Ahmed eş-Şara'nın Kurtuluş Savaşı'nda Başarının Türk Kanı ile Suriyelilerin Kanının Birleşmesiyle Geldiğine Yönelik Açıklamada Bulunduğu İddiası Doğru mu?

4 Şubat 2025 tarihinde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile 29 Ocak 2025’te Suriye Cumhurbaşkanı olan Ahmed Şara’nın Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde bir görüşme gerçekleştirdi. Bu görüşme sonrası tarafların yaptığı açıklamalara dair sosyal medyada çeşitli iddialar dolaşımdaydı. Bunlardan biri de eş-Şara’nın düzenlenen basın toplantısında Kurtuluş Savaşı’nda Türk kanı ile Suriyelilerin kanlarının birleşmesiyle başarının sağlandığı yönünde bir açıklama yaptığı iddiası idi. Yapılan araştırmayla bu iddianın, basın toplantısının simültane çevirisinde yapılan bir hata nedeniyle yayıldığı anlaşılıyor.

Araştırmaya eş-Şara’nın konuşmasının orijinal kaydı incelenerek başlanabilir. TRT Arabi’nin resmi hesapları üzerinden ulaşılabilen bu kayıtta Türkçe dublaj yerine Arapça altyazı yer alıyor. Bu kayıtla, eş-Şara’nın aslında ne söylediğini anlamak mümkün:

Metnin orijinali: 

أتقدم بخالص الشكر والتقدير لفخامة الرئيس التركي رجب طيب أردوغان على دعوته الكريمة لزيارة الجمهورية التركية وعلى الحفاوة والكرم اللذين عهدناهما من إخوتنا الأتراك ولا أشك أن الشعب السوري لن ينسى الوقفة التاريخية للدولة التركية مؤسسات وشعباً حينما فتحوا بلادهم لملايين اللاجئين التي وصلت ذروتها عندما اختلط الدم التركي بالسوري في معارك التحرير طوال السنوات الماضية وما زال الدعم الكبير ملموساً عبر مساعي تركيا المتواصلة لإنجاح القيادة الحالية في سوريا سياسياً واقتصادياً بما يضمن استقلال ووحدة وسيادة الأراضي السورية وسلامتها.

Türkçe çevirisi: 

Türkiye Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’a nazik daveti için en içten teşekkür ve takdirlerimi sunuyorum. Türkiye Cumhuriyeti’ni ziyaret etmek ve Türk kardeşlerimizden alışkın olduğumuz misafirperverlik ve cömertliği görmek büyük bir onurdur. Suriye halkının, Türkiye devletinin tarihi duruşunu asla unutmayacağından şüphem yok. Kurumlarıyla ve halkıyla Türkiye, milyonlarca mülteciye kapılarını açtı. Bu dayanışma, Türk ve Suriyeli kanlarının özgürlük mücadelelerinde birbirine karıştığı noktada zirveye ulaştı. Geçmiş yıllar boyunca süren kurtuluş savaşlarında olduğu gibi, Türkiye’nin sürekli çabaları, Suriye’deki mevcut liderliğin siyasi ve ekonomik olarak başarılı olmasını sağlamak için hissedilmeye devam ediyor. Bu destek, Suriye topraklarının bağımsızlığını, birliğini ve egemenliğini garanti altına almayı hedefliyor.

Ortak basın toplantısının tamamına ise T.C. Cumhurbaşkanlığı’nın resmi YouTube hesabından ulaşmak mümkün. Türkçe dublajlı olarak yayınlanan bu videoda simultane çevirmenin, videonun 8:58 dakikasında “Kurtuluş Savaşı” ibaresine yer verdiği görülüyor. Özetle yayılan yanlış bilgi, bu simultane çeviri hatasına dayanarak yayılmış. Kurtuluş Savaşı olarak yanlış çevrilen yerde eş-Şara’nın kullandığı ifade tahrir (özgürleşme, özgürlük) savaşıdır. Ancak konuşmada bahsedilen savaş Suriye’de yaşanan savaş, yani Türk Kurtuluş Savaşı ile bir ilgisi bulunmuyor.

Al Jazeera ve BBC News gibi Arapça yayın yapan haber kaynakları da konuyla ilgili haberler yayımlamış. Bu haberlerde de eş-Şara’nın Türkiye’nin Suriye İç Savaşı sürecindeki desteğine vurgu yaptığı, Kurtuluş Savaşı'na dair herhangi bir ifade kullanmadığı anlaşılıyor.

NOT:  Arapça - Türkçe çevirideki desteği için Sabancı Üniversitesi Tarih programı doktora öğrencisi Nimet İpek’e teşekkür ederiz.