Emeklilerin Ölüm Parası 3.600 lira iken Milletvekillerinin 116 bin lira Olduğu İddiası Doğru mu?

→ 3671 sayılı kanuna göre TBMM üyeliği devam etmekte iken vefat eden bir milletvekilinin aldığı ölüm aylığı 116 bin TL değil Nisan 2024 itibarıyla 86.740 TL. Görev süresi sona ermiş milletvekilleri için ise bu miktar 43.370 TL.

→ SGK’ya göre belli şartları taşıyan sigortalılara ödenen cenaze ödeneği 3.385 TL. Emekli Sandığı’na bağlı emeklilerin vefatıyla ise hak sahiplerine 14.456 TL ölüm yardımı ödeniyor. 

Türkiye’de milletvekilleri maaşları ve özlük hakları sosyal medyada üzerine en fazla paylaşım yapılan konuların başında geliyor. Daha öncesinde de milletvekili maaşları ve emeklilik durumuyla ilgili iddialar fazla yayılım göstermiş ve doğruluk kontrolü platformları bu iddiaları kontrol etmişti. Dolaşıma giren söz konusu iddia da milletvekillerine verilen ölüm parasıyla ilgili. İddiada milletvekillerinin ve emeklilerin aldığı ölüm parası karşılaştırılmış. 

Paylaşımda ölüm parası olarak belirtilen ödemenin mevzuatta bu şekilde bir karşılığı yok. İddiada geçen bu kullanımın Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından “cenaze ödeneği”, 3671 sayılı kanuna göre de “ölüm yardımı” olarak atfedilen ödeme olduğunu kabul edebiliriz. 

SGK’ya göre cenaze ödeneği iş kazası veya meslek hastalığı sonucu, veya sürekli iş göremezlik geliri, malullük veya yaşlılık aylığı almakta iken, veya kendisi için en az 360 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş iken, ölen sigortalının hak sahiplerine veriliyor. 

Bu ödemenin miktarı yıllık olarak TÜFE değişim oranına göre belirlenirken SGK sitesinde 2024 yılı için cenaze ödeneği miktarının 3.385 TL olduğu belirtilmiş. 

SGK’nın ilgili sitesinde istisna olarak Emekli Sandığı’na bağlı emeklilerin durumundan da bahsedilmiş. 2006’ya kadar Maliye Bakanlığı’na bağlı olarak emekli devlet memurlarının sosyal güvencesini sağlamakla yükümlü kurum olan Emekli Sandığı 2006’da SGK’ya devrolmuştu. 657 sayılı kanun tarafından düzenlenen memurlara ödenecek ölüm yardımı, en yüksek devlet memuru aylığının 2 katı olarak belirlenmiş. Bu da Ocak 2024 itibarıyla Maliye ve Hazine Bakanlığı’nın verilerine göre 14.456 TL’ye tekabül ediyor. Fakat sosyal güvenlik sistemindeki değişim dolayısıyla devlet memurları için ölüm yardımı uygulamasının farklılaştığını da belirtmek gerek. 5434 sayılı kanuna tabi memurlar ile 5510 sayılı kanuna tabi memurların ölüm yardımı hesaplamaları farklılaşmış durumda. 

Milletvekillerine ödenecek cenaze ve ölüm yardımları ise 3671 sayılı kanunla düzenleniyor. Bu kanunun 7. Maddesine göre TBMM üyelerinin ölümü halinde en yüksek devlet memuru aylığının 12 katı ölüm yardımı olarak TBMM bütçesinden karşılanıyor. TBMM üyeliği sona erenler için ise bu yardım yarıya düşüyor. Nisan 2024 itibarıyla geçerli en yüksek devlet memuru aylığı dikkate alındığında hayatını kaybeden milletvekili için hak sahiplerine eğer milletvekilliği sürüyorsa 86.740 TL, görev süresi sona ermiş ise 43.370 TL ölüm yardımı ödeniyor. 

Sonuç olarak, ölüm yardımı sigortalılık ve çalışılan kuruma göre farklı kanunlarla düzenleniyor ve bu yüzden iddiada “emekli” kullanımından hangi grubu kastettiği konusunda kestirim yapmak güç. Gönderinin paylaşıldığı tarih itibarıyla da ölüm yardımı miktarları güncel miktarlarla uyuşmuyor. Nisan 2024 için görevi devam eden bir milletvekilinin ölümü halinde hak sahiplerine verilen ölüm yardımı 86.740 TL. Bir SGK sigortalısı için ise cenaze ödeneği 3.385 TL.