Görsel Tarihteki İlk Kedi Fotoğrafı mı?

Sosyal medya platformlarında son günlerde eski bir kedi fotoğrafı tarihteki ilk kedi fotoğrafı olduğu iddia edilerek yayılıyor. Paylaşımlarda kimi zaman fotoğrafın 1880’li yıllara ait olduğu da belirtiliyor. Türkiye’de son aylarda tekrar yayılmaya başlayan bu söylentiye dair yıllar öncesine ait paylaşımlara ulaşmak mümkün ve iddia dünyanın birçok ülkesinde dolaşmaya devam ediyor. 

Fotoğrafın kaynağı bulunamasa da 1880’li yıllara ait olduğu öne sürülen fotoğrafın tarihteki ilk kedi fotoğrafı olup olmadığını anlamanın bir yolu var. Kısa bir araştırma kedi fotoğrafçılığının en azından 1840’lara kadar uzanan bir meslek olduğunu gösteriyor. Paylaşılan fotoğrafı, döneme ait başka kedi fotoğrafları ile karşılaştırıp bunlardan daha eski örnekler olup olmadığını, o dönem veya daha öncesinde çekilen fotoğrafların hangi yöntemler ile çekildiği kavranabilirse, paylaşılan fotoğrafın fotoğrafçılık tarihinde en eski kedi fotoğrafı olmak gibi önemli bir anlamı olup olmadığı anlaşılabilir. 

1880’li yıllara yakın bir döneme ait en ünlü kedi fotoğraflarından bazılarının, Harry Pointer ve “Brighton Cats” serisine ait olduğu söylenebilir. İngiltere/Brighton’da yaşayan Pointer, kedileri bisiklet veya çay fincanları üzerinde dururken veya bir ekmek sepetinin içinde uyurken fotoğraflamak gibi sıradışı pozlar deneyen bir fotoğrafçı. Brighton Cats serisi ve sıradışı yaklaşımı, Pointer’ın, ona tanınırlık sağlayan en önemli işlerinden biri. Pointer, 1879’da bu serisi ile The Art Journal of London’a da konu olmuş.

William Henry Mason Jr., Pointer’dan bir on yıl kadar daha önce kedi fotoğrafları çeken başka bir fotoğrafçı. W. H. Mason, 1860’larda çektiği fotoğraflarda “daguerreotype” olarak anılan, bir fotoğrafın gümüşlenmiş bir bakır tabak üzerine sabitlenmesi ile uygulanan bir teknik kullanmış. 

Ondan biraz daha önce Calvert Richard Jones’un farklı bir metod kullanarak bastığı kedi fotoğraflarına ulaşmak mümkün. Sanatçının 1854’de kalotip yöntemiyle bastığı uyuyan bir kediyi gösteren fotoğraf aşağıda görülebilir.

Snopes, iddiayı incelediği yazısında ‘Sussex Photohistory’ projesini yürüten fotoğraf tarihçisi David Sinkin ile görüşmüş. Sinkin’in iddialarda paylaşılan kedi fotoğrafı hakkındaki görüşü, bu fotoğrafın tarihteki ilk kedi fotoğrafı olmadığı yönünde. Bir tahmin yürüterek görselin muhtemelen 20. yüzyılın başlarına ait olduğunu belirten Sinkins, tarihteki en eski kedi fotoğrafı olduğu iddiasını taşıyan bir fotoğrafın daguerreotype ya da kalotip yöntemiyle oluşturulmuş olması gerektiğini ekliyor. Kesin bir kanıya varmak için fotoğrafın fiziki olarak incelenmesi gerektiğini söyleyen Sinkins, eğer iddialarda paylaşılan görsel sonradan renklendirilmiş bir monokrom değilse, fotoğrafın tarihteki ilk kedi fotoğrafı olmadığını söylüyor.

Benzer iddialar, Teyit tarafından da incelenmiş.

Bir Instagram hesabı tarafından paylaşılan fotoğrafın tarihin ilk kedi fotoğrafı olduğu iddia edilmişti. 1880’li yıllara ait olduğu öne sürülerek yayılan fotoğrafın temel kaynağına açık kaynaklar üzerinden ulaşmak mümkün olmasa da, fotoğrafın kedi fotoğrafçılığının en eski örneklerinde kullanılan fotoğrafçılık yöntemleriyle oluşturulmadığı anlaşılıyor. Kesin bir kanıya ulaşmak ancak fotoğrafın fiziki olarak incelenmesiyle mümkün. Yine de eğer fotoğraf sonradan renklendirilmiş bir monokrom değilse, görselin tarihin ilk kedi fotoğrafı olmadığı söylenebilir.