Avrupa’da nikahları kim kıyıyor, Hristiyan batı dünyasında? Amerika’da kim kıyıyor nikahları? Burada herkes kilisede nikah kıydırıyor. Kilisenin dışında bir yerde nikah kıyılıyor mu? Hayır
Avrupa’da nikahları kim kıyıyor, Hristiyan batı dünyasında? Amerika’da kim kıyıyor nikahları? Burada herkes kilisede nikah kıydırıyor. Kilisenin dışında bir yerde nikah kıyılıyor mu? Hayır
Türkiye birkaç gündür TBMM’ye sunulan, müftülere nikâh kıyma yetkisi verilmesine olanak sağlayan tasarıyı tartışıyor. Tasarıya karşı çıkanlar, uygulamanın laiklik ilkesine aykırı olduğu ve başta çocuk gelin sayısında artış olmak üzere, kadın hakları için dezavantajlı bir duruma yol açacağı görüşünü savunurken, iktidar kanadı aksine bu durumun kayıt dışı evlilikleri önlemeye yarayacağını ve nikâh işlemlerini hızlandıracağını savunuyor. Müftülere nikâh kıyma yetkisinin savunucuları ayrıca, benzer uygulamaların dünyanın farklı yerlerinde de yürürlükte olduğu görüşünde. AK Parti Manisa Milletvekili Selçuk Özdağ ise CNN Türk’te katıldığı “Türkiye’nin Gündemi” programında bu iddiayı bir adım öteye taşıyarak, Batı’da kilise dışında başka yerde nikâh kıyılmadığı iddiasında bulundu.
Hümanist Nikahlar
Basit bir internet taraması yapıldığında Selçuk Özdağ’ın iddiasının tam zıttı olan birçok kaynağa erişmek mümkün. Örneğin ABD’de kilise rahiplerinin yanı sıra, yargı memurları da (genellikle yargıçlar) nikâh kıyma yetkisine sahip. Ayrıca birçok batı ülkesinde sıradan vatandaşlar da nikâh kıyma yetkisine sahip olabiliyor. Literatürde “hümanist nikah” olarak geçen bu uygulama; ABD, Avustralya, İrlanda, İskoçya, İzlanda, Kanada, Norveç ve Yeni Zelanda’da mevcut. Hümanist nikâhlarda, nikah kıyma yetkisini farklı ülkelerde temsilcilikleri bulunan Hümanist Vakıflar sağlıyor (Humanist Society Scotland, Humanist UK, Universal Life Church). Bu vakıflarla iletişime geçip akredite olduktan sonra, dilediğiniz kişi (dostunuz, akrabanız ya da rızası olan bir yabancı) sizin nikahınızı kıyabilir.
Hümanist nikahlar dini ya da yasal yetkililerin nikah kıyamadığı durumlarda sıklıkla tercih ediliyor. Eşcinsel çiftler arasındaki nikahlarda olduğu gibi, makul gerekçelerle tercih edilebilen bu uygulama ayrıca, magazin haberlerinde “deniz altında evlendiler”, “paraşütle süzülürken evet dediler” ya da “yastığıyla evlenen adam” gibi başlıklarla kendisine yer bulan sıra dışı törenlerde de tercih edilebiliyor. Hümanist nikahlarda dikkat çekici olan husus, nikahı kıyan kişinin evlenen çiftin inançlarına göre seremoniyi yönetme olanağı sağlaması. Yani hümanist nikahların, toplumun genelinde kabul görmeyen ancak, evlenen çiftin tercih ettiği her türlü inanç, felsefe ve kişisel tercihi yansıtan bir seremoni gerçekleştirmek gibi bir faydası var.
ABD Eyaletlerinden Uygulamalar
ABD özelinde nikah kıyma prosedürü ile ilgili kanunlar eyaletler arasında farklılık gösteriyor. Türkiye’de getirilmek istenilen uygulamaya karşı tepki gösterenler, müftülük yetkililerine nikah kıyma yetkisi verilmesi durumunda bu hakkın ayrım yapmaksızın tüm inanç gruplarına sağlanması gerektiğini öne sürüyorlar. ABD’nin birçok eyaletinde bu sorun ortadan kalkmış görünüyor. Örneğin Alaska eyaletinde herhangi bir dinin resmi temsilcisinin nikah kıyma yetkisi var. Minnesota’da ise Amerikan yerlileri kendi dini tercihlerine göre nikah kıymakta özgür. Yine birçok eyalette Hindu ve Yahudi din adamlarının nikah kıyma yetkisi var. Colorado da ise çiftler, kendi nikahlarını üçüncü bir kişinin yardımı olmadan kıyabiliyorlar. Idaho, Michigan, Mississippi, New York ve Pennsylvania’da belediye başkanları nikah kıyabiliyor. Özetle, ABD’nin birçok eyaletinde, yetkili kurumlardan onay alındığı sürece dini yetkililerin dışında dilediğiniz herhangi biri nikahınızı kıyabiliyor.
Manisa Milletvekili
İddiasında Doğruluk Payı Yoktur.
