Mart Ayında Cari Açık Epey Artış Gösterdi

CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, 13 Mayıs 2020’de mecliste düzenlediği basın toplantısında 2020 yılının mart ayında açıklanan cari açığın bir önceki yılın aynı ayına göre 40 kat artış gösterdiğini iddia etti.

Cari Açık Nedir?

Cari denge, bir ülkenin ödemeler dengesindeki kalemlerden biridir. Ödemeler dengesi, bir ekonomideki yerleşik kişilerin, yurt dışındaki yani diğer ekonomilerdeki yerleşik kişiler ile belli bir dönem içinde yaptıkları ekonomik işlemlerin kayıtlarını ifade etmek üzere hazırlanan bir rapordur. Cari denge; dış ticaret dengesi, hizmetler dengesi, yatırım dengesi (birincil gelir dengesi) ve transfer gelirleri (ikincil gelir dengesi) dengesinden oluşur. Dış ticaret dengesi, yani ihracat giderleri ve ithalat giderlerinin toplamı, cari denge içinde genellikle en yüksek paya sahiptir. Belirtilen kategorilerdeki giderler, gelirlerden daha yüksekse cari açık meydana gelir.

Türkiye'de Cari Açık

TCMB’nin raporuna göre, dış ticaret açığı, bir önceki yılın aynı ayına göre 3,54 milyar $ artarak 4,29 milyar $ yükselerek, cari açığın artışındaki en büyük etken rolünü oynuyor. Hizmetler dengesi kaynaklı net girişler Mart 2019’dan beri 918 milyon $ azalarak, 735 milyon $’a geriledi. Bunun yanı sıra, birincil gelir dengesindeki açık da 6 milyon $’lık bir artış gösterdi. Mart 2019’da ikincil gelir dengesinde 131 milyon $ net giriş söz konusuyken, Mart 2020’de bu kategoride 197 milyon $ net çıkış gözlemlendi.

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın ödemeler dengesi gelişmelerine dair yayınladığı raporda, Mart 2020’de yaklaşık 4,9 milyar $ değerinde cari açık meydana geldiği görülmektedir. Aynı değer geçen yılın mart ayında ise 120 milyon $ iken bu değişim, cari açığın geçen yılın aynı ayına göre 40 katı kadar arttığını gösteriyor.

Sonuç olarak, CHP Grup Başkanvekili Engin Altay’ın iddia ettiği gibi 2020 yılının mart ayı cari açığının, 2019 yılı mart ayı cari açığına göre 40 kat artış gösterdiği iddiası doğrudur.