Aşı Üretimi Ecevit Hükümeti Döneminde mi Sona Erdi?

Geçtiğimiz yıllarda dört dönem AK Parti Erzurum milletvekilliği ve başbakan yardımcılığı gibi görevlerde bulunan eski Sağlık Bakanı Recep Akdağ, 8 Nisan 2020 günü katıldığı YouTube programında gazeteci Kemal Öztürk’ün sorularını yanıtladı. Sağlık Bakanı olarak görevde bulunduğu dönemde kapatılan Refik Saydam Enstitüsü’ne de değinen Akdağ; Türkiye’de aşı üretiminin 1998 yılında Bülent Ecevit hükümeti döneminde tamamen durdurulduğunu iddia etti. 

Tartışmalara konu olan Merkez Hıfzıssıhha Müessesi, ilk kez 1928 yılında Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı bünyesinde halk sağlığının korunmasına ilişkin araştırmalar yapılması amacıyla kurulmuş; 1983 yılında ise ismi Refik Saydam Hıfzıssıha Merkezi Başkanlığı olarak değiştirilmişti. 2011 yılında ise çıkartılan 663 sayılı KHK ile Refik Saydam Hıfzıssıha Merkezi Başkanlığı, Halk Sağlığı Kurumu’na devredilmişti. Hıfzıssıha Merkezi’nin temel görev ve işlevlerinin başında “çeşitli aşı ve serumlarla, kan ürünleri antijen ve antiserumları üretmek” geliyordu.

Türkiye’de Aşı Üretimi

Türkiye’de aşının gelişiminin Osmanlı Devleti’ne kadar uzandığına daha önce yayınladığımız aşı bültenimizde değinmiştik. Cumhuriyet tarihinde ise ilk kez 1927’de verem aşısı ile aşı üretimine başlandı. 1928’de Hıfzıssıha Merkezi’nin kurulması ile birlikte merkezileştirilen aşı üretimi, bunu izleyen yıllarda tetanozdan tifüse kadar birçok aşının üretilmesiyle devam etti. Bununla birlikte Türkiye’de en son 1997 yılında aşı üretildi. Sağlık Bakanlığı’nın resmi web sitesinde yer aldığı üzere ülkemizde aşı üretimi; 1996’da DBT ve kuduz aşısı, 1997’de ise BCG aşı üretiminin kesilmesi ile sona erdi.

1997 yılında iktidarda olan hükümetlere baktığımızda ise yılın ilk yarısında Erbakan’ın başbakanlığındaki koalisyon hükümetinin görevde olduğunu, Haziran 1997 itibarıyla ise Mesut Yılmaz başbakanlığındaki bir başka koalisyon hükümetinin görevi devraldığını görüyoruz. Bu hükümette Bülent Ecevit, başbakan yardımcısı idi. Ecevit’in başbakan olarak bir başka yeni hükümetin başında yer aldığı tarih ise Ocak 1999.

Genel bir değerlendirmede eski AK Parti milletvekili ve eski Sağlık Bakanı Recep Akdağ’ın iddiasında yer verdiği gibi aşı üretiminin 1998 yılında değil ancak 1997’de durdurulduğunu ve dönemin başbakanının Ecevit değil ancak Mesut Yılmaz olduğunu görmekteyiz. Bununla birlikte aşı üretiminin durdurulduğu yıl Ecevit, dönemin başbakan yardımcısı olarak koalisyon hükümetinde görevde bulunuyordu.