5 Litre Ayçiçek Yağının 2019 Yılında 35 TL 2020’de 60 TL Olduğu İddiası Doğru mu?

Bir Facebook sayfası tarafından 6 Ekim 2020 tarihinde yapılan paylaşımda ayçiçek yağının 2019 yılında 35 Türk lirası iken, 2020 yılında 60 Türk lirası olduğu ve artış oranının %71 olduğu iddia edildi. Gönderi 356 binden fazla görüntülenme 3 binden fazla paylaşım almış.

Paylaşımda geçen metin şu şekilde:

Yapılan paylaşımda 5 Litre ayçiçek yağının fiyatı karşılaştırılmış. TÜİK madde sepetine bakıldığında, ayçiçek yağının fiyatı 2019 yılının eylül ayına göre 10,51 TL. 5 litrelik ayçiçek yağının fiyatı bu hesaplamaya göre 52,55 TL. 2020 yılının eylül ayına göre ise 12,72 TL. 5 litrelik fiyatı ise bu hesaplamaya göre 63,6 TL. Ayçiçek yağını 2019 eylül ayını 2020’un eylül ayına kıyaslandığından 5 litrelik ayçiçek yağının fiyatı 11,05 TL artmış. 5 litrelik ayçiçek yağının fiyat artış oranı %21.

TÜİK, 5 Ekim 2020 tarihinde, Eylül 2020’nin Tüketici Fiyat Endeksini açıklamıştı. TÜFE'de 2020 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre %0,97, bir önceki yılın aralık ayına göre %8,33, bir önceki yılın aynı ayına göre %11,75 ve on iki aylık ortalamalara göre %11,47 artış gerçekleşmişti. Yani TÜİK’in hesaplamalarına göre Eylül 2020 enflasyon oranı %11,75.

TÜİK’in madde sepetinde açıklanan fiyatlar dışında internet araştırması yapıldığında 2020 ekim döneminde 5 litrelik ayçiçek yağının 45 TL seviyelerine kadar bulunabiliyor.

İddia YANLIŞ

Paylaşımda 5 litrelik ayçiçek yağının 2019 yılında 35 TL, 2020 yılında 60 TL olduğu iddia edilmişti. TÜİK’in madde sepetinde yer alan fiyata göre 2019 yılında 5 litrelik ayçiçek yağının fiyatı 52,55 TL. 2020 yılında ise 63,6 TL. İnternet araştırmasında 5 litrelik ayçiçek yağı 45 TL seviyelerine kadar da bulunabiliyor. TÜİK verilerine göre, ayçiçek yağı fiyatındaki değişim %21. Paylaşımda enflasyon olarak belirtilen değer son açıklanan yıllık enflasyon verileriyle uyuşsa da ayçiçek yağı fiyatındaki artışla karşılaştırılması uygun değil. Enflasyon verisi madde sepetindeki 418 birimin fiyatlarındaki değişiminin belli ağırlıklarla hesaplanması ile oluşturuluyor.