Çin İsrail'i Haritalarından Sildi mi?

GüvenlikPolitika

İlk yayın :

20 Kasım 2023

Yazar:

Tuncer Beyribey

İddia şöyle;

Bir X hesabı tarafından 1 Kasım 2023 tarihinde yapılan bir paylaşımda Çin’in İsrail’i harita uygulamalarından sildiği iddia edildi.

İddia 4800’den fazla görüntülenme, 40’a yakın paylaşım ve 200’den fazla beğeni almış.

İddia çeşitli sosyal medya hesaplarınca da paylaşılmış.

İddia YANLIŞ

→ Çin menşeili Baidu ve Alibaba’nın çevrimiçi harita servislerinde İsrail ismi gözükmese de Çin’in resmi harita servisi Tianditu’da İsrail ismi belirtilmiş.

→ Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Wang Wenbin yaptığı açıklamada İsrail ile diplomatik ilişkilerin devam ettiği ve ülkenin Çin’in resmi haritalarında gösterildiği açıklaması yapmış.

İsrail’in İsmi Çin’in Resmi Harita Servisi Tianditu’da Görünüyor

İddiayla ilgili kısa bir internet araştırmasıyla 1 Kasım 2023 tarihinde Wall Street Journal sitesinde yayınlanmış bir habere ulaşılabiliyor. Haberde Baidu ve Alibaba’ya ait olan haritalarda İsrail’in isminin gözükmediği belirtilmiş. Baidu’nun harita uygulanması incelendiğinde de İsrail’in isminin gözükmediği doğrulanabiliyor. Haritada diğer ülkelerin isimleri yer almasına rağmen sınırları belirli olsa da İsrail ismi yer almıyor. Haritada Filistin’in ismi de gözükmüyor.

CNN’in ulaştığı Baidu yetkilileri bu durumun yer azlığı nedeniyle oluştuğunu iddia etse de İsrail - Hamas Savaşı’nın devam ettiği gündemde bazı sosyal medya hesapları İsrail isminin yer almamasını Çin’in bölgeye yönelik politikalarının yansıması olduğu yönünde paylaşımlar yaptı.

Her ne kadar Çin’de internette bilgi dolaşımı çeşitli kısıtlamalara tabi olsa da Baidu ve Alibaba Çinli çok uluslu şirketler. Bu nedenle yayınladıkları haritaların Çin dış politikasını gösterdiği iddiaları abartı. Bunun yanında Çin’in harita konusunda en resmi yaklaşımını yansıtan bir platformu da bulunuyor. 2010 yılında aktif olan Tianditu Çin’de bir devlet kurumu olan Devlet Ölçme ve Haritalandırma Bürosu tarafından hazırlanıyor ve Çin’in ilk resmi çevrimiçi harita servisi. Tianditu’da yer alan haritada hem İsrail’in hem de Filistin’in adı görülebiliyor.

Çin Dışişleri Bakanlığı: “İsrail ile normal diplomatik ilişkiler sürüyor”

31 Ekim 2023 tarihinde Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Wang Wenbin’e basın toplantısında buna dair bir soru gelmiş. Buna cevaben sözcü şu ifadeleri kullanmış:

“Çin ile İsrail’in normal bir diplomatik ilişkisi olduğunun farkında olduğunuzu düşünüyorum. Sorularınıza gelince, başvurabileceğiniz Çin yetkili makamları tarafından yayınlanan standart haritalarda ilgili ülke açıkça işaretlenmiştir.”

Dahası, X’de bir kullanıcı İsrail ile Filistin’in isimlerinin haritalarda isimlerinin görünmesinin çatışmaların başlamasından çok daha önceye gittiğini göstermiş. Çin’de Quora benzeri soru-cevap sitesi olan Zhihu’da Mayıs 2021’de bir kullanıcı sorulan bir soruya hem İsrail’in hem de Filistin’in Alibaba ve Baidu’daki haritalarda gözükmediğini belirtmiş.

ChatGPT kullanarak çevrildiğinde şu sonucu veriyor:

Bu soru oldukça iyi sorulmuş, birçok kişinin bu konuda şüphesi olabilir. Ben bu bölgeyi hem Amap hem de Baidu haritalarıyla inceledim, ve iki şirketin de İsrail ve Filistin devletlerini belirgin bir şekilde işaretlemediğini fark ettim. Bu açıkça gösteriyor ki, bu iki şirket bölgesel ayrımların getirebileceği sorunlardan kaçınmak için belirgin bir tutum sergilememeyi tercih ediyor. İkinci olarak, Amap haritasında Gazze, Batı Şeria ve İsrail kontrol bölgesi (mülkiyet belirtilmemiş) belirtilmiş ancak bölgelerin adları yazılmamış; Baidu haritası ise oldukça basit bir şekilde tüm bölgeleri İsrail'e tahsis etmiş gibi görünüyor (Filistin Devleti bölgesi belirtilmemiş) ve tartışmalı Filistin, Gazze bölgesini işaretlememiş (tabii ki ülke adları ve toprak sahipliği de işaretlenmemiş). Gerçekleri inceledikten sonra, şimdi Çin Dışişleri Bakanlığı ve ülkenin üst düzey yetkililerinin İsrail ve Filistin'e karşı tutumunu anlamamız önemlidir.

Sonuç olarak;

Çin'in İsrail'i haritadan sildiği iddiası yanlış.