France se tient aux côté des peuples turc et grec pour faire face à cette terrible épreuve.Si les gouvernements de ces pays le souhaitent, des secours français peuvent être immédiatement acheminés sur place.
Un puissant séisme vient de toucher la Turquie et des îles grecques. La France se tient aux côté des peuples turc et grec pour faire face à cette terrible épreuve.
Si les gouvernements de ces pays le souhaitent, des secours français peuvent être immédiatement acheminés sur place.— Gérald DARMANIN (@GDarmanin) October 30, 2020
Almanya Dışişleri Ofisi depremde hayatını kaybedenler için başsağlığı diledi. Avrupa Birliği ve NATO’nun yardım sağlayamaya hazır olduklarını belirtti.
1/2 We are deeply saddened by the loss of lives caused by the #Earthquake around #Samos and #Izmir. Our heart goes out to the victims and their families, we hope that the search for survivors will be successful. https://t.co/h4kpXisiuB
1/2 We are deeply saddened by the loss of lives caused by the #Earthquake around #Samos and #Izmir. Our heart goes out to the victims and their families, we hope that the search for survivors will be successful. https://t.co/h4kpXisiuB— GermanForeignOffice (@GermanyDiplo) October 30, 2020
2/2 The #EU and #NATO stand ready to provide assistance. Warm thanks to everyone providing assistance on site.
2/2 The #EU and #NATO stand ready to provide assistance. Warm thanks to everyone providing assistance on site.— GermanForeignOffice (@GermanyDiplo) October 30, 2020
İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab Türk ve Yunan dostlarımızı desteklemeye hazırız dedi.
Distressed to see the scenes of destruction caused by the terrible earthquake in the Aegean Sea today. Our thoughts are with all those affected and the UK stands ready to support our Turkish and Greek friends.
Distressed to see the scenes of destruction caused by the terrible earthquake in the Aegean Sea today. Our thoughts are with all those affected and the UK stands ready to support our Turkish and Greek friends.— Dominic Raab (@DominicRaab) October 30, 2020
Yunanistan Başbakanı Kyriakos Mitsotakis, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı arayarak depremde hayatını yitirenlere baş sağlığı dilediğini belirtti.
I just called President @RTErdogan to offer my condolences for the tragic loss of life from the earthquake that struck both our countries. Whatever our differences, these are times when our people need to stand together.
I just called President @RTErdogan to offer my condolences for the tragic loss of life from the earthquake that struck both our countries. Whatever our differences, these are times when our people need to stand together.— Prime Minister GR (@PrimeministerGR) October 30, 2020
Türkiye Rusya Büyükelçiliği’de, İzmir depremi için mesaj yayınladı.
По сообщениям турецких властей, в 14:51 в Эгейском море в районе Измира произошло землетрясение. 🔗 https://t.co/UE57uSGGg0#İzmir Seferihisar'da meydana gelen #deprem dolayısıyla Türkiye’ye geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz, can kaybının yaşanmamasını temenni ediyoruz.
По сообщениям турецких властей, в 14:51 в Эгейском море в районе Измира произошло землетрясение.
🔗 https://t.co/UE57uSGGg0#İzmir Seferihisar'da meydana gelen #deprem dolayısıyla Türkiye’ye geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz, can kaybının yaşanmamasını temenni ediyoruz.— RusEmbTurkey (@RusEmbTurkey) October 30, 2020
Bu ülkelerin yaptığı resmî açıklamalarda da Türkiye’ye İzmir depremi için yardım gönderildiği ile ilgili bir açıklama bulunmamakta. Taziye ve destek mesajları paylaşımda verilen diyalogla kısmen uyumlu.
Gelen bütün taziye mesajlarına yanıt olarak başsağlığı dileyen ülkelerin bayraklarını paylaşıp teşekkür eden Cumhurbaşkanı Erdoğan ‘‘Türkiye Cumhuriyeti Devleti olarak tüm kurumlarımızla sahada vatandaşımızın yanındayız, duruma tam olarak hakimiz’’ diyerek resmi Twitter hesabında uluslararası yardıma ihtiyaç olmadığını belirtmiş.
İzmir depremi dolayısıyla geçmiş olsun ve taziye mesajlarını ileterek yardıma hazır olduğunu bildiren tüm dost ülkelere teşekkür ediyorum. Türkiye Cumhuriyeti Devleti olarak tüm kurumlarımızla sahada vatandaşımızın yanındayız, duruma tam olarak hakimiz. pic.twitter.com/2Qy8GLy3kB
İzmir depremi dolayısıyla geçmiş olsun ve taziye mesajlarını ileterek yardıma hazır olduğunu bildiren tüm dost ülkelere teşekkür ediyorum.

Türkiye Cumhuriyeti Devleti olarak tüm kurumlarımızla sahada vatandaşımızın yanındayız, duruma tam olarak hakimiz. pic.twitter.com/2Qy8GLy3kB— Recep Tayyip Erdoğan (@RTErdogan) October 31, 2020
Sonuç:
İddia YANLIŞ
Liderlerin özellikle Twitter paylaşımlarına ve bakanlık sitelerinde yapılan duyurulara dayanarak Türkiye’nin İzmir depreminde herhangi bir uluslararası yardım alınmamış. Azerbaycan’ın da herhangi bir yardım gönderdiğine dair bilgi iki ülkenin açıklamalarında da yer almamış. Bu gönderi, uzun süredir sosyal medyada dolaşıyor ve daha önce Elazığ depremi için de paylaşılmış. Sonuç olarak, İzmir depreminde uluslararası yardım talep edilmemesine rağmen Azerbaycan’ın yardım uçağı gönderdiği iddiası yanlıştır.

Sonuç olarak;

İzmir depreminde uluslararası yardım talep edilmemesine rağmen Azerbaycan’ın yardım uçağı gönderdiği iddiası