ABD Başkanı'nın Büyükelçi Atamaları Senato Onayı ile Gerçekleşiyor

ABD Başkanı'nın Büyükelçi Atamaları Senato Onayı ile Gerçekleşiyor

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu geçtiğimiz Cumartesi günü İstanbul’da muhtarlar ile bir araya geldi. Kılıçdaroğlu bu toplantı esnasında yaptığı konuşmada başkanlık sistemi tartışmalarına değindi ve ABD’deki başkanlık sisteminde başkanın yetkilerinin azlığına dikkat çekerek, ABD Başkanı’nın büyükelçi bile tayin edemediğini iddia etti.

ABD Başkanlarının Yetkileri Kısıtlı

Kılıçdaroğu’nun iddiasını incelemek için yaptığımız araştırmada ABD Anayasası’nın 2.maddesinin başkanın yetkilerini düzenleyen hükümleri içerdiğini gördük. Bu maddeye göre ABD başkanı kamu görevlileri, Yüksek Mahkeme yargıçları, ve büyükelçileri atayabiliyor. Ancak bu atama süreci asıl olarak başkanın söz konusu pozisyonlar için bir aday göstermesi ile başlıyor. Başkanın aday gösterdiği kişiler daha sonra Senato’da tartışılıyor ve ancak Senato’nun onayı ile atama gerçekleşiyor. Yani, bu atamalarda başkanın yetkisi sadece atanmasını istediği kişileri aday göstermek, atama kararı sadece Senato onayıyla gerçekleşebiliyor.

Senato’nun rolü bu noktada öyle güçlü ki kimi zaman büyükelçilerin uzunca bir süre atanamadıkları söz konusu oluyor. 2015 yılında, ABD Başkanı Obama’nın aday gösterdiği 32 büyükelçinin ataması Senato onayının gelmemesi sebebiyle oldukça gecikmişti. Bu gecikmenin kimi adaylar için 2 yıldan uzun sürdüğünü de belirtelim. En güncel örnek ise ABD’nin Meksika Büyükelçisi olarak atanan Roberta Jacobson. Jacobson’un atanma süreci 9 ay sürmüştü.

Sonuç olarak ABD’de başkanın büyükelçi atama yetkisi Senato onayı ile sınırlanmış durumda. Bu durumda CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun iddiasında doğruluk payı vardır.