Türkiye'de Kamu Borcunun GSYH'ye Oranı Ne Kadar?

ABD Ticaret Odası, Turkish Heritage Organization, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) iş birliğiyle New York'ta düzenlenen "Türkiye'nin Finansal Reformları ve Türk Ekonomisi" konulu toplantıda konuşan Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, “Türkiye’de kamu borcunun Gayri Safi Yurtiçi Hasılaya (GSYH) oranı yüzde 28. Yükselen ve gelişmekte olan ülkelerin ortalaması yüzde 49. OECD ortalaması ise yüzde 110 civarında. Bu demek oluyor ki Türkiye kamu borcu alanında gayet iyi durumda” iddiasında bulundu.

Borç Stokunun Yapısı Değişiyor

Özel sektör eliyle yapılan yatırımların hızla arttığı son 15 yılda, Türkiye’nin borç stok yapısı önemli ölçüde değişti. 2002’den bu yana brüt dış borç stoku içinde kamu sektörünün payı %50’den %30’a gerilerken, özel sektörün payı %33’ten %70’e kadar yükseldi. Bu durumun temel sebeplerinden birisi, önceden kamu mülkiyetinde olan işletmelerin önemli bir kısmının özelleştirmeler yoluyla el değiştirmesi oldu. Öyle ki 1986’dan bu yana gerçekleşen özelleştirmelerin yaklaşık %90’a yakın bir kısmı AK Parti iktidarı döneminde gerçekleşti.

Brüt Dış Borç/GSYH Oranı 2002 Seviyesine Yükseldi

Türkiye’de kamu borcunun toplam dış borç içindeki payı azalırken, brüt dış borç stokunun GSYH’ye oranı ise son yıllarda önemli ölçüde arttı. Beşer yıllık dönemler şeklinde incelendiğinde, 2017’nin son çeyreği itibariyle %53 seviyesine çıkan oranın, 2001 krizi sonrasındaki seviyeye ulaştığı görülüyor.

Kamu Borcu Oranı Gelişmiş Ülkelerin Altında

Trading Economics’in Hazine Müsteşarlığı’nı kaynak olarak gösterdiği verilerde Türkiye’nin toplam kamu borcunun GSYH’ye oranı, 2017 senesi için %28,3 olarak belirtilmiş. OECD’nin veri tabanında ise bu oran 2016 yılı için %32. Diğer taraftan OECD ülkelerinin kamu borcu ortalaması iddia edildiği gibi %110 değil, %84 civarında. BRICS ülkeleri arasında yer alan Brezilya, Hindistan, Güney Afrika ve Çin gibi yükselen ekonomi ülkelerinin kamu borcu oranları sırasıyla %74, %68, %53 ve %47. Rusya’nın (%12) ise Türkiye’den daha düşük bir kamu borcu/GSYH oranı var.

Bakan Albayrak’ın iddiasında öne sürdüğü oranlar, OECD ortalaması haricinde büyük oranda açık kaynaklarla örtüşüyor. İddiada Türkiye’nin brüt dış borç yükünün önemli ölçüde arttığı gerçeğine ise değinilmemiş.