Bu yeni yapı, 15 Temmuz'dan sonra önündeki bütün engelleri kaldırdı, sendikaları darmadağın etti, sadece kendisine yakın sendikalar büyüdü. Memur-Sen'in üye sayısı 13 kat arttı.
Sendikalı Çalışanların Sayıları Ne Durumda?
TBMM’de bir basın açıklaması düzenleyen Orhan Sarıbal, AK Partinin 15 Temmuz 2016 darbe girişimi sonrası izlediği politikaları eleştirdi. Sarıbal, 15 Temmuz sonrası yeni bir yapının kurulduğunu ve sendikaların darmadağın edildiğini ifade etti. Ancak hükümete yakın sendikaların büyüyebildiğini belirten Sarıbal, Memur-Sen’in üye sayısının ise 13 kat arttığını iddia etti.
Türkiye’de sendikacılık hiçbir zaman kolay olmadı. 12 Eylül darbesi sonrasındaki dönemde hakları kısıtlanan işçiler ve kamu emekçileri arasında sendikacılık faaliyetleri önemli ölçüde azaldı. 2016 darbe teşebbüsü sonrası başlayan ve birinci yılını aşan OHAL uygulaması sürecinde de sendika üyesi birçok çalışan meslekten ihraç edildi. Peki, birinci yılını geride bıraktığımız OHAL döneminde işçiler ve kamu personeli arasında sendika üyesi olan çalışan sayısı ne kadar değişti?
2003’te 2,7 Milyon Olan Sendikalı İşçi Sayısı 1,5 Milyona Düştü
Sendikaya üye olan çalışan sayısını, işçi ve kamu çalışanı statüsünde olmak üzere iki grupta inceledik. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı sitesi üzerinden erişilebilen en güncel tarihli veriler 2017 Ocak ayına ait. Bu tarihte sendikaya üye olan toplam sendikalı işçi sayısı 1.546.565’di. Darbe teşebbüsünün gerçekleştiği Temmuz 2016’da ise bu sayı 1.499.879’du. Dolayısıyla toplam sendikalı işçi sayısında, darbe teşebbüsünden sonra bir azalma yaşanmamış. Ancak 2002 yılı baz alındığında, AK Parti iktidarları süresince sendikalı işçi sayısının yaklaşık %45 oranında azaldığı ortaya çıkıyor. Ocak 2003 itibariyle Türkiye’de sendikalı işçi sayısı 2.717.326’ydı.
15 Temmuz Sonrası Toplam Sendikalı Kamu Çalışanı Sayısı Azaldı, MEMUR-SEN Üye Sayısı Arttı
Darbe girişiminin yaşandığı Temmuz 2016’da kamu görevlileri arasında sendika üyesi olan çalışan sayısı 1.756.934’tü. 2017 Temmuz ayında ise toplam sendikalı kamu çalışanı sayısı yaklaşık 70 bin azalarak, 1.684.328’e geriledi. Bu dönemde üye sayısı 50 binin üzerinde olan konfederasyonlardan KESK ve Türkiye KAMU-SEN’in üye sayılarında ciddi azalmalar olurken, MEMUR-SEN üye sayısını 41 bin kişi arttırdı. 2002 yılı baz alındığı zaman, sendika üyesi toplam kamu çalışanı sayısının bugüne kadar yaklaşık üç kat arttığı ortaya çıkıyor. Bu dönemde KESK üyesi kamu çalışanlarının sayısı ise azaldı. Yine aynı dönemde MEMUR-SEN üye sayısı ise yaklaşık 22 katlık muazzam bir artış gösterdi.
CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal’ın iddiası, özellikle 15 Temmuz sonrasındaki dönemi dikkate alıyor. Sarıbal, 15 Temmuz sonrasında sendikaların darmadağın olduğunu ve sadece hükümete yakın sendikaların büyüdüğünü söylemişti. Bu önerme tam olarak doğru değil; 15 Temmuz sonrası işçi sendikalarının toplam üye sayısı artarken, memur sendikalarının toplam üye sayısı ise azalmış. Diğer taraftan, MEMUR-SEN’in üye sayısı 15 Temmuz’dan sonra iddia edildiği gibi 13 kat değil, sadece %5 civarında artmıştır ancak başta KESK olmak üzere diğer konfederasyonların üye sayısı azalmıştır.
Demeç 15 Temmuz sonrasına odaklanma birlikte, uzun vadede Türkiye’de özellikle kamu çalışanları arasındaki sendikacılık faaliyetleri giderek tek bir konfederasyon altında, MEMUR-SEN, kümeleniyor. Bu durumda iddiada kısmen doğruluk payı vardır.