Türkiye Borçsuz Bir Ülke mi?

Türkiye Borçsuz Bir Ülke mi?

T.B.M.M. Başkanı İsmet Yılmaz, Sivas’ta şehit aileleri için düzenlenen iftar yemeğine katıldığı programda, hem muhtemel koalisyon olanakları hakkında hem de kendisinin de bir parçası olduğu, geride kalan AK Parti iktidarları hakkında konuştu. Yaptığı konuşma sırasında 2002 yılında göreve gelen AK Parti’nin borçlu bir ülke devraldığı, bugün ise ülkeyi borçsuz hale getirdiği iddiasında bulundu.

Türkiye Borçsuz Bir Ülke mi?

İsmet Yılmaz’ın bu iddiasını analiz etmek için T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı’nın sunduğu 'Türkiye’nin Brüt Dış Borç Stoku' verilerinden faydalanacağız. Ancak belirtmek gerekir ki, demecin kendisinden, bahsedilen borcun tüm ülkeye ait olan borç mu, yoksa hükümeti doğrudan ilgilendiren ve sorumluluk altına alan kamu borcu mu olduğunu bilemiyoruz. Bu nedenle birincil olarak ‘Kamu Sektörü Dış Borç Stoku’ üzerinden ilerlemek mantıklı görünüyor.

İlgili verilerde ayrı ayrı ve toplam olarak Kamu Sektörü Dış Borcu, TC Merkez Bankası Dış Borcu ve Özel Sektörü Dış Borcu kalemleri yer almakta. Bunlara ek olarak yıl bazında Türkiye’nin Toplam Dış Borç Stoku ile bunun GSYH’ye oranını da inceleyebiliriz.

2002 Yılında Dış Borç 130 Milyar Dolar

AK Parti’nin iktidara geldiği 2002 yılının verilerine baktığımızda, kamu sektörünün brüt dış borcunun 64.5 milyar dolar civarında olduğu görülüyor. Aynı yıl ülkenin toplam dış borç stoku ise 129.6 milyar dolar. Kamu borcu, toplam borcun yarısına yakın bir değerde ve toplam borcun GSYH’ye oranı ise %56,2 seviyesinde.

Değerler Milyon Dolar Cinsindendir

7 Haziran 2015 seçimleri ile tek başına iktidar dönemini kapatan AK Parti’nin, dış borç konusundaki son verisi ise 2015’in ilk çeyrek verileri. Bu duruma göre borçluluk durumunu incelediğimizde ise, kamu sektörü dış borç stokunun 113.3 milyar dolar, Türkiye’nin ise toplam dış borç stokunun 392.8 milyar dolar seviyesinde olduğu görülüyor.

2002’den 2015’e kadar kamu sektörünün dış borcunun bir kata yakın artış yaşadığı, ülkenin toplam dış borcunun ise 2 kattan fazla arttığı ortada. Ancak bu borçluluk durumunun halka etkisi anlamında daha verimli bir gösterge olabilecek, dış borcun GSYH’ye oranlarını incelediğimizde ise, 2002 yılında %56,2 seviyesine kadar çıkan oran, AK Parti iktidarının ilk dönemlerinde %38 seviyesine kadar düşse bile, günümüzde yeniden %50 seviyelerinde dolaşmaktadır.

Tüm bu verilere baktığımızda, 2002’den 2015’e kadar, hükümeti doğrudan ilgilendiren kamu sektörünün dış borcunun iki kata yakın arttığı ancak bu borcun, ülkenin toplam dış borcu içindeki payının ciddi derecede azaldığını görüyoruz. Ancak bu durum ciddi ölçüde artan özel sektör borcundan kaynaklanmaktadır. Aynı zamanda Türkiye’nin toplam dış borcunun da 2002-2015 döneminde iki kattan fazla artış yaşadığını görebiliyoruz.

Dolayısıyla Meclis Başkanı İsmet Yılmaz’ın iddiasında doğruluk payı yoktur.