Balıkların Hafızası En Fazla 8 Saniye mi?

Balıkların hafızasının oldukça kısa süreli olduğuna ilişkin düşünce yalnızca Türkiye’de değil bütün dünyada kabul görüyor. Öyle ki “balık hafızalı” tabiri de yalnızca ülkemizde değil birçok farklı ülkede de unutkan insanlar için kullanılan bir tabir olarak karşımıza çıkıyor. Genel kanı ise balıkların hafızasının 2 ile 10 saniye arasında olması. 

Balıkların hafızasına ilişkin bu mite ilişkin yapılan araştırmalar, balıkların hafızasının 10 saniyeden daha fazla olduğunu göstermiş bulunuyor. Cambridge Üniversitesi’nde hayvan davranışı üzerine doktora yapmış olan, vahşi yaşam sinematografı Alexander Vail’in Cambridge’in internet sitesinde yayımlanan araştırmasında balıkların insanları ve diğer canlıları üzerinden zaman geçse dahi hatırladıklarını ve ortak amaç için işbirliği yaptıklarını ortaya koymuş. 

Bir başka araştırma da St. Andrews Üniversitesi’nde Dr. Mike Webster’ın yürütücülüğünde yapılmış. Webster araştırmasında, “Balıkların kuşlardan ya da memelilerden daha aptal olmadığına hatta birçok noktada daha akıllı olduklarına dair birçok kanıt bulunuyor” ifadelerini kullanırken, Golyan balığını örnek vermiş ve türün labirentlerin etrafında yollarını bulabildiğini, diğer balıkları tanıyıp, hangilerinin daha iyi rakip olduğunu hatırlayabildiğini aktarmış.

Kanada’daki Mac Ewan Üniversitesi’nde ise popüler bir akvaryum balığı olan Afrika Cikleti üzerine araştırmalar yapılmış. Yapılan araştırmada, araştırmacılar her balığı akvaryumun belirli bir bölgesinde yiyecek bulmak için eğitmiş. 12 gün sonra balıklar eğitim alanına tekrar sokulduklarında, daha önce beslendikleri yerde yiyecek aradıkları kaydedilmiş. Sonuç olarak Afrika Cikleti 12 gün aradan sonra dahi besin kaynağının yerini hatırlayabilmiş.

Hafıza kısalığının en çok üzerine yapıştığı balık türü ise Japon balıkları. Ancak, bu kanının da gerçeği yansıtmadığı bilim insanları tarafından kanıtlanmış. Techion Teknokloji Enstitüsü tarafından yapılan araştırmada balıklar, belli bir ses verildikten sonra yiyecek alacakları konusunda şartlandırılmış. Antrenmanlarda ses her çalındığında, doğal ortamlarında bulunan balıkların yemek bulma amacıyla araştırma merkezinin iskelesine gelmeleri sağlanmış. 1 aylık antrenmandan sonra doğal ortamına salınan balıklara 4-5 ay sonra yeniden aynı ses çalınmış ve balıkların aynı yere geldikleri sonucuna varılmış. Dolayısıyla Japon balıklarının en az 4 ay öncesini hatırlayabildikleri ortaya çıkmış.

Bir Twitter hesabı tarafından yapılan paylaşımda balıkların hafızasının en fazla 8 saniye olduğu iddia edilmişti. Dünya genelinde genel kabul gören bu mit doğru değil. Birçok farklı balık türü üzerine yapılan bilimsel araştırmalar sonucunda balıkların hafızalarının 10 saniyenin çok üzerinde olduğu ortaya çıkarılmış. Hafıza konusunda en kötü üne sahip olan Japon balıklarının dahi 4-5 ay öncesini hatırlayabildiği kanıtlanmış.