Taşeron Sorunu

Taşeron Sorunu

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, partisin seçim beyannamesini açıkladığı toplantıda, Türkiye’de kamuda çalışan 800 bin taşeron işçisinin olduğunu iddia etti.

Kamuda çalışan taşeron işçi sayısı son 10 yılda 185 katına çıktı

Taşeron veya alt işveren, alt işletici gibi isimler ile de anılan, birçok durumda bir işin veya işin bir kısmını gerçekleştirmek ya da işverenin sözleşmesindeki tüm yükümlülüklerini yerine getirmek amacıyla anlaşma imzalayarak üstlenen diğer yüklenicidir. Fakat işçi lehine yasal düzenlemeden yoksun olan taşeron sistemi, rekabetçi piyasanın da etkisiyle Türkiye’de esnek çalışma istismarının, işçi hakları gaspının ve iş güvenliği sorunlarının ana kaynaklarından biri haline gelmiştir. Kamu ve özel sektördeki taşeron işçi sayısı açık kaynak olarak herhangi bir yerde yayınlanmamakta ancak bakanlıkların soru önergelerine verdikleri cevaplar üzerinde bu konuda bilgi edinilmektedir. CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba’nın soru önergesine, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik tarafından verilen yazılı cevapta, Türkiye’de 2014 sonu itibariyle 1 milyon 482 bin taşeron işçisi vardır.

Ekim 2014’te Bakan Çelik’in bu defa MHP Mersin Milletvekili Ali Öz’e verdiği yanıtta toplam taşeron işçi sayısının kamu ve özel sektör ayrımı da görülebiliyor. Bakanlığın cevabına göre toplam taşeron işçi sayısı 2004’e oranla tam 7 kat artmış. Kamuda çalışan taşeron işçi sayısı ise 2004 – 2013 aralığında 185 katına çıkmış.

Mahmut Tanal’ın başka bir soru önergesine Bakanlığın Eylül 2012’de verdiği yanıtta bu defa taşeron firmalar tarafından bildirimi yapılan sigortalı sayısı 2002 – 2011 arası için verilmiş. Fakat toplam taşeron işçi sayısı açısından verilen yanıtlar birbiriyle tam olarak uyuşmuyor. Örneğin 2011 yılı için Eylül 2012’de verilen cevapta 1 milyon 611 bin bildirimi yapılan sigortalı sayısı belirtilmişken iki yıl sonra verilen cevapta aynı yıl için 528 bin taşeron işçisi olduğu belirtilmiş.

Son olarak kamu sektöründe çalışan taşeron işçi sayısı ile ilgili eski Devlet Bakanı Recep Önal’ın Temmuz 2001’de verdiği yanıtta 2001 itibariyle 83 kamu kurum ve kuruluşunda 37657 adet işçinin istihdam edildiği bildirilmiş. Daha sonra verilen yanıtta 2004 için kamu sektöründe 3183 işçinin istihdam edildiği belirtilmiştir. 2001 – 2004 arası bu ciddi azalma dikkat çekicidir. Bu azalmanın politika değişikliğinin mi yoksa bildirimlerdeki sorunların mı neden olduğu araştırılması gereken bir konudur.

Genel değerlendirmede, Kılıçdaroğlu’nun kamuda çalışan 800 bin taşeron işçisi olduğuna dair iddiasını tamamıyla doğrulayacak bir resmi kaynak yoktur. Bu nedenle, mevcut en güncel veriler dikkate alındığında 2014 sonu için Türkiye’de çalışan taşeron işçi sayısı 1 milyon 482 bin, 2013’te kamuda çalışan taşeron işçisi sayısı da 590 bindir. Bu göstergelerde son yıllarda gerçekleşen artuış oranları dikkate alındığında kamuda taşeron işçi sayısının 750 bin – 800 bin aralığında olabileceğini tahmin etmek makul bir iddiadır.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun iddiasında kayda değer ölçüde doğruluk pay vardır.