Neymiş? 1923-1950 arasında yapılan toplam 3,4 milyar dolar ihracat şimdi bir haftada yapılıyormuş! İyi de aynı dönemde Türkiye’nin dış ticaret açığı sıfır! Bugün ise haftada 1,2 milyar doları buluyor.
1923-1950 Arası Türkiye'nin Dış Ticaret Açığı
CHP İstanbul Milletvekili Ünal Çeviköz, şahsi Twitter hesabından paylaştığı mesaj ile ticaret istatistiklerine dair dönemsel bir karşılaştırmada bulundu. Ünal Çeviköz’ün mesajının, tweetin atıldığı tarihten iki gün önce Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan’ın konuşmasında yer verdiği karşılaştırmaya bir cevap olduğu her ne kadar direkt olarak belirtilmese de görülebiliyor.
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, 4 Ocak tarihli ticaret rakamlarını açıkladığı basın toplantısında CHP iktidarıyla geçen 1923-1950 yılları arasındaki 27 senelik dönemde yapılan toplam 3,4 milyar dolarlık ihracatın, günümüzde artık bir haftada kaydedilebildiğini iddia etmişti. Ünal Çeviköz de bu iddialara cevap vererek, söz konusu dönem ile günümüzdeki ticaret istatistiklerini dış ticaret açığı verileri üzerinden karşılaştırarak, 1923-1950 arası dönemde dış ticaret açığının sıfır olduğunu, bugün ise haftada 1,2 milyar dolarlık bir ticaret açığının bulunduğunu iddia etti.
Yıllara göre dış ticaret istatistiklerine TÜİK’in veri tabanından ulaşılabiliyor. 1923 yılından itibaren toplam ithalat, ihracat değerlerinin, bu değerlerin yıllık değişiminin ve dış ticaret dengesinin derlendiği tablodan bu iddianın doğruluk kontrolü yapılabilir. Aşağıda TÜİK’in tablosundan aldığımız kısımda, 1923-1950 arası döneme ilişkin ticaret verileri mevcut. Bu dönem arasında toplam ihracatın yaklaşık 3,4 milyar dolar olduğu sonucuna zaten yıllık toplam ihracat değerleri toplandığında kolaylıkla varılabiliyor.
Toplam ihracat gelirleri ile ithalat harcamaları arasındaki farka işaret eden dış ticaret dengesi, 1923-1950 arası dönemde her yıl pozitif olarak gerçekleşmemiş. Tablodan bu dönem içerisinde dış ticaret açığı bulunan senelerin de olduğu görülebiliyor. Ancak, 1923-1950 arası yapılan toplam ihracat gelirleri ve ithalat harcamalarını karşılaştırdığımızda ise milletvekili Çeviköz’ün de dediği gibi, bu geniş dönemde dış ticaret açığının neredeyse sıfır olduğu, hatta az miktarda bir cari fazlanın bulunduğu görülebiliyor. Yaklaşık 3,36 milyar dolar olan 1923-1950 yılları arasında toplam ihracat gelirlerine karşın, aynı dönemdeki ithalat harcamaları yaklaşık 3,32 milyar dolar.
Günümüzde Dış Ticaret Açığı Ne Durumda?
2018 yılının Aralık ayına ilişkin ticaret istatistikleri henüz açıklanmadığı için, bir haftada kaydedilen dış ticaret açığını hesaplamak için bir önceki yılı baz alabiliriz. Yine TÜİK’in aynı tablosunda yer alan 2017 yılı ticaret istatistiklerine göre, yıllık ihracat gelirleri yaklaşık 157 milyar dolar, yıllık toplam ithalat harcamaları da yaklaşık 233,8 milyar dolar olmuş. Bu da, 2017 yılında Türkiye’de 76,8 milyar dolarlık bir dış ticaret açığının bulunduğu, yani bir haftada ortalama olarak yaklaşık 1,47 milyar dolarlık bir dış ticaret açığı verildiği anlamına geliyor. Bu oran, Ünal Çeviköz’ün iddia ettiği sayıya çok yakın olmakla beraber Türkiye’nin bir haftada Çeviköz’ün iddia ettiğinden daha fazla dış ticaret açığı veren bir ülke olduğunu gösteriyor.