Bir Sınıfta Sarıklı Bir Kişinin Ders Verdiği Fotoğraf Güncel mi?

5 Haziran 2023’te, Eskişehir ve İzmir’de okullara imam, müezzin, vaiz kuran kursu öğreticisi görevlendirmesi yapıldı. Haber, son aylarda tarikatlar ve tarikatlar içinde yürütülen kayıt dışı eğitimlere dair haberlerin yer aldığı Türkiye gündeminde kısa sürede ilk sıraya yerleşti. Atamalar, İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve İzmir İl Müftülüğü arasında imzalanan “Çevreme Duyarlıyım, Değerlerime Sahip Çıkıyorum Projesi” (ÇEDES) kapsamında yapıldı. 

MEB, Diyanet İşleri Başkanlığı ve Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın projesi ÇEDES’in protokolü 2021’de hazırlanmış, ortaokullar ve imam hatip okulları proje kapsamına alınmıştı. 2023’te proje, ilkokulları da, yani tüm öğrencileri kapsayacak şekilde genişletildi. Projenin önümüzdeki eğitim döneminde hayata geçmesi bekleniyor.

Projenin amacı öğrencilerin  “bilime sevdalı, kültüre meraklı ve duyarlı; milli, ahlaki, insani ve kültürel değerlere göre” yetiştirilmesi. Bu amaçla Diyanet Gençlik Merkezleri’nde yürütülecek faaliyetlerde görev alacak personel ve gönüllü öğrenciler, il ve ilçe müftülüklerince belirleniyor. 

Projenin Türkiye genelinde nerelerde gerçekleştirileceği, proje uygulama mekanlarının ne olduğu, okullarda ne kadar yaygınlaştığı, manevi danışman ve eğitmenlerin sayısının kaç olduğu ve yetkinlikleri ise bilinmiyor.

ÇEDES projesi kapsamında okullara yapılan atamaların İzmir’de gerçekleşen olayın ardından gündeme taşınması, sosyal medyanın gündeminde de belirleyici oldu. Eleştiri ve tepki toplayan haberlerin ardından, “Türkiye’de eğitim sisteminin geldiği durum”, “Sizce burası hangi ülke” ve benzeri yorumlarla, bir sınıfta cübbeli ve sarıklı bir kişinin ders verirken görüntülendiği bir fotoğraf hızla yayılmaya başladı.

Tersine görsel arama motorları, fotoğrafın 2012’den bu yana dolaşımda olduğunu gösteriyor. O dönem sosyal medya paylaşımlarına ve haberlere konu olan bu fotoğraf, 2012’de Manisa/Turgutlu Gazi İlköğretim Okulu’nda Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi öğretmeninin davet ettiği Hz. Hüseyin Camisi İmamı Bayram Dalga’yı, konu anlatımı sırasında gösteriyor.

İmam Bayram Dalga, o dönem sert eleştirilerin hedefi olması üzerine aşağıda paylaşılan açıklamalarda bulunmuş:

“Yaşanan bu durumun siyasi bir yöne çekilerek, halka yanlış aktarılması çok üzücü bir durum. Benim hiçbir siyasi amacım yok. Bu yıl ilk kez ‘Caferilik’ Milli Eğitim müfredatında yer aldığı için, okul öğretmenleri benden ricada bulundular. Caferiliği müfredatta olduğu için anlatmamı istediler. Ben de kabul ettim.”

“Cüppe konusuna gelince; imamların namaz kılarken, vaaz verirken cami içerisinde üzerine giydiği bir kıyafet. Gördüğünüz gibi cami dışında normal bir kıyafet giyiyorum. Okula da o kıyafetle gitmedim. Normal kıyafetle gittim. Dersin sonlarına doğru öğretmenler, yanımda olan Caferi imam kıyafetini giymemi istediler. Bende kıyafeti üzerime giydim.”

“Ben de o sıralarda okudum, o öğretmenlerden ders aldım. 3 çocuğum var, onlar da bu şekil ders aldı. Yarın torunlarım da o sıralarda oturacak. Gördüğünüz gibi burası bizim Azeri Camiimiz. Doğudan buraya göç ederek gelmişiz. Biz vatanımıza, bayrağımıza saygılı ve vatanımız uğruna canını veren insanlarız. Tekrar söylüyorum, bu konunun bu şekilde anlaşılabileceğini bilseydim kıyafeti kesinlikle giymezdim.”

(...)

“4 yıl önce Turgutlu’ya yerleştim, Iğdırlı’yım. Turgutlu’daki Hüseyin Camii’nde Caferi imam olarak görev yapıyorum. Okula gidip ders vermek fikri kesinlikle bana ait değil, okulun din bilgisi ve ahlak kültürü öğretmeni tarafından davet edildim. 35 dakikalık ders boyunca Caferi mezhebinin ne olduğunu anlattım.”

(...) 

“Çocuklar derste, ezanın neden uzun okunduğunu, Caferilerin namaz kılarken neden ellerini bağlamadığını sordular. Hepsini bilgilendirdim, mezhep ayrılıklarından bahsetmedim. Bu ayrılıkların tarihte kaldığını söyledim. Irak’tan, Suriye’den örnekler verdim. Ne benim ne öğretmenin art niyeti yok. Kaldı ki bu öğrenciler cemevlerine de götürülmüşler. Amaç farklılıklarla bir arada olmak. Biz bütün mezheplere saygılıyız, farklı bir inanç da anlatılabilirdi o sınıfta. Ben siyasi arenaya kesinlikle girmem, kimsenin siyasi malzemesi olmam, kimse de beni oraya çekmesin. Öğrencilere sarık ve cübbenin ancak imamların giyebileceğini söyledim, onları bu kıyafete özendirecek hiçbir şey yapmadım. Hayatları boyunca eğitimlerine önem vermelerini belirterek “oku, oku, oku” emrini hatırlattım”

Haberlerin ardından MEB ve Manisa İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından okul hakkında olaya dair soruşturma açıldığı da o dönem basına yansıyan haberler arasında. Olayla ilgili Manisa Kaymakamlığı ve Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından yapılan açıklama ise şöyle:

“Gazi İlköğretim Okulu Müdürlüğü, uygulamanın ilköğretim okulu 7. sınıf ders programı içerisinde yer alan ‘İslam Düşüncesinde Yorumlar/İslam Dini İçerisindeki Mezhepler, Tarikatlar/Fıkhi Yorumlar’ başlığı altında anlatılan Caferilik konusunun öğrenciler tarafından daha iyi tanınması amacıyla, ilçede de 7 bin civarında Caferi bulunması ve öğrencilerin bazılarının da Caferi mezhebine tabi ailelerden geldiği de göz önünde bulundurularak Durmuş Ali Etbaş’ın talebi ve okul müdürünün onayı ile Bayram Dalga okula davet edilmiş. Okul idaresinin bilgisi ve öğretmen gözetiminde öğrencilerle tanışması sağlanmış. Öğrencilerin ders konularını daha iyi anlamaları için başka zamanlarda da değişik meslek gruplarından doktor, mühendis, polis, hemşire, tesisatçı gibi kişiler de okula davet edilerek öğrencilerle buluşturulmuş ve yine ders konularının daha iyi anlaşılabilmesi için kurum ve kuruluşlara da geziler düzenlenmiş. Toplumda hoşgörü anlayışının yaygınlaştırılmasında ve ders konularının daha iyi kavranmasında bu tür faaliyetlerden daha önce de yararlanılmış.”

Bir Twitter hesabının paylaştığı gönderide, bir sınıfta cübbe ve sarıkla ders veren bir kişinin yer aldığı fotoğrafın 2023’e ait olduğu iddia edilmişti. Söz konusu görsel 2012’de Manisa/Turgutlu Gazi İlkokulunda, müfredatta yer alan Caferilik konusunun öğrencilere aktarılması için derse okul müdürünün de izniyle konuk olarak gelen İmam Bayram Dalga’yı gösteriyor. O dönem basına ve sert eleştirilere konu olan ders anlatımı hakkında Milli Eğitim Bakanlığı ve Manisa İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından soruşturma açılmış.