2002 yılından beri Türkiye ekonomisinin seyrine bakıldığı zaman, hedeflerin büyük oranda tutturulmuş olduğunu görüyoruz.
2015 Vaatleri
Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, Sepetçiler Kasrı’nda düzenlenen ekonomi konulu sohbet toplantısında yaptığı açıklamada Türkiye ekonomisinin 2002 yılından beri seyrine bakıldığında, AK Parti’nin hedeflerinin büyük oranda tutturulmuş olduğunu iddia etmiştir.
Bu iddianın analizi için AK Parti’nin 2002, 2007 ve 2011 seçim beyannamelerinde doğrudan niceliksel hedef bildiren ekonomik vaatler tarandı. Bu tür vaatler 2002 seçim beyannamesinde bulunamasa da 2007 ve 2011 seçim beyannamelerinde mevcut.
AK Parti 2007 seçim beyannamesinde 2013’e kadar gerçekleşecek 6 ekonomik hedef sıralanmış:
“Kişi başına gelir 10 bin doları (satın alma gücü paritesine göre 15000 doları) geçecek.”
2013 yılında kişi başına düşen GSYH 10 bin 806 dolar, satın alma gücü paritesine göre ise 18 bin 993 dolar oldu. Hedef gerçekleşmiş.
“Milli gelir 800 milyar dolara ulaşacak”
2013 yılında GSYH 821 milyar dolar oldu. Hedef gerçekleşmiş.
“Enflasyon düşük tek haneye inecek”
2007 Mart ayında yüzde 10,2 olan 12 aylık enflasyon 2013 Mart ayında yüzde 8,1’e düşmüş. Bu dönemde 2010 yılı haricinde hiçbir enflasyon hedefi gerçekleşmedi. Merkez Bankası hedeflemelerinin % 5 ve % 7,5 aralığında olduğu dikkate alındığında 2013 yılında enflayonun “düşük tek haneye” inmediği çıkarımı yapılabilir. Hedef gerçekleşmemiş.
“İşsizlik oranını daha da düşecek.”
2007’de yıllık işsizlik oranı yüzde 10,3 iken 2013’te yüzde 9,7’e düşmüş. Fakat Ocak 2015 işsizlik oranının yüzde 11,3 olduğu dikkate alındığında oranının stabil olarak düşmediği anlaşılıyor. Hedef kısmen gerçekleşmiş.
“İhracat 200 milyar doları aşacak.”
2007 yılında 107 milyar dolar olan ihracat 2013’te 151 milyar dolara çıkmış ama 200 milyar doları aşamamıştır. Hedef gerçekleşmemiş.
"Turizm geliri 40 milyar dolara yaklaşacak”
2007 yılında 21 milyar dolar olan turizm geliri 2013’te 32 milyar dolara çıkmış. Yaklaşma yüzde 10’luk dilimin dışında kalmış. Hedef gerçekleşmemiş.
AK Parti’nin 2011 seçim beyannamesinde 2015 yılı için 4 hedef sıralanmış:
“2015’te Gayri Safi Yurtiçi Hasıla 1 trilyon 76 milyar dolar olacak.”
TÜİK’in açıkladığı verilere göre Türkiye’nin 2014 yılı için GSYH’i 800 milyar dolar. IMF’nin Nisan 2015 itibariyle revize ettiği tahminlere göre 2015 yılı GSYH beklentisi 752 milyar dolar. Düşük büyüme rakamları ve doların değer kazanması gibi faktörler eklendiğinde hedefin tutturulması imkansıza yakın. Hedef gerçekleşmeyecek.
“2015’te kişi başı milli gelir 14046 dolar olacak.”
TÜİK verilerine göre kişi başına milli gelir 2014 yılı için 10 bin 404 dolar. IMF’nin kişi başına GSYH için 2015 yılı beklentisi ise 9 bin 680 dolar. Hedef gerçekleşmeyecek.
“2015’te ihracat 201,2 milyar dolar olacak.”
TÜİK verilerine göre Türkiye 2014 yılında 157,7 milyar dolar ihracat yaptı. Dünya Ticaret Örgütü 2015 yılında dünya ticareti için % 5,3’lük büyüme bekliyor. Türkiye’nin son beş yıllık ihracat performansına da bakıldığında bir yıl içinde % 25’leri aşan bir artış imkansıza yakın. Hedef gerçekleşmeyecek.
“2015’te dünya mal ticaretinden aldığımız pay % 1’e çıkacak.”
Dünya Ticaret Örgütü verilerine göre Türkiye’nin dünya mal ticaretinden aldığı pay 2013 yılı için yüzde 0,81. IMF tahminleri dikkate alındığında en olumlu senaryoda 2015 yılı için bu oran yüzde 0,86 – 0,87 seviyelerine çıkabilir ama yüzde 1’e çıkması imkansıza yakın. Hedef gerçekleşmeyecek.
Genel değerlendirmede, AK Parti’nin 2007 ve 2011 seçim beyannamelerinde niceliksel olarak doğrudan ekonomik hedef belirten 10 vaat incelemeye alındığında bunlardan sadece üçünün tam olarak gerçekleştiği birinin de kısmen gerçekleştiği görülüyor. AK Parti’nin 2011 seçim beyannamesinde 2015 için belirttiği dört ekonomik hedefin de 2014 yılı göstergeleri dikkate alındığında tutturulması imkansıza yakın.
Sonuç olarak, Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş’un iddiasında büyük oranda doğruluk payı yoktur.
Kültür ve Turizm Bakanı
İddiasında Büyük Oranda Doğruluk Payı Yoktur.
