Türkiye G20’den Çıktı mı?

Sosyal medya platformlarında, köşe yazılarında ve haber sitelerinde Türkiye’nin G20’den çıktığına dair içeriklere sıklıkla rastlamak mümkün. IMF'nin Nisan 2022 verilerinde Türkiye'nin ekonomik büyüklük açısından 2021’de 21. sıraya düşmesi bu söylentiyi başlatan ana etken. Daha öncesinde Türkiye’nin dünyada ekonomik büyüklük sıralamasında düşmesi “G20’den çıkarılma tehdidi olarak” birçok köşe yazarı tarafından da dile getirilmişti.  

G20 (Group of Twenty) 19 ülke ve Avrupa Birliği’nden oluşan hükümetlerarası bir forum. Bu forum küresel ekonomide ortaya çıkan sorunların çözümünde koordinasyon sağlamak amacıyla 1999’da G7’nin inisiyatifiyle oluşturuldu. G20, ekonomi bakanları ve merkez bankası başkanlarının katıldığı toplantılar olarak başlasa da zaman geçtikçe devlet başkanlarının katıldığı büyük zirvelere dönüştü.  Türkiye’nin kuruluşundan bu yana üyesi olduğu G20’de Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Arjantin, Avustralya, Birleşik Krallık, Brezilya, Çin, Endonezya, Fransa, Güney Afrika, Güney Kore, Hindistan, İtalya, Japonya, Kanada, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, ve Avrupa Birliği Komisyonu yer alıyor. 

G20 ülkeleri dünya ekonomisinin yaklaşık yüzde 85'ini oluştururken, dünya ticaretinin yüzde 75'inden fazlasını gerçekleştiriyor. G20 ülkelerinin nüfusu ise dünya nüfusunun üçte ikisine denk geliyor. 19 üye ülkenin hepsi en büyük 31 ekonomi içinde yer alıyor; ancak en büyük 20 ekonomide yer alan İspanya ve İsviçre gibi kimi ülkeler G20 üyesi değil. G20 üyeleri arasında yer alan Güney Afrika ve Arjantin de an itibarıyla en büyük 20 ekonomi sıralamasında bulunmuyor. Üstelik G20 forumu 1999’da oluşturulurken de ekonomik büyüklük sıralaması dikkate alınmamış. 

Dolayısıyla G20, dünyanın en büyük 20 ekonomisine sahip ülkelerin oluşturduğu bir platform değil ve Türkiye’nin artık en büyük 20 ekonomi arasında olmaması bu platformdan çıkması veya çıkarılması anlamına gelmiyor. 

Ülkelerin ekonomik büyüklüklerini ölçmede  Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) kullanılıyor. GSYH  belirli bir zaman aralığında üretilen tüm nihai ürünlerin o yıla ait piyasa fiyatları üzerinden toplanmasıyla ölçülüyor ve sonucun ülke nüfusuna bölünmesiyle de kişi başına düşen GSYH hesaplanıyor. Her ülkenin yaptığı GSYH hesaplamalarını derleyen Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası (DB) gibi kuruluşların verilerinden en büyük 20 ekonomiyi görmek mümkün. IMF Nisan 2022 verilerine göre Türkiye, 2021'de bir sıra düşerek 21. sırada yer almıştı. IMF'nin 2022 Ekim verisinde ise Türkiye 20. sıraya tekrar yükseldi.  

IMF verilerine göre Türkiye 1980’de 97 milyar dolarlık GSYH büyüklüğüyle 21. sırada yer alıyordu. 1990larda yaşanan ekonomik krizler sonucunda Türkiye 1995’te 24. sıraya kadar gerilese de 2000 yılındaki sırası yine 21’di. 5 yıllık süreçlere bakıldığında 2005 ve 2010 yıllarında Türkiye’nin 17. sırada bulunurken, 2015 yılında bir basamak yükselerek 16. sıraya çıkmıştı. 2020 yılında 20. sıraya gerileyen Türkiye, 2021’de 21. sırada yer aldı. IMF bu verilerin yanında ülke ekonomileri için GSYH tahminlerini de veri setine ekliyor. IMF tahminlerine göre ekonomik büyüklük açısından Türkiye 2023'e kadar 20. sıradaki yerini korurken 2024'te 19., 2025'ten sonra da 18. sıraya yerleşecek.