Bir X hesabı tarafından 12 Ocak 2025 tarihinde yapılan paylaşımda bir yerin güncel Los Angeles yangını öncesi ve sonrası halini gösterdiği iddia edildi.
İddia farklı sosyal medyahesapları tarafından da yaygınlaştırılmış.
İddia YANLIŞ
Görsel güncel değil. Kaliforniya’nın Paradise kentini gösteren görsel 2018’de yaşanan yangınlarda çekilmiş.
Görsel 2018 Camp Fire Yangınından Etkilenen Bir Alanı Gösteriyor
Ocak 2025'te Los Angeles yakınlarındaki Pacific Palisades bölgesinde çıkan orman yangını, şiddetli rüzgârların etkisiyle kısa sürede yayılarak 510 hektarlık bir alanı kül etti. Yangın, lüks konutların bulunduğu bölgelerde büyük risk oluşturdu, yaklaşık 30 bin kişi tahliye edildi ve milyonlarca dolarlık maddi hasara yol açtı. Yangınla beraber bölgede yaşayan halkın paylaştığı görüntüler sosyal medyada çok sayıda etkileşim alırken zaman zaman güncel olmayan görüntüler de tekrardan dolaşıma giriyor. Kaliforniya’da yanmış evleri gösteren görsel ile bunun son örneklerinden.
Paylaşımdaki görsel, bir bölgenin yangın öncesi (üstte) ve yangın sonrası (altta) uydu görüntülerini karşılaştırıyor. Üstteki fotoğrafta, yerleşim alanında düzenli bir şekilde dizilmiş yapılar ve yollar görülüyor. Alttaki fotoğrafta ise aynı bölgenin yangın sonrası görüntüsü yer alıyor; bu karede yapıların büyük çoğunluğunun tamamen yanmış olduğu, yalnızca temel yapıların veya enkazın kaldığı gözlemleniyor. Gönderide dikkat çekilmek istenen ise bölge yanarken etraftaki ağaçlık alanın yangından zarar görmemesi. Metinde ise bu bölgenin 7 Ocak 2025’ten beri etkili olan Los Angeles yangınlarından etkilenen bir bölge olduğu iddia edilmiş.
Görseller üzerinden yapılan araştırmayla söz konusu bölgenin Kaliforniya eyaletindeki Paradise kasabası olduğu anlaşılıyor. Fakat iddiadaki fotoğraf güncel değil ve son Los Angeles yangınları sonucunda oluşan değişimi göstermiyor. Fotoğraf 2018 yılının Kasım ayında çekilmiş.
8 Kasım 2018 tarihinde, California’daki Camp Creek Yolu yakınlarında başlayan “Camp Fire” adı verilen orman yangını, kısa sürede Paradise kasabasında ciddi bir hasara yol açmıştı. Butte County Şerif Ofisi tarafından bölge için tahliye emirleri verilse de, birçok kişi uyarıları alamadı veya durumun ciddiyetini anlamadığı için bölgeden ayrılmadı. Yangın sonucunda 85 kişi hayatını kaybetti, on binlerce insan yerinden edildi ve 18.804 bina yıkıldı. Paradise kasabasındaki yapıların yalnızca %5’i ciddi hasar almadan kurtuldu. Bu yangın, California tarihindeki en ölümcül ve yıkıcı yangın olarak kayıtlara geçti.
Görselde Ağaçlık Alanların Zarar Görmemesi Yangının Karakteri ve Yayılma Dinamiğiyle Açıklanabilir
Camp Fire yangınında Paradise kasabası, ağaçların çoğunlukla zarar görmediği ama evlerin tamamen yok olduğu bir tablo sergiledi. Yangın, yapıdan yapıya sıçrayan “kentsel bir yangın” haline geldi. Bu durum yangının karakterine ve yayılma dinamiklerine oldukça bağlı. Yangının büyük alev duvarlarıyla değil, rüzgarla taşınan milyonlarca kor ile evleri tutuşturması yangının kentsel bir karakter almasının yolunu açıyor. Ağaçlar, yoğun rüzgar nedeniyle alevler hızla yüzeyde ilerlediği için zarar görmeden kalabiliyor. Ancak kasaba içindeki yanıcı malzemelerle dolu evler ve bahçeler, yangının yayılmasını hızlandırıyor. Bu tür bir yangında, yangının başlamasından sonra savunulabilir bir alanın bulunmaması, hasarı artıran bir diğer önemli faktör. Paradise gibi yerleşimlerde, evler genellikle birbirine çok yakın ve “savunulabilir alan” oluşturacak yeterli mesafe bulunmuyor. Çevredeki ağaçlar zarar görmese de, yapıların yanması nedeniyle çevredeki diğer evler kor tehlikesine maruz kalıyor ve yangın devam ediyor. Uzmanlar, bu tür felaketleri önlemek için yapı malzemelerinin yangına dayanıklı olması ve evlerin çevresindeki belirli bir alanın temiz tutulmasının önemini vurguluyor.
İddia geçen yıllarda da dolaşıma girmiş ve doğruluk kontrolü platformları tarafından analiz edilmişti.
Sonuç olarak;
Görselin 2025'te yaşanan Los Angeles yangınında yanan bir şehri gösterdiği iddiası yanlış.