Dersim Katliamı Hakkında

Dersim Katliamı Hakkında

CHP Sinop milletvekili Engin Altay, 13 Ağustos 2014 tarihinde, TBMM genel kurulunda yaptığı konuşmada Dersim katliamının yapıldığı dönemde dönemin başbakanının Celal Bayar olduğunu iddia etmiştir.

Tarihsel bir konu olduğundan olabildiğince birincil kaynaklar ve bunu yorumlayan açık kaynaklardan hareketle bu iddia analiz edilmeye çalışılacaktır

Öncelikle dönemin iki başbakanının görev süresinin tam olarak ne zaman olduğu ile ilgili TBMM tutanaklarını göz attığımızda 18 Eylül 1987 tarihli tutanağın 344. Sayfasında Başbakan İsmet İnönü “Tunceli Islahatı”nın son durumu ile ilgili olarak meclisi bilgilendirdiği  ve 849 kişinin teslim olduğunu söylemektedir.

1 Kasım 1937 tarihli tutanakta ise İsmet İnönü’nün başbakanlıktan istifa ettiği ve onun yerine Celal Bayar’ın getirildiği ifade edilmektedir.

İlk Dersim Harekatı Mart 1937’de başlamış, Eylül ayında sona ermiştir. Bu harekat sonucunda aralarında Seyit Rıza’nın da bulunduğu 7 kişi idam edilmiştir. Buradan görülmektedir ki ilk harekatın süresince başbakan İsmet İnönü’dür.

Fakat resmi rakamlara göre yaklaşık 13000 kişinin ölümüne neden olan, (ve bazı kaynaklara göre zehirli gaz kullanıldığı iddia edilen) harekat dönemi 1938 Eylül’üne kadar süren harekat ve tarama dönemidir. Bu dönem Celal Bayar’ın başbakanlığında geçilmiştir.

29 Haziran 1938 tarihli tutanakta Başbakan Celal Bayar’ın yaptığı konuşmadan:

“Bu münasebetle ordu Dersim için vazife alacak ve umumi bir tarama harekatile, tedib kuvvetlerine müzahir olaraktan, bu meseleyi kökünden söküb atacaktır.”

Sonuç olarak, CHP Sinop milletvekili Engin Altay’ın iddiasında doğruluk payı vardır.