2019'da Devletin Faiz Giderleri Ne Kadar?

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu 17 Kasım 2019 tarihinde Birkonfed İş Dünyası Konfederasyonu tarafından düzenlenen ekonomi değerlendirme toplantısına katıldı. Toplantıda yapmış olduğu konuşmasında Türkiye’nin birçok makroekonomik göstergesine dair yorum yapan Kılıçdaroğlu, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin her bir saatte ödediği faizin 2 milyon $ olduğunu da iddia etti.

Kemal Kılıçdaroğlu’nun bu iddiasını analiz ederken T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan merkezi yönetim bütçe giderleri istatistiklerinde faiz giderleri kalemini inceledik. Bununla beraber yapmış olduğumuz hesaplamalarda da T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın ortalama döviz kuru verilerinden yararlandık.

1 Saatte Ödenen Ortalama Faiz İddianın da Üstünde

2018 yılının ikinci yarısında TL’nin yabancı para birimleri karşısındaki aşırı değer kaybıyla beraber TCMB tarafından borç verme faizleri sık sık arttırılmış, ülkedeki enflasyon oldukça yükselmiş ve  ithalat rakamları da oldukça düşüş yaşamıştı. Ekim 2018’de %24’lere kadar ulaşan borç verme faizi Temmuz 2019’a kadar aynı oranda devam etti. Türkiye’de borç verme faizi Temmuz 2019’dan sonra TCMB’nin yaptığı 3 toplantıda da düşürülse de hala %14 seviyelerinde ve Avrupa ülkeleri arasında listenin üst sıralarında.

T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayınlanan merkezi yönetim bütçe giderleri rakamları incelendiğinde, bakanlığın  ilk 10 aydaki faiz giderlerini açıkladığını görüyoruz. Paylaşılan bütçe verilerini daha detaylı incelediğimizde ise devletin ilk 10 ayda toplam yaptığı faiz ödemesi 88,3 milyar TL. 2019 yılında en çok faiz ödemesi yapıldığı ay ise 14,7 milyar TL ile Şubat 2019. En az faiz giderinin olduğu ay ise 4 milyar 360 milyon TL ile haziran ayı.

Kemal Kılıçdaroğlu’nun iddiada belirttiği devletin 1 saatte yaptığı ortalama faiz ödemesini bulabilmek için ise TCMB ortalama döviz kurlarını inceledik. Bununla birlikte her ayı da kendi gün sayısına göre, günü de 24 saat ele alarak devletin 1 saatte yapmış olduğu faiz ödemesini hesapladık.

Yaptığımız hesaplamalara göre 10 ayda devlet tarafından en fazla faiz ödemesi saatte 4,2 milyon $ ile Şubat 2019’da yapılmış. Ardından 1 saatte en fazla faiz ödemesinin yapıldığı aylar ise 3 milyon $ ile eylül, 2,8 milyon $ ile mart ayları. Devlet tarafından 1 saatteki faiz ödemesinin en az yapıldığı ay ise 1 milyon $ ile haziran ve 1,2 milyon $ ile nisan ayları. Dolar kurunun ortalama 5,65 olduğu bu 10 ayda devletin yapmış olduğu faiz gideri ise yaklaşık 15 milyar 630 milyon $. 10 ayı 304 gün ve 7302 saat olduğu düşünüldüğünde de saat başı devlet tarafından ödenen faizin ortalama 2,14 milyon $ olduğu hesaplanıyor.

Sonuç olarak devletin 2019 yılının ilk 10 ayında ödemiş olduğu saatlik faiz Kemal Kılıçdaroğlu’nun iddiasının az da olsa üstünde ve yaklaşık 2,14 milyon $.