Türkiye ve Dünyada Akaryakıt Fiyatları

2023 yılında da akaryakıt fiyatlarındaki artış, önceki yıllarda olduğu gibi kamuoyunun dikkatini çekmeye devam ediyor. Global Petrol Prices verilerine göre, 8 Mayıs 2023-10 Temmuz 2023 tarihleri arasında Türkiye'de benzinin litresi ortalama 22,37 TL oldu. 8 Mayıs tarihinde 19,80 TL ile en düşük seviyeyi gören benzin, bu üç ayda en yüksek seviyeyi 26,69 TL ile 10 Temmuz tarihinde görmüştü. Bu tarihler arasında Türkiye'de motorinin ortalama fiyatı 21,15 TL, LPG otogazın ortalama fiyatı ise 10,74 TL. 

Akaryakıt üzerinden alınan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) tutarlarında yapılan düzenlemeler Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla 16 Temmuz 2023 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Karara göre kurşunsuz benzinin litre fiyatı üzerinden alınan ÖTV tutarı 2,52 TL'den 7,05 TL ye, motorinin litre fiyatından alınan vergi tutarıysa 2,05 TL'den 7,05 TL'ye yükseldi. Otogazda ise alınacak ÖTV tutarı 5,77 TL oldu. Petrol Ofisi'nin verilerine göre, gelen zamlarla birlikte İstanbul'da benzinin litresi 28 Mayıs 2023 seçimlerinden bu yana 13,45 TL artmış bulunuyor. Bu artış da %65,4'lük bir orana tekabül ediyor. 

Global Petrol Prices sitesinden derlenen veriye göre; 8 Mayıs 2023’ten 17 Temmuz 2023 arasında Türkiye’de benzinin litre fiyatı 14 lira 23 kuruş arttı. Bu artış %71'lik bir orana tekabül ediyor.  8 Mayıs 2023'te litresi 19,80 TL olan benzinin fiyatı, 17 Temmuz'da 34,03 TL oldu. Bununla birlikte 17 Temmuz 2023 tarihinde dünyada benzinin ortalama litre fiyatı 1,77 $ iken, Türkiye’de ise 1,26 $ seviyesindeydi.

Yine Global Petrol Prices verilerine göre, 10 Temmuz 2023 itibarıyla 42 Avrupa ülkesi arasında en ucuz benzin satılan 3. ülke Türkiye oldu. Bunun en önemli sebeplerinden birisi de TL'nin dolara karşı sürekli yaşamakta olduğu değer kaybı. Global Petrol Price'ın verilerine göre, Avrupa ülkeleri arasında Rusya ve Belarus benzini daha ucuza tüketicilere satıyor. Benzinin litre başına en pahalı olduğu ülkeler ise 2,35 $ ile İzlanda ve 2,21 $ ile Holanda.

Türkiye’de asgari ücretle çalışan kişi sayısına dair resmi bir veri olmamakla birlikte Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Dairesi’nin (DİSK-AR) 2020 yılında yayımladığı rapora göre, Türkiye’de yaklaşık 14 milyon kişi asgari ücretle çalışıyor. 2023 yılının ikinci yarısında net asgari ücret ise 11 bin 402 lira 32 kuruş. Petrol Ofisi verilerine göre, İstanbul Beyoğlu'nda benzinin litresi akaryakıta gelen ÖTV zammı ile birlikte 34,02 TL oldu. 34,02 TL ele alınarak yapılan hesaplamada asgari ücretin tamamıyla 335 litre benzin alındığı görülmekte. Ortalama bir araç deposunun 45 ile 50 litre arasında olduğu düşünüldüğünde ise asgari ücret, bir aracın deposunu altı buçuk defa doldurabiliyor.