Hangi Anayasalarda "Allah Vurgusu" Var?

Hangi Anayasalarda "Allah Vurgusu" Var?

Bingöl'de CHP İl Başkanlığı'nı ziyaret eden CHP İstanbul Milletvekili Ali Özcan, yeni Anayasa ile ilgili değerlendirmelerde bulundu. TBMM Başkanı İsmail Karaman'ın, "Laiklik yeni anayasada olmamalı." şeklindeki sözlerini eleştiren CHP'li Özcan, CHP’nin bu sözlere çok şiddetli şekilde tepki verdiğini belirtti. Dünyanın hiçbir yerinde Allah vurgusu ile anayasa yapılmadığını savunan Ali Özcan, "Biz diyoruz ki; Allah korkusu bizim içimizdedir. Allah vurgusuyla anayasa olmaz. Dünyanın hiçbir yerinde Allah vurgusuyla anayasa yoktur. Anayasa Kur'an-ı Kerim değildir.” dedi.

Anayasa ve Laiklik İlkesi Gündemde

Meclis Başkanı Kahraman’ın daha önce analizini yaptığımız laiklik ilkesinin sadece Türkiye, Fransa ve İrlanda anayasalarında olduğuna dair iddiası gibi genelleme içeren bu iddia da teyite muhtaç bir demeç olarak öne çıkıyor. Her ne kadar laiklik ve sekülerizm ilkeleri evrensel ilkeler olarak yasa yapımlarına yol gösterseler de, birçok ülkenin anayasasında, özellikle başlangıç bölümlerinde, dinsel referanslar öne çıkabiliyor.

Örneğin Kanada Anayasası’nın başlangıç bölümü şu şekilde:

“Whereas Canada is founded upon the principles that recognize the supremacy of God and the rule of law” (Kanada, Tanrı’nın üstünlüğü ve hukukun üstünlüğünü tanıyan prensiplere dayalı olarak kurulmuştur).

Polonya Anayasası’nın başlangıç bölümü ise Polonya kültürünün Hristiyan mirası üzerinden yükseldiğini açıkça belirtiyor. Anayasada 5 kez Tanrı kelimesi geçiyor. Norveç Anayasası’nın 2. maddesi de Hristiyan mirasa atıfta bulunmuş.

Endonezya, Pakistan ve Cezayir Anayasalarında da, İslam’a atıfta bulunularak, Allah kelimesi geçiyor. 1998'de kabul edilen Arnavutluk Anayasası ve 1999’da kabul edilen İsviçre Federal Anayasası da Tanrı kelimesini içeren diğer anayasalar.

Özetle, gerek gelişmiş demokrasiye sahip gerekse de gelişmekte olan demokrasiler statüsündeki birçok ülkenin anayasasında dinsel referanslar ve Tanrı kelimesi yer almakta. Bu nedenle, CHP İstanbul Milletvekili Ali Özcan’ın dünyanın hiçbir yerinde Allah vurgusuyla anayasa olmadığına dair genellemesinde doğruluk payı yoktur.